Synonimy: kryl, krill oil
Kryle to niewielkie, podobne do krewetek, skorupiaki, które są głównym źródłem pożywienia m.in. wielorybów, mant oraz rekinów. Olej z kryla i inne produkty z kryla pozyskiwane są głównie ze skorupiaków gatunku Euphausia superba zamieszkujących ekstremalnie zimny Ocean Antarktyczny. Olej z kryla jest promowany jako alternatywa dla suplementów oleju rybnego, jednak dowody na skuteczność jego suplementacji są ograniczone.
Działanie i zastosowanie oleju z kryla
Olej z kryla zawiera długołańcuchowe wielonienasycone kwasy tłuszczowe, w tym kwas eikozapentaenowy (EPA) i kwas dokozaheksaenowy (DHA), przeciwutleniacz astaksantynę (występującą również w krewetkach i rakach), a także witaminy A i E. Główną cechą wyróżniającą olej z kryla i odróżniającą go od oleju rybnego jest duża zawartość fosfolipidów, m.in. fosfatydylocholiny, do których przyłączone są kwasy tłuszczowe omega-3. Fosfolipidy ze względu na właściwości emulgujące mogą, przez zwiększenie rozpuszczalności kwasów tłuszczowych, zwiększyć ich biodostępność oraz ograniczyć działania niepożądane związane z układem trawiennym, np. efekt „odbijania rybą”. Ponadto podczas pozyskiwania oleju z kryla wykorzystuje się technologie pozwalające na pozbycie się soli trimetyloaminy, głównego związku odpowiedzialnego za „rybi” smak i zapach.[1] Olej z kryla wykazał skuteczność kliniczną w hiperlipidemii i zespole suchego oka. Może być również potencjalnie skuteczny w poprawie glikemii, łagodzeniu objawów reumatoidalnego zapalenia stawów i zespołu napięcia przedmiesiączkowego.
Skuteczność oleju z kryla potwierdzona w badaniach klinicznych
Badania kliniczne potwierdziły prawdopodobną skuteczność oleju z kryla antarktycznego w leczeniu takich schorzeń jak:
- Hiperlipidemia – metaanaliza 7 badań klinicznych obejmujących łącznie 662 pacjentów wykazała, że przyjmowanie oleju z kryla przyczynia się do obniżenia stężenia LDL i TG u pacjentów z zaburzeniami lipidowymi lub prawidłowym poziomem lipidów, jednak po wykluczeniu jednego z badań nie uzyskano istotnego wyniku. Metaanaliza wykazała również podwyższenie poziomu HDL, a zmiana stężenia cholesterolu całkowitego nie była istotna klinicznie.[2] Inna metaanaliza opublikowana w 2020 roku wykazała, że stosowanie oleju z kryla wpływa na obniżenie stężenia TG oraz że dawka kwasów omega-3, a nie pochodzenie oleju, wpływa na zmiany poziomu lipidów.[3]
- Zespół suchego oka – jedno podwójnie zaślepione badanie kliniczne z randomizacją z udziałem 60 pacjentów wykazało, że przyjmowanie oleju z kryla (zawierającego 945 mg EPA i 510 mg DHA) przez 90 dni wpływa na zmniejszenie osmolarności łez oraz zmniejszenie zaczerwienienia oczu.[4]
Niewystarczające lub brak dowodów na skuteczność oleju z kryla
Ocena wpływu oleju z kryla na proces starzenia się skóry oraz poprawę wrażliwości na insulinę i tolerancję glukozy nie jest możliwa ze względu niejednoznaczne wyniki badań.
Podwójnie zaślepione badanie kliniczne z randomizacją wykazało, że przyjmowanie 300 mg na dobę oleju z kryla przez 7–14 dni przyczynia się do obniżenia poziomu CRP, bólu i sztywności stawów u pacjentów z reumatoidalnym zapaleniem stawów.[5] Badanie z udziałem 70 pacjentek wykazało, że suplementacja oleju z kryla wpływa na redukcję liczby przyjmowanych leków przeciwbólowych i na poprawę nastroju u kobiet cierpiących z powodu zespołu napięcia przedmiesiączkowego.[6]
Bezpieczeństwo stosowania oleju z kryla
Olej z kryla jest ogólnie dobrze tolerowany, stosowanie dawek rzędu 4 g dziennie przez trzy miesiące nie powodowało reakcji toksycznych.[7] U niektórych pacjentów występowały zaburzenia żołądkowo-jelitowe i problemy skórne. Przeciwwskazaniem do stosowania jest alergia na skorupiaki lub inne mięczaki.
