Podrażnienie i zapalenie gardła jest uciążliwą dolegliwością pojawiającą się szczególnie często w okresie zimowo-jesiennym. Co w takiej sytuacji możemy polecić pacjentce w ciąży? Wśród domowych sposobów radzenia sobie z bólem warto wymienić płukanie gardła roztworem soli: 1/4 – 1/2 łyżeczki soli na 1 szklankę wody. Choć nie ma to poparcia w badaniach klinicznych, jest bezpieczną i tanią tradycyjną metodą, która pomoże zmniejszyć obrzęk i może przynieść przejściową ulgę w bólu. Pacjentka powinna też pić większą niż zwykle ilość płynów oraz unikać gorących napojów (preferowane są ciepłe lub zimne).
Zobacz też: Leki przeciwkaszlowe i wykrztuśne w ciąży
Leki na zaczerwienienie, obrzęk i ból gardła
Kobietom w ciąży, które skarżą się na zaczerwienienie, obrzęk i ból gardła możesz polecić leki zawierające:
- chlorowodorek chlorheksydyny – choć brakuje badań klinicznych odnośnie stosowania chlorheksydyny w leczeniu bólu gardła u kobiet w ciąży, za jej bezpieczeństwem przemawiają wyniki przeglądu z metaanalizą z 2013 roku, którego autorzy wykazali, że codzienne płukanie jamy ustnej roztworem chlorheksydyny u kobiet w ciąży z towarzyszącymi chorobami przyzębia nie stwarza zagrożenia dla płodu;
- chlorek cetylpirydyniowy – z uwagi na to, że wchłania się on słabo z jamy ustnej i przwodu pokarmowego i badania przeprowadzone na zwierzętach nie wykazały szkodliwego działania na płód, dopuszczalne jest krótkotrwałe przyjmowanie chlorku cetylpirydyniowego przez kobiety ciężarne;
- heksylorezorcynol – dopuszcza się jego zastosowanie u kobiet ciężarnych ze względu na długotrwałe stosowanie w lecznictwie bez zgłoszeń szkodliwego działania na płód;
- chlorek benzalkoniowy – dopuszcza się jego krótkotrwałe przyjmowanie w okresie ciąży z uwagi na długoletnie stosowanie w lecznictwie bez zgłoszeń szkodliwego działania na płód;
- chlorowodorek benzydaminy – w badaniach na zwierzętach nie wykazano efektu teratogennego; w przypadku miejscowego stosowania benzydaminy ryzyko absorpcji leku jest niewielkie, dlatego można zarekomendować go w krótkotrwałej terapii bólu gardła.[1]
Preparaty pochodzenia naturalnego
Pacjentkom w ciąży, które skarżą się na chrypkę, suchość jamy ustnej i podrażnienie gardła możesz polecić preparaty pochodzenia naturalnego zawierające w składzie:
- wyciąg z porostu islandzkiego
- propolis
- miód,
- wyciąg z prawoślazu,
- wyciąg z aloesu.
Preparaty dopuszczone do stosowania w ciąży
W poniższej tabeli znajdziesz preparaty, które możesz polecić kobiecie w ciąży przy objawach bólu gardła.
