Synonimy: argan oil, argania spinosa oil
Olej arganowy jest pozyskiwany z nasion drzewa arganowego (Argania spinosa (L.) Skeels). Tradycyjnie był stosowany doustnie jako środek żółciopędny i hepatoprotekcyjny oraz w leczeniu hipercholesterolemii i miażdżycy, a w medycynie marokańskiej także zewnętrznie do leczenia chorób skóry. Olej arganowy jest składnikiem wielu suplementów diety, najczęściej o deklarowanym działaniu antyoksydacyjnym czy też pomagającym utrzymać prawidłowy poziom cholesterolu.
Działanie i zastosowanie oleju arganowego
Korzystny wpływ oleju z nasion arganu na poziom cholesterolu związany jest z wysoką zawartością jedno- i wielonienasyconych kwasów tłuszczowych takich jak kwas linolowy, oleinowy lub alfa-linolenowy. Działanie przeciwutleniające natomiast wynika z obecności tokoferoli, w tym głównie alfa-tokoferolu oraz licznych steroli roślinnych takich jak spinasterol, schottenol i stigmasterol. Badania kliniczne potwierdziły skuteczność oleju arganowego w leczeniu hiperlipidemii. Pojedyncze badanie wskazało również na wzrost poziomu testosteronu i LH na skutek stosowania oleju arganowego.
Skuteczność oleju arganowego potwierdzona w badaniach klinicznych
Badania kliniczne potwierdziły skuteczność oleju arganowego w leczeniu:
- Hiperlipidemii – badania kliniczne z randomizacją wykazały, że przyjmowanie 25–30 ml oleju arganowego na dobę przez 3 do 4 tygodni skutkowało aktywnością przeciwutleniającą i poprawą poziomu cholesterolu całkowitego i LDL. Ponadto obserwowano również zwiększenie stężenia HDL.[1] Badania przeprowadzone z udziałem 96 mieszkańców Maroka wykazały, że spożywanie oleju arganowego wiąże się ze statystycznie istotnym obniżeniem poziomu cholesterolu LDL i apolipoproteiny B w porównaniu z osobami niebędącymi konsumentami.[2] Podobnie kontrolowane badania z udziałem 40 zdrowych algierskich badanych przyjmujących 15 g oleju arganowego na dobę przez 30 dni wywołało znaczne zmniejszenie utleniania krążących i komórkowych lipidów w porównaniu z kontrolami. Stężenia triacyloglicerolu, cholesterolu całkowitego i LDL w tym badaniu obniżyły się odpowiednio o około 21%, 15% i 16%, a także zmniejszyła się podatność LDL na utlenianie.[3] Wyniki badań u pacjentów z dyslipidemią spożywających olej arganowy w ilości 25 ml na dzień zamiast masła przez trzy tygodnie wykazały zmniejszenie stężenia cholesterolu całkowitego i LDL oraz wzrost poziomu HDL.[4]
Niewystarczające lub brak dowodów na skuteczność oleju arganowego
Badanie z randomizacją u młodych marokańskich studentów wykazało wzrost poziomu testosteronu i hormonu luteinizującego po 3-tygodniowym stosowaniu oleju arganowego lub oliwy z oliwek, bez różnicy między dwoma olejami, jednak nie przedstawiono danych dotyczących poziomów androgenów w porównaniu ze stanem wyjściowym. Nie opisano równocześnie żadnych zmian w obserwowanych parametrach antropometrycznych.[5]
Bezpieczeństwo stosowania oleju arganowego
Podczas stosowania oleju arganowego i proszku arganowego zgłaszano reakcje alergiczne oraz przypadki zapalenia płuc. Olej arganowy nie wchodzi w istotne interakcje z lekami ani żywnością.
Preparaty dostępne na rynku zawierające olej arganowy
Wybrane suplementy diety oraz środki spożywcze dostępne na rynku zawierające olej arganowy zostały przedstawione w tabeli poniżej.
Wybrane suplementy i środki spożywcze zawierające olej arganowy.
| Nazwa preparatu | Zawartość oleju arganowego w sugerowanej dawce dobowej | Opis producenta |
| OLEOFARM Olej arganowy | nie określono | Suplement diety zawierający olej arganowy, który ma zastosowanie w kuchni i pomaga w utrzymaniu prawidłowego poziomu cholesterolu we krwi. |
| EkaMedica Olej arganowy tłoczony na zimno | porcja dzienna 5 ml zawiera 2,13 g kwasu oleinowego (omega-9) oraz 1,55 g kwasu linolowego (omega-6) | Suplement diety pomagający w utrzymaniu prawidłowego poziomu cholesterolu we krwi. |
| Ol’Vita Olej arganowy zimno tłoczony nieoczyszczony | nie określono | Środek spożywczy pomagający w utrzymaniu prawidłowego poziomu cholesterolu we krwi. |
Wybrane środki spożywcze zawierające olej arganowy.
| Nazwa preparatu | Zawartość oleju arganowego w sugerowanej dawce dobowej | Opis producenta |
| Ol’Vita Olej arganowy zimno tłoczony nieoczyszczony | nie określono | Środek spożywczy pomagający w utrzymaniu prawidłowego poziomu cholesterolu we krwi. |
Piśmiennictwo
- Eljaoudi, R., Elkabbaj, D., Bahadi, A., Ibrahimi, A., Benyahia, M., Errasfa, M. (2015). Consumption of Argan Oil Improves Anti-Oxidant and Lipid Status in Hemodialysis Patients. Phytotherapy research : PTR, 29(10), 1595–1599. https://doi.org/10.1002/ptr.5405⬏
- Drissi, A., Girona, J., Cherki, M., Godàs, G., Derouiche, A., El Messal, M., Saile, R., Kettani, A., Solà, R., Masana, L., Adlouni, A. (2004). Evidence of hypolipemiant and antioxidant properties of argan oil derived from the argan tree (Argania spinosa). Clinical nutrition (Edinburgh, Scotland), 23(5), 1159–1166. https://doi.org/10.1016/j.clnu.2004.03.003⬏
- Sour, S., Belarbi, M., Khaldi, D., Benmansour, N., Sari, N., Nani, A., Chemat, F., Visioli, F. (2012). Argan oil improves surrogate markers of CVD in humans. The British journal of nutrition, 107(12), 1800–1805. https://doi.org/10.1017/S0007114511004958⬏
- Haimeur, A., Messaouri, H., Ulmann, L., Mimouni, V., Masrar, A., Chraibi, A., Tremblin, G., Meskini, N. (2013). Argan oil prevents prothrombotic complications by lowering lipid levels and platelet aggregation, enhancing oxidative status in dyslipidemic patients from the area of Rabat (Morocco). Lipids in health and disease, 12, 107. https://doi.org/10.1186/1476-511X-12-107⬏
- Derouiche, A., Jafri, A., Driouch, I., El Khasmi, M., Adlouni, A., Benajiba, N., Bamou, Y., Saile, R., Benouhoud, M. (2013). Effect of argan and olive oil consumption on the hormonal profile of androgens among healthy adult Moroccan men. Natural product communications, 8(1), 51–53.⬏
