Przegląd Lekowy – najbardziej złożona usługa badana w projekcie. Przegląd miał na celu eliminację problemów związanych ze stosowaniem leków, jak np. trudności z przestrzeganiem zaleceń terapeutycznych, nieprawidłowe połączenia leków, interakcje z pożywieniem i niewłaściwy sposób lub pora przyjmowania leku. Usługę wieńczyło wygenerowanie raportu z zaleceniami dla pacjenta oraz sugestiami dla lekarza.

Przegląd Domowej Apteczki – w tej usłudze farmaceuci przeglądali z pacjentami leki i suplementy, które przynieśli z domu, oraz optymalizowali je pod kątem bezpieczeństwa stosowania i ekonomii. W ramach usługi były wydawane specjalne brązowe torby z nadrukowanymi instrukcjami dla Pacjenta, którego farmaceuci umawiali na konkretny dzień na konsultację w aptece.

Założenia

Polskie badania wykazały, że ponad 50% pacjentów może mieć problemy z regularnym stosowaniem leków, z czego wiele przyczyn powiązanych jest z brakiem odpowiedniej edukacji. Pacjenci mają często błędne przekonania o efektach ubocznych, nie są przekonani do zasadności farmakoterapii lub samej potrzeby leczenia danej choroby, nie widzą efektów leczenia lub mają problemy z przyjęciem leku z uwagi na zbyt dużą tabletkę czy skomplikowany inhalator. Wg opracowania „Polskiego pacjenta portret własny: Raport o przestrzeganiu zaleceń terapeutycznych przez polskich pacjentów”, następstwa finansowe nieprzestrzeganie zaleceń terapeutycznych dla publicznego systemu opieki zdrowotnej można szacować na około 6 miliardów złotych rocznie.

Badania wykazały również, że Pacjenci nie chcą przyznawać się lekarzowi prowadzącemu o przerwaniu leczenia zapisanym lekiem, a także o częstym zapominaniu o codziennych dawkach.

Farmaceuta, ciesząc się dużym zaufaniem w społeczeństwie i dysponując odpowiednim wykształceniem, może prowadzić Przeglądy Lekowe, które są w stanie rozwiązać problemy związane z nieprzestrzeganiem zaleceń terapeutycznych poprzez odpowiednią edukację pacjenta na temat leków, nie wchodząc jednocześnie w kompetencje lekarza oraz nie kwestionując jego zaleceń.

Wiele leków wymaga odpowiedniego przyjmowania względem posiłku. Część leków wymaga przyjmowania z żywnością dla poprawy wchłaniania lub minimalizowania efektów ubocznych, inne powinny być stosowane na czczo. Farmaceuta, prowadząc Przegląd i poznając styl życia pacjenta, jest w stanie wychwycić potencjalne interakcje z pożywieniem, które mogą wiązać się ze zwiększonym ryzykiem efektów ubocznych lub brakiem efektu terapeutycznego.

Włączenie usługi Przeglądu Lekowego do pilotażu miało pozwolić na:

• zbadanie możliwości wdrożenia Przeglądu Lekowego do polskich aptek otwartych,
• ocenę poziomu akceptacji usługi przez Pacjentów,
• analizę kosztów wdrożenia usługi,
• ocenę nastawienia i satysfakcję farmaceutów ze świadczenia usługi,
• zidentyfikowanie najczęstszych problemów lekowych, które mogą być wykrywane i rozwiązywane przez farmaceutów.

Do skorzystania z usługi zapraszani byli pacjenci, którzy mogli odnieść z niej największe korzyści. Ulotka informacyjna wraz z rozpiską leków miały być proponowane pacjentom, którzy:

• Stosowali przewlekle ≥4 leki.
• Leczyli się u więcej niż jednego lekarza.
• Stosowali leki przeciwpłytkowe, przeciwzakrzepowe, diuretyki, leki stosowane w leczeniu astmy (LABA, SABA, cholinolityki, sterydy wziewne) i sterydy doustne.
• Skarżyli się na efekty uboczne leków.
• Mieli problemy ze schematem dawkowania lub nie pamiętają zaleceń lekarskich dotyczących dawkowania,
• Realizowali receptę na leki wchodzące w istotne interakcje.
• Mieli problemy z adherence.
• Informowali o bliskiej osobie, której dotyczą ww. kryteria.

Każda konsultacja składała się z następujących etapów:

1. Rozmowa inicjująca: farmaceuta informuje o usłudze pacjenta z grupy docelowej, wydaje ulotkę i rozpiskę leków do wypełnienia, po czym zaprasza na wybrany dzień i konkretną godzinę. Rozpiska jest wypełniana na miejscu lub przyniesiona do apteki w inny dzień, lecz nie w dniu przeglądu.
2. Analiza rozpiski leków: czas farmaceuty na przeanalizowanie listy leków i sporządzenie notatek.
3. Wywiad i przygotowanie wniosków: farmaceuta prowadzi wywiad w oparciu o „Listę kontrolną przeglądu lekowego KSOF” i sporządza raport z informacjami dla pacjenta i lekarza. Raport może być napisany przy pierwszym stole na podstawie listy kontrolnej oraz notatek sporządzonych przy stanowisku do konsultacji.

Jednym z założeń Pilotażu było zobrazowanie, jak mogłaby wyglądać refundacja poszczególnych usług opieki farmaceutycznej. W tym celu każda usługa została wyceniona i apteki za wykonane i zweryfikowane konsultacje otrzymały wynagrodzenie.

Usługę wyceniono na 30 zł brutto/konsultacja

Wyniki

W ramach usługi Przeglądu Lekowego odnotowano 249 wizyt, z czego poprawnie zaraportowano i zweryfikowano 101 konsultacji z pacjentami. Warto tu przypomnieć, że przez poprawne zaraportowanie rozumiemy udzielenie konsultacji, wypełnienie rozpiski stosowanych leków przez pacjenta i przesłanie w raporcie jej skanu (bez danych pacjenta), wypełnienie listy kontrolnej przeglądu lekowego i przesłanie jej skanu, opis okoliczności konsultacji, nazwanie problemów lekowych, wypełnienie zaleceń dla lekarza i/albo su-gestii dla pacjenta i wydrukowanie tak przygotowanego dokumentu pacjentowi. Weryfikacja obejmowała również kontakt Organizatora z pacjentem. W większości przypadków farmaceutom nie udało się przeprowadzić pełnej usługi.

Czytaj dalej na stornie IROF: