Do apteki przyszła pacjentka w średnim wieku z prośbą o doradzenie jej jakiegoś preparatu na wzmocnienie organizmu. Podczas rozmowy z farmaceutą wyjaśniła, że od kilku lat choruje na nadciśnienie i niewydolność serca. Pacjentka leczy się również na hipercholesterolemię i chorobę refluksową przełyku. Jest zmęczona codziennym funkcjonowaniem, w szczególności obrzękami kończyn dolnych. W dodatku przez objawy choroby wrzodowej często nie ma apetytu, a jej dieta nie jest w żadnym wypadku zbilansowana. Z kolei w wyniku uczucia duszności i ociężałości nóg aktywność fizyczna u chorej jest znikoma.
| Metryczka pacjenta | |
|---|---|
| Płeć i wiek | Kobieta, 64 lata |
| Choroby przewlekłe | Przewlekła niewydolność serca, nadciśnienie, hipercholesterolemia, choroba refluksowa przełyku |
| Inne dolegliwości | Obrzęki kończyn dolnych, osłabienie organizmu |
| Stosowane leki | · ramipril · bisoprolol · furosemid · kalipoz · rozuwastatyna · esomeprazol |
Wyjaśniono, że
Opisywane przez pacjentkę zmęczenie może świadczyć o niedoborach żywieniowych, zarówno w zakresie właściwej podaży białka i energii, jak i mikroskładników — witamin i pierwiastków śladowych. Chorej wyjaśniono, że nawet osoba o prawidłowej masie ciała może być w grupie ryzyka osób z niedożywieniem, ponieważ, np. częste wymioty lub po prostu wysokokaloryczna, lecz mało zróżnicowana dieta u każdego może prowadzić do niedoborów konkretnych składników odżywczych, a występujące obrzęki mogą dodatkowo maskować ubytek masy ciała. [1] Pacjentce zalecono gruntowną zmianę nawyków żywieniowych głównie poprzez wzbogacenie diety i dla ułatwienia tego procesu zarekomendowano preparat żywienia medycznego w formie płynnej — Fresubin Protein Energy Drink (ONS). Farmaceuta zdecydował się polecić ten konkretny preparat ze względu na to, że dostarcza on w jednej porcji dużo białka i energii, a także mając na uwadze jego kompletny pod względem zawartości witamin i pierwiastków śladowych skład, który pomaga uzupełnić niedobory poszczególnych składników odżywczych. Również obrzęki mogą wiązać się bezpośrednio z niedożywieniem poprzez zmniejszenie ilości białek onkotycznie czynnych (albumin) w organizmie.[2]
Komentarz
Warto pamiętać, że w przebiegu chorób przewlekłych u wielu pacjentów może dochodzić do epizodów niedożywienia. U osób zmagających się od lat z chorobą podstawową ewentualne niedobory mikroskładników oraz występowanie straty białkowo-energetycznej stanowią dodatkowe obciążenie dla organizmu i mogą skutkować obniżeniem jego odporności oraz pogorszeniem przebiegu choroby podstawowej. Wraz z niedożywieniem zwiększa się również ryzyko zaostrzeń choroby i wynikających z nich hospitalizacji. Dlatego, aby zapobiegać lub leczyć te niedobory warto rekomendować pacjentom wyniszczonym chorobą przewlekłą preparaty żywienia medycznego, [3] takie jak Fresubin Protein Energy Drink.
Do chorób przewlekłych, w których przebiegu ryzyko niedożywienia pacjenta jest największe, należą:
- POChP,
- niewydolność: serca, krążenia i nerek,
- choroby Parkinsona i Alzheimera,
- choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy,
- choroby zapalne jelit np. choroba Leśniowskiego-Crohna.
Pacjenci, którzy są przewlekle leczeni w domu, są szczególnie narażeni na niedobory żywieniowe, jeśli ich zdolność do poruszania się jest ograniczona. Osoba, która prawie nie wychodzi z łóżka, ma w porównaniu z osobą aktywną mniejszą gęstość kości i jest w związku z tym bardziej podatna na osteoporozę i złamania, będące jej powikłaniami. W prewencji osteoporozy i jej powikłań istotne są ruch i odpowiednia podaż wapnia oraz witaminy D, która reguluje wchłanianie tego pierwiastka z przewodu pokarmowego. Płynne mieszanki żywienia specjalistycznego, takie jak Fresubin Protein Energy Drink, najczęściej zawierają w swoim składzie zarówno witaminę D jak i wapń, dzięki czemu wspomaganie diety tego typu preparatami zmniejsza ryzyko wystąpienia osteoporozy i jej powikłań. [2][4]
Piśmiennictwo
- Barazzoni, R., Cappellari, G. G. (2020). Double burden of malnutrition in persons with obesity. Reviews in Endocrine and Metabolic Disorders, 21, 307-313. https://doi.org/10.1007/s11154-020-09578-1⬏
- Fresenius Kabi. https://zywieniemaznaczenie.pl/produkty/fresubin-protein-energy-drink/⬏⬏
- National Institute for Health and Care Excellence. (2017). Nutrition support for adults: oral nutrition support, enteral tube feeding and parenteral nutrition. [NICE Guideline No. 32]. https://www.nice.org.uk/guidance/cg32/⬏
- Avenell, A., Mak, J. i O’Connell, D. L. (2014). Vitamin D and vitamin D analogues for preventing fractures in post‐menopausal women and older men. The Cochrane database of systematic reviews, (4), CD000227. https://doi.org/10.1002/14651858.CD000227.pub4⬏