Olej z kryla w ciąży i podczas laktacji
Brakuje informacji na temat bezpieczeństwa stosowania stricte oleju z kryla w czasie ciąży i laktacji. Jednak ze względu na zawartość kwasów omega-3 przyjmowanie oleju z kryla może być korzystne i prawdopodobnie nie wiąże się z działaniem szkodliwym na dziecko.
Interakcje oleju z kryla
Kwasy tłuszczowe omega-3 stosowane w dużych dawkach mogą wywierać działanie przeciwpłytkowe, dlatego należy zachować ostrożność przy stosowaniu oleju z kryla z lekami przeciwzakrzepowymi (np. warfaryną) i/lub przeciwpłytkowymi (np. kwasem acetylosalicylowym i klopidogrelem). Ponadto badania wskazują, że olej z kryla może wpływać na obniżenie stężenia glukozy we krwi i zwiększenie ryzyka hipoglikemii podczas przyjmowania leków przeciwcukrzycowych.
Preparaty dostępne na rynku zawierające olej z kryla
Nie ma na rynku leków z olejem z kryla – wszystkie dostępne preparaty to suplementy diety. Wybrane preparaty zostały przedstawione w tabeli.
Wybrane suplementy zawierające olej z kryla.
| Nazwa preparatu | Zawartość oleju z kryla w sugerowanej dawce dobowej | Opis producenta |
| Swanson Krill Oil | 1000 mg | Suplement diety wspomagający pracę mózgu oraz utrzymanie zdrowia kości. |
| Olimp Gold Krill | 500 mg
Pozostałe składniki: olej rybi |
Suplement diety przyczyniający się do prawidłowego funkcjonowania mózgu, serca, widzenia oraz utrzymywania prawidłowego ciśnienia i poziomu trójglicerydów we krwi. |
| Olimp Gold Omega 3 plus | 50 mg
Pozostałe składniki: olej rybi |
Suplement diety wspomagający funkcjonowanie mózgu, serca, widzenie oraz utrzymywanie prawidłowego ciśnienia i poziomu trójglicerydów we krwi. |
| Naturalny olej z kryla antarktycznego Singularis | 1000 mg | Suplement diety charakteryzujący się korzystnym działaniem dla serca i układu krążenia, wzmacniający poziom ochrony oczu oraz przeciwdziałający procesom starzenia się skóry. |
Piśmiennictwo
- Winther, B., Hoem, N., Berge, K., Reubsaet, L. (2011). Elucidation of phosphatidylcholine composition in krill oil extracted from Euphausia superba. Lipids, 46(1), 25–36. https://doi.org/10.1007/s11745-010-3472-6⬏
- Ursoniu, S., Sahebkar, A., Serban, M. C., Antal, D., Mikhailidis, D. P., Cicero, A., Athyros, V., Rizzo, M., Rysz, J., Banach, M., Lipid and Blood Pressure Meta-analysis Collaboration Group (2017). Lipid-modifying effects of krill oil in humans: systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials. Nutrition reviews, 75(5), 361–373. https://doi.org/10.1093/nutrit/nuw063⬏
- Kim, M. G., Yang, I., Lee, H. S., Lee, J. Y., Kim, K. (2020). Lipid-modifying effects of krill oil vs fish oil: a network meta-analysis. Nutrition reviews, 78(9), 699–708. https://doi.org/10.1093/nutrit/nuz102⬏
- Deinema, L. A., Vingrys, A. J., Wong, C. Y., Jackson, D. C., Chinnery, H. R., Downie, L. E. (2017). A Randomized, Double-Masked, Placebo-Controlled Clinical Trial of Two Forms of Omega-3 Supplements for Treating Dry Eye Disease. Ophthalmology, 124(1), 43–52. https://doi.org/10.1016/j.ophtha.2016.09.023⬏
- Deutsch L. (2007). Evaluation of the effect of Neptune Krill Oil on chronic inflammation and arthritic symptoms. Journal of the American College of Nutrition, 26(1), 39–48. https://doi.org/10.1080/07315724.2007.10719584⬏
- Sampalis, F., Bunea, R., Pelland, M. F., Kowalski, O., Duguet, N., Dupuis, S. (2003). Evaluation of the effects of Neptune Krill Oil on the management of premenstrual syndrome and dysmenorrhea. Alternative medicine review : a journal of clinical therapeutic, 8(2), 171–179.⬏
- Natural Medicines. (2020). Krill Oil. Aktualizacja: 01.12.2020.⬏
