Legenda głosi, że święty Piotr, kiedy dowiedział się, że do bram nieba dorobiono nowy komplet kluczy, upuścił stary. W miejscu, w którym spadł, wyrosły pierwiosnki. Stąd pochodzi ich potoczna nazwa – kluczyki. Łacińska nazwa primula pochodzi od słowa primus, co oznacza pierwszy. Pierwiosnki są bowiem jednymi z pierwszych kwiatów, które pojawiają się wiosną i zwiastują budzenie się przyrody do życia.
Surowce
Korzeń pierwiosnka – Primulae radix
Skład chemiczny
Korzeń pierwiosnka zawiera saponiny triterpenowe (prymulasaponiny), których największa ilość w roślinie jest przed i w okresie kwitnienia. W surowcu występują również glikozydy fenolowe (prymwerozyd i prymulawerozyd).
Działanie
Korzeń pierwiosnka wykazuje działanie:
wykrztuśne (brakuje informacji, które wyjaśniałyby wykrztuśne działanie korzenia pierwiosnka, ale przyjmuje się, że saponiny miejscowo podrażniają błonę śluzową żołądka i na drodze odruchu przyczyniają się do wzrostu wydzielania oskrzeli – wodnista wydzielina rozcieńcza śluz i zmniejsza jego lepkość).[1]
Zastosowanie poparte wynikami badań klinicznych
Brakuje badań klinicznych, które potwierdzałyby celowość stosowania korzenia pierwiosnka.
Zastosowanie jako tradycyjny produkt leczniczy roślinny
Korzeń pierwiosnka może być stosowany w leczeniu takich dolegliwości jak:
- przeziębienie – preparaty z korzenia pierwiosnka działają wykrztuśnie.
Zastosowanie w medycynie ludowej
W medycynie ludowej korzeń pierwiosnka stosuje się w takich chorobach jak migrena, astma oskrzelowa, bezsenność, bolesne menstruacje i reumatyzm.
Interakcje
Nie są znane interakcje korzenia pierwiosnka z lekami.
Bezpieczeństwo stosowania
Nie odnotowano działań niepożądanych po przyjęciu korzenia pierwiosnka. Zastosowanie większej niż zalecana dawki może skutkować biegunką, wymiotami lub bólami brzucha. Stosując preparaty z korzenia pierwiosnka, zaleca się zachowanie ostrożności w przypadku zapalenia błony śluzowej żołądka lub wrzodów trawiennych. Ze względu na brak badań, kobiety w ciąży i karmiące nie powinny stosować preparatów z tego surowca.[1]
Przykładowe preparaty
Na polskim rynku nie są dostępne leki pojedyncze zawierające pierwiosnek lekarski. Leki złożone to:
- Bronchosol – syrop (do stosowania w kaszlu jako środek wykrztuśny).
- Bronchitabs – tabletki powlekane (do stosowania w kaszlu jako środek wykrztuśny).
- Herbapect – syrop (do stosowania w kaszlu jako lek wykrztuśny).
- Sinupret – krople i tabletki drażowane (do stosowania wspomagająco w stanach zapalnych zatok jako lek, który rozrzedza śluz i zmniejsza obrzęk błon śluzowych).
- Sinupret extract – tabletki drażowane, w odróżnieniu od leku Sinupret zawierają wyciągi z surowców (do stosowania wspomagająco w stanach zapalnych zatok jako lek, który rozrzedza śluz i zmniejsza obrzęk błon śluzowych).
Piśmiennictwo