| Preparat | Skład | Status | Uwagi |
|---|---|---|---|
| Septolete (pastylki) | chlorek benzalkoniowy, ol. miętowy, ol. eukaliptusowy, tymol | OTC | Brak danych o bezpieczeństwie stosowania preparatu podczas ciąży i karmienia piersią. Ze względu na miejscowe stosowanie produkt dopuszczalny do użycia w ciąży. |
| Tantum Verde (aerozol i pastylko), Uniben, Hascosept | chlorowodorek benzydaminy | OTC | Brak danych o bezpieczeństwie stosowania preparatu podczas ciąży i karmienia piersią. Ze względu na miejscowe stosowanie produkt dopuszczalny do użycia w ciąży. |
| Cholinex Intense (tabletki) | heksylorezorcynol, chlorek benzalkoniowy | OTC | Kategoria A w ciąży. Brak przeciwwskazań do stosowania w bólu gardła w trakcie ciąży i karmienia piersią. |
| Sebidin (pastylki) | dichlorowodorek chlorheksydyny, witamina C | OTC | Kategoria B w ciąży. Brak danych o bezpieczeństwie stosowania preparatu podczas ciąży i karmienia piersią. Ze względu na miejscowe stosowanie produkt dopuszczalny do użycia w ciąży. |
| GardloX (pastylki) | wyciągi z prawoślazu, szałwii, tymianku, aloesu, biflawonoidy cytrusowe, witamina C | suplement diety | Brak przeciwwskazań do stosowania w bólu gardła w trakcie ciąży i karmienia piersią. Ze względu na miejscowe stosowanie produkt dopuszczalny do użycia w ciąży. |
| Prenalen Gardło (pastylki) | propolis, sok malinowy w proszku, witamina C | suplement diety | Brak przeciwwskazań do stosowania w bólu gardła w trakcie ciąży i karmienia piersią. |
| Propolki (pastylki) | propolis, ol. z trawy cytrynowej, wyciąg z aloesu, ekstrakt z imbiru, mentol | suplement diety | Brak przeciwwskazań do stosowania w bólu gardła w trakcie ciąży i karmienia piersią. |
| Isla | wyciąg z porostu islandzkiego | wyrób medyczny | Brak przeciwwskazań do stosowania w bólu gardła w trakcie ciąży i karmienia piersią. |
| Natursept Gardło (pastylki) | wyciągi z porostu islandzkiego, aloesu, prawoślazu, szałwi, werbeny, dziewanny i witamina C | wyrób medyczny | Brak przeciwwskazań do stosowania w bólu gardła w trakcie ciąży i karmienia piersią. Ze względu na miejscowe stosowanie produkt dopuszczalny do użycia w ciąży. |
| Helsi | wyciąg z porostu islandzkiego, koncentrat soku z czarnej porzeczki | wyrób medyczny | Brak przeciwwskazań do stosowania w bólu gardła w trakcie ciąży i karmienia piersią. |
| Sinulan direct (aerozol) | glicerol, miód, ol. eukaliptusowy, wyciąg z bluszczu | wyrób medyczny | Brak przeciwwskazań do stosowania w bólu gardła w trakcie ciąży i karmienia piersią. |
Leki na ból gardła przeciwwskazane w ciąży
Ze względu na możliwe działanie ogólnoustrojowe na ból gardła u kobiet ciężarnych nie zaleca się stosowania substancji takich jak:
- salicylan choliny – istnieje ryzyko przedwczesnego zamknięcia przewodu tętniczego w przypadku stosowania w III trymestrze ciąży;
- lidokaina – przenika przez barierę łożyskową; jej stosowanie w okresie ciąży jest przeciwwskazane ze względu na brak badań klinicznych dotyczących wpływu na płód;
- benzokaina – nie można wykluczyć, że benzokaina przenika przez barierę łożyskową; ze względu na brak wystarczającej liczby danych odnośnie do bezpieczeństwa w okresie ciąży jej stosowanie jest przeciwwskazane u kobiet ciężarnych;
- alkohol 2,4-dichlorobenzylowy i amylometakrezol – nie są wskazane u kobiet w ciąży ze względu na brak wystarczających danych klinicznych dotyczących bezpieczeństwa ich stosowania;
- flurbiprofen – jak wszystkie NLPZ nie powinien być stosowany w III trymestrze ciąży ze względu na ryzyko przedwczesnego zamknięcia przewodu tętniczego;
- wyciąg z podbiału – jego stosowanie jest przeciwwskazane u kobiet ciężarnych ze względu na zawartość alkaloidów pirolizydynowych; opisany jest przypadek uszkodzenia wątroby i zapalenia żył wątrobowych u noworodka, którego matka stosowała w okresie ciąży herbatkę ziołową zawierającą alkaloidy pirolizydynowe.[1]
Preparaty niedozwolone w ciąży
W tabeli poniżej zebraliśmy preparaty, które nie powinieneś polecać pacjentkom w ciąży.
