Synonimy: lebiodka pospolita, Origanum vulgare L.
Oregano, a właściwie lebiodka pospolita, to przyprawa powszechnie stosowana w celach spożywczych. Z części nadziemnych oregano, w tym liści, pozyskuje się olejek, który stanowi składnik suplementów diety i kosmetyków.
Działanie i zastosowanie olejku z oregano
Olejek pozyskiwany z oregano zawiera średnio 70–85% monoterpenów, wśród których można wyróżnić karwakrol, tymol i terpinen (Teixeira i in., 2013). Ponadto liście są źródłem kwasu rozmarynowego i licznych związków fenolowych. W badaniach in vitro olejek z oregano wykazał działanie bakteriobójcze, przeciwwirusowe oraz przeciwgrzybicze. Dowody na skuteczność olejku w zakażeniach pasożytniczych i poprawie gojenia się ran są niewystarczające, aby jednoznacznie je potwierdzić.
Niewystarczające dowody na skuteczność olejku z oregano
Brakuje wysokiej jakości badań klinicznych potwierdzających skuteczność olejku z oregano w takich schorzeniach jak:
- Zakażenia pasożytnicze – niskiej jakości badanie kliniczne wykazało, że stosowanie olejku z liści oregano w ilości 200 mg 3 razy na dobę przez 6 tygodni przyczyniało się do zwalczenia zakażeń pasożytniczych. Ponadto u pacjentów otrzymujących olejek nastąpiła redukcja objawów żołądkowo-jelitowych towarzyszących zakażeniu (Force, Sparks i Ronzio, 2000).
- Gojenie się ran – podwójnie zaślepione badanie kliniczne z randomizacją wykazało, że stosowanie 3% maści zawierającej ekstrakt z oregano poprawia gojenie się rany po zabiegu chirurgicznym i zmniejsza ryzyko nadkażeń bakteryjnych względem stosowania wazeliny (Ragi i in., 2011).
Bezpieczeństwo stosowania olejku z oregano
Oregano i pozyskiwany z niego olejek mają status określany jako GRAS (ang. Generally Recognized As Safe). Stosowanie olejku z oregano jest uważane za bezpieczne, lecz w przypadku preparatów o stężeniu powyżej 1% nie powinny one być nakładane na błony śluzowe ze względu na potencjalne ryzyko podrażnienia (Natural Medicines, 2020).
Olejek z oregano w ciąży i podczas laktacji
Nie zaleca się doustnego stosowania olejku z oregano w okresie ciąży ze względu na potencjalne działanie poronne i nasilające skurcze macicy.
Interakcje olejku z oregano
Badania in vitro i na zwierzętach wskazują, że olejek z oregano może zmniejszać stężenie glukozy we krwi, co potencjalnie może zwiększać ryzyko hipoglikemii u pacjentów przyjmujących leki przeciwcukrzycowe. Ponadto jeden ze składników liści oregano w badaniach in vitro hamował indukowaną agregację płytek krwi, więc pacjenci przyjmujący leki przeciwzakrzepowe i/lub przeciwpłytkowe powinni zachować ostrożność.
Preparaty dostępne na rynku zawierające oregano
Oregano w postaci olejku lub ekstraktu z ziela stanowi składnik preparatów o statusie suplementów diety. Wybrane preparaty zostały przedstawione w tabeli poniżej.
Wybrane suplementy diety zawierające oregano.
| Nazwa preparatu | Zawartość oregano w sugerowanej dawce dobowej | Opis producenta |
| Oregasept H97 | 17,58 mg olejku z oregano w tym 13,18 mg karwakrolu
Pozostałe składniki: Oliwa z oliwek |
Suplement diety wspomagający pracę układu pokarmowego, oddechowego, nerwowego, krążenia, odpornościowego oraz proces odchudzania i utrzymanie śluzówki jamy ustnej w dobrej kondycji. |
| BorelissPro | 40 mg ekstraktu z ziela oregano
Pozostałe składniki: Ekstrakt z ziela czystka, zastrzeżona formuła antyoksydantów pozyskanych z mieszanki suchego ekstraktu owoców i warzyw w zmiennych proporcjach, ekstrakt z korzenia szczeci pospolitej, ekstrakt z czosnku, ekstrakt z korzenia rdestu japońskiego |
Suplement diety zawierający składniki wspierające układ immunologiczny. |
| ParaCol G | 75 mg wyciągu z oregano w tym 10% karwakrolu
Pozostałe składniki: Wyciąg z czosnku, allicyna, wyciąg z szałwii, wyciąg z grejpfruta, flawonoidy, wyciąg z czarnego pieprzu, piperyna |
Suplement diety wspomagający ochronę organizmu przed drobnoustrojami, w tym bakteriami i grzybami. |
| Solgar Olej z dzikiego oregano | 175 mg oregano w tym 17,5 mg olejku z oregano, zawierającego 70% karwakrolu i 6% tymolu | Suplement diety wspierający funkcjonowanie układu oddechowego, odpornościowego, proces trawienia oraz zawierający składniki antyoksydacyjne. |
Piśmiennictwo:
Force, M., Sparks, W. S., Ronzio, R. A. (2000). Inhibition of enteric parasites by emulsified oil of oregano in vivo. Phytotherapy research : PTR, 14(3), 213–214. https://doi.org/10.1002/(sici)1099-1573(200005)14:3<213::aid-ptr583>3.0.co;2-u
Natural Medicines. (2020). Oregano. Aktualizacja: 10.07.2020.
Ragi, J., Pappert, A., Rao, B., Havkin-Frenkel, D., Milgraum, S. (2011). Oregano extract ointment for wound healing: a randomized, double-blind, petrolatum-controlled study evaluating efficacy. Journal of drugs in dermatology : JDD, 10(10), 1168–1172.
Teixeira, B., Marques, A., Ramos, C., Serrano, C., Matos, O., Neng, N. R., Nogueira, J. M., Saraiva, J. A., Nunes, M. L. (2013). Chemical composition and bioactivity of different oregano (Origanum vulgare) extracts and essential oil. Journal of the science of food and agriculture, 93(11), 2707–2714. https://doi.org/10.1002/jsfa.6089
