Do apteki przychodzi pacjentka, aby wykupić receptę na liraglutyd we wstrzykiwaczu. Dodatkowo prosi o coś „wzmacniającego odporność”. Nie stosuje żadnych innych leków.
Wywiad i obserwacje
Pacjentka realizuje receptę na analog GLP-1 – liraglutyd. Wskazaniem do stosowania leku jest nadwaga i otyłość, więc można założyć, że pacjentka nie leczy cukrzycy, lecz jest otyła. W wywiadzie potwierdziła, że rozpoczęła leczenie i nie ma stwierdzonych innych chorób przewlekłych, a preparat został jej przepisany pierwszy raz.
Po zrealizowaniu recepty pacjentka prosi dodatkowo o dobry preparat wzmacniający odporność. Zależy jej, żeby preparat był w postaci jak najmniejszych tabletek, ponieważ nie lubi połykać leków.
| Metryczka pacjenta | |
| Płeć i wiek | Kobieta, 35 lat |
| Choroby przewlekłe | Otyłość |
| Inne dolegliwości | BMI 32 |
| Stosowane leki | Liraglutyd w dawce 0,6 mg |
Interwencja
Po zebraniu wywiadu pacjentce zalecono suplementację preparatem z witaminą D3 o statusie leku w dawce 4000 j.m.
Pacjentce wyjaśniono, że suplementacja witaminą D3 jest zalecana każdemu w miesiącach od października do marca ze względu na niewystarczającą jej syntezę w naskórku pod wpływem promieni słonecznych. A ze względu na czynniki hamujące syntezę warto ją także przyjmować w okresie wiosenno-letnim. W przypadku pacjentów otyłych należy polecać podwójną dawkę witaminy D w odniesieniu do dawek zalecanych dla rówieśników o prawidłowej masie ciała,[1] tj. 4000 j.m.
W takim przypadku można zalecić lek Ibuvit 4000 j.m., a nie suplement diety, ponieważ jako lek służy nie tylko leczeniu, ale również zapobieganiu chorób. Ponadto ma postać małych, żelowych, łatwych do połknięcia kapsułek, co ma duże znaczenie w przypadku pacjentów mających trudności z przełykaniem. Ibuvit D3 to pierwszy lek OTC polskiej produkcji z witaminą D3 w dawce 2000 j.m. i 4000 j.m. w postaci kapsułek, jest dostępny w opakowaniach po 30, 60 i 90 kapsułek.
Uzasadnienie interwencji
W przytoczonym przypadku pacjentce zaproponowano lek z witaminą D3 w dawce 4000 j.m. Jest to dawka, którą osobom dorosłym z otyłością można rekomendować bez konsultacji z lekarzem. Odpowiedni poziom witaminy D3 zapewnia prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego i zapobiega ostrym infekcjom układu oddechowego, a ze względu na plejotropowe działanie witaminy D3, suplementacja będzie miała szczególnie korzystny efekt u pacjentów otyłych.[2]
W opublikowanym w 2015 roku przeglądzie systematycznym wykazano, że niedobór witaminy D jest większy u otyłych w porównaniu do pacjentów o prawidłowej wadze i nie zależy od wieku czy szerokości geograficznej[3] Niedobór witaminy D3 u otyłych może prawdopodobnie wynikać z niedostatecznej syntezy w naskórku ze względu na tendencje do eksponowania mniejszej powierzchni skóry na promieniowanie słoneczne lub w wyniku odkładania się witaminy D w tkance tłuszczowej.[4]
Dostępne są wyniki badań potwierdzające, że wyższe poziomy witaminy D są związane z mniejszym przyrostem masy ciała, co sugeruje, że niski poziom witaminy D może predysponować do gromadzenia się tłuszczu.[5]
Witamina D3 wspomaga utrzymanie prawidłowej masy ciała, dlatego jej suplementacja może być korzystna u pacjentów stosujących leki na nadwagę. Ponadto wyniki badań obserwacyjnych sugerują, że niskie stężenie witaminy D w surowicy wiąże się ze zwiększonym ryzykiem występowania nadciśnienia tętniczego, miażdżycy, choroby niedokrwiennej serca, cukrzycy typu II i otyłości, a więc składowych zespołu metabolicznego.[6]
Dlatego też odpowiednia suplementacja witaminy D3 ma szczególne znaczenie u pacjentów z dodatkowymi czynnikami ryzyka zespołu metabolicznego, np. otyłością.
Piśmiennictwo:
- Rusińska, A. i in. (2018).: Vitamin D Supplementation Guidelines for General Population and Groups at Risk of Vitamin D Deficiency in Poland-Recommendations of the Polish Society of Pediatric Endocrinology and Diabetes and the Expert Panel With Participation of National Specialist Consultants and Representatives of Scientific Societies-2018 Update. Frontiers in endocrinology . https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29904370/⬏
- Martineau, A. R. i in. (2017).: Vitamin D supplementation to prevent acute respiratory tract infections: systematic review and meta-analysis of individual participant data. . BMJ (Clinical research ed.). https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28202713/⬏
- Pereira-Santos, M. (2015).: Obesity and vitamin D deficiency: a systematic review and meta-analysis. Obesity reviews : an official journal of the International Association for the Study of Obesity. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25688659/⬏
- Imga N.N. (2019).: Effects of vitamin D supplementation on insulin resistance and dyslipidemia in overweight and obese premenopausal women. Archives of medical science : AMS. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31110524/⬏
- LeBlanc, E.S. (2012).: Associations Between 25-Hydroxyvitamin D and Weight Gain in Elderly Women. Journal of women’s health. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3466912⬏
- Rusińska, A. i in. (2018).: Vitamin D Supplementation Guidelines for General Population and Groups at Risk of Vitamin D Deficiency in Poland-Recommendations of the Polish Society of Pediatric Endocrinology and Diabetes and the Expert Panel With Participation of National Specialist Consultants and Representatives of Scientific Societies-2018 Update. Frontiers in endocrinology. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29904370/⬏
Zaleznosci z badan obserwacyjnych nie zostaly potwierdzone w badaniach z randomizacja, lacznie z randomizacja mendelianska. Wszystko dotyczace zespolu metabolicznego i otylosci to niestety myslenie zyczeniowe.
Ta publikacja dot. infekcji wydaje sie ciekawa, ale to chyba tylko dotyczylo ludzi z bardzo niskimi poziomami z tego co kojarze? Po tej cytowanej publikacji przeprowadzono kilka nowych duzych RCT i suplementacja nie obnizyla infekcji, ciekawy temat 🙂
Effect of Monthly High-Dose Vitamin D Supplementation on Acute Respiratory Infections in Older Adults: A Randomized Controlled Trial | Clinical Infectious Diseases | Oxford Academic (oup.com)
Effect of Vitamin D Supplementation, Omega-3 Fatty Acid Supplementation, or a Strength-Training Exercise Program on Clinical Outcomes in Older Adults: The DO-HEALTH Randomized Clinical Trial – PubMed (nih.gov)