| Preparat | Skład | Status | Uwagi |
|---|---|---|---|
| Cholinex | salicylan choliny, | OTC | Brak badań potwierdzających bezpieczeństwo stosowania w ciąży. Salicylany przechodzą do mleka matki. Ryzyko przedwczesnego zamknięcia przewodu tętniczego w trzecim trymestrze. |
| Envil gardło (aerozol) | chlorek cetylopirydyniowy, lidokaina, cynk | OTC | Chlorek cetylopiyryniowy wchłania się słabo z jamy ustnej i przewodu pokarmowego. Jego wpływ na funkcje rozrodcze jest niewielki. Natomiast lidokaina przenika przez barierę łożyskową i do mleka matki. Ze względu na brak badań klinicznych dotyczących wpływu na płód, nie należy stosować preparatu, chyba że jest to bezwzględnie konieczne. |
| Envil gardło (pastylki) | chlorek cetylopirydyniowy, lidokaina, cynk | OTC | Chlorek cetylopiyryniowy wchłania się słabo z jamy ustnej i przewodu pokarmowego. Jego wpływ na funkcje rozrodcze jest niewielki. Natomiast lidokaina przenika przez barierę łożyskową i do mleka matki. Ze względu na brak badań klinicznych dotyczących wpływu na płód, nie należy stosować preparatu, chyba że jest to bezwzględnie konieczne. |
| Neo-Angin | alkohol 2,4-dichlorobenzylowy, amylometakrezol, menol. | OTC | Brak wystarczających danych klinicznych dotyczących stosowania preparatu u kobiet w ciąży. |
| Orofar MAX (pastylki) | chlorek cetylopirydyniowy, lidokaina | OTC | Chlorek cetylopiyryniowy wchłania się słabo z jamy ustnej i przewodu pokarmowego. Jego wpływ na funkcje rozrodcze jest niewielki. Natomiast lidokaina przenika przez barierę łożyskową i do mleka matki. Ze względu na brak badań klinicznych dotyczących wpływu na płód, nie należy stosować preparatu, chyba że jest to bezwzględnie konieczne. |
| Septolete Plus (aerozol) | chlorek cetylopirydyniowy, bezokaina, etanol | OTC | Brak wystarczających dowodów na bezpieczeństwo w ciąży i w okresie karmienia piersią. Nie da się wykluczyć, że bezokaina może przenikać przez barerę łożyskową i do mleka matki. |
| Septolete Plus (pastylki) | chlorek cetylopirydyniowy, bezokaina | OTC | Brak wystarczających dowodów na bezpieczeństwo w ciąży i w okresie karmienia piersią. Nie da się wykluczyć, że bezokaina może przenikać przez barerę łożyskową i do mleka matki. |
| Strepsils Intensive | flurbiprofen | OTC | Stosowanie NLPZ w trakcie 3 trymestru ciąży może spowodować przedwczesne zamknięcie przewodu tętniczego. Stosowanie preparatu może wydłużać czas trwania ciąży lub być przyczyną ciężkiego i opóźnionego powodu (kategoria X w 3 trymestrze). W pierwszym i drugim trymestrze - kategoria D. |
| Tymianek i podbiał | wyciąg z tymianku, wyciąg z podbiału | suplement diety | Preparat przeciwwskazany do stosowania w trakcie ciąży i karmienia piersią. Wyciąg z podbiału zawiera alkaloidy pirolizydynowe. |
Piśmiennictwo
Wydaje mi się, że wyciągi z niektórych roślin i niektóre substancje, które zostały uznane tutaj za bezpieczne dla kobiet w ciąży wcale nie są bezpieczne. Chodzi mi np. o olejek eukaliptusowy, wyciąg z szałwii, tymianku, aloesu, werbeny, dziewanny, bluszczu, tymol, biflawonoidy, prawoślaz, mięta czy ekstrakt z imbiru
To są oświadczenia producentów, my (redakcja) nie uznaliśmy ich zabezpieczne – dzięki za zwrócenie uwagi, bo warto to podkreślić. Faktem jest, że wyroby medyczne to taka szara strefa, często bez dolnej granicy wieku i właśnie z zapisami o bezpieczeństwie stosowania w ciąży czy w trakcie karmienia piersią, kiedy wiadomo, że raczej żadnych badań nie przeprowadzili.