Do apteki przychodzi po poradę starsza pacjentka, u której ponad dwa miesiące wcześniej rozpoznano raka przełyku i jest w trakcie chemioterapii. Niepokoją ją ciągłe zmęczenie, ból podczas przełykania, nawracające wymioty i utrata masy ciała, które trwają już drugi miesiąc. Farmaceuta podczas wywiadu dowiedział się, że objawy pojawiły się w momencie gdy wprowadzono chemioterapię.
| Metryczka pacjenta | |
|---|---|
| Płeć i wiek | Kobieta, 67 lat |
| Choroby przewlekłe | Rak przełyku |
| Inne dolegliwości | - Utrata masy ciała - Zmęczenie - Wymioty - Dysfagia |
| Stosowane leki | - Metotreksat - doustnie 50 mg co 7 dni - Pantoprazol - doustnie 40 mg/dobę - Ondansetron - doustnie 8 mg/dobę - Paracetamol - doraźnie 500 mg |
Wyjaśniono, że
Zarówno choroba nowotworowa jak i jej leczenie stanowią duże obciążenie dla organizmu, ponieważ w trakcie ich trwania dochodzi do zmian metabolicznych, które mogą skutkować znacznym deficytem białka objawiającym się zmniejszeniem masy mięśniowej, a także deficytem witamin i składników mineralnych. W celu uzupełnienia diety i wyrównania straty białkowo-energetycznej pacjentce polecono Supportan Drink – dietetyczny środek spożywczy specjalnego przeznaczenia medycznego (ONS). Na jej pytanie dlaczego właśnie ten preparat jest jej polecany odpowiedziano, że produkt ten jest wysokobiałkowy oraz wysokokaloryczny i dlatego stanowi dobry wybór dla chorego na nowotwór, który traci masę ciała – taki skład produktu ma za zadanie niwelować utratę sił i energii potrzebne do zmagań z chorobą.[1]
Ponadto pacjentce wyjaśniono, że Supportan Drink to produkt kompletny pod względem zawartości witamin oraz mikroelementów i tym samym preparat ten stanowi dobry wybór dla pacjentów onkologicznych, którzy są poddawani chemioterapii i/lub radioterapii, Dodano również, że Supportan Drink zapewnia odpowiednią podaż kwasów omega-3, które wykazują działanie przeciwzapalne i dzięki nim część pacjentów lepiej znosi przebieg choroby.[2]
Czytaj też: Niedobory witamin i składników mineralnych u pacjentów onkologicznych. Jak rozpoznać i różnicować?
Komentarz
Zespół zaburzeń metabolicznych, z jakim bardzo często muszą zmierzyć się pacjenci onkologiczni, jest znany inaczej jako kacheksja nowotworowa (charłactwo). W przebiegu kacheksji najbardziej charakterystyczna jest utrata masy mięśniowej, która wynika z niedoboru białka. Strata białkowo-energetyczna w konsekwencji może szybko prowadzić do osłabienia i zmęczenia organizmu, co zwiększa podatność na infekcje.[1] W praktyce warto więc rekomendować preparaty bogatobiałkowe, takie jak Supportan Drink, których stosowanie pomaga zapobiegać lub ograniczać już istniejącą kacheksję. Osoby chore na nowotwór, które są dobrze odżywione mają korzystniejsze rokowanie, lepiej znoszą przebieg choroby i tym samym poprawia się ich jakość życia.[3]
Chemioterapia często oznacza agresywne, uszkadzające również w zdrowe tkanki leczenie. Terapia cytostatykami, które wpływają na poszczególne szlaki metaboliczne, nierzadko prowadzi do niedoboru witamin, makroelementów i pierwiastków śladowych. Do utraty tych składników odżywczych dochodzi również w wyniku braku apetytu i wymiotów co skutkuje mniejszą ich podażą w stosunku do codziennego zapotrzebowania.[4] Z czasem uzupełnienie tych niedoborów staje się koniecznością i można to robić stosując gotowe doustne suplementy pokarmowe, takie jak Supportan Drink.
W przebiegu choroby nowotworowej pacjentowi towarzyszy przewlekły stan zapalny. Stan ten może się nasilać po zabiegach operacyjnych. Odpowiednia podaż kwasów omega-3 i antyoksydantów w codziennej diecie to jeden z elementów tzw. immunożywienia. Dieta bogata w te związki może poprawiać stan pacjenta w okresie okołooperacyjnym, a także wspomaga leczenie farmakologiczne i poprawia jakość życia chorego na nowotwór.[5]
Warto rekomendować preparaty żywienia specjalistycznego każdemu pacjentowi z chorobą nowotworową, niezależnie od tego czy rozpoznano u niego chorobę dopiero niedawno, czy jest już na etapie opieki paliatywnej lub wręcz przeciwnie – wychodzi z choroby i ma dobre rokowanie. Zdecydowana większość pacjentów onkologicznych jest zagrożona postępującym wyniszczeniem (kacheksją) organizmu, które może wystąpić na każdym etapie choroby i wspomaganie codziennej diety jest zawsze wskazane. Pamiętaj jednak o jednym – nie forsuj żywienia na siłę bo w konsekwencji możesz zniechęcić pacjenta do współpracy.
Zawsze miej na uwadze, że aby interwencja żywieniowa była skuteczna, to pacjent musi się do niej stosować. ONS Supportan Drink cechuje się dobrym smakiem i przystępną dla pacjenta płynną konsystencją co zwiększa szanse, że chory będzie po niego sięgał chętnie i w odpowiednich ilościach. Jest to szczególnie istotne przy konieczności długotrwałego żywienia, np. po leczeniu okaleczającym (m.in. gastrektomia, operacja Whipple’a).
Piśmiennictwo:
- Baracos, V. E., Martin, L., Korc, M., Guttridge, D. C. i Fearon K. (2018). Cancer-associated cachexia. Nature Reviews Disease Primers, 4:17105. https://www.nature.com/articles/nrdp2017105⬏⬏
- Fresenius Kabi. https://zywieniemaznaczenie.pl/produkty/supportan-drink/⬏
- Cotogni, P., Stragliotto, S., Ossola, M., Collo, A. i Riso, S. (2021). The role of nutritional support for cancer patients in palliative care. Nutrients, 13(2), 306. https://doi.org/10.3390/nu13020306⬏
- Dreizen, S., McCredie, K. B., Keating, M. J. i Andersson, B. S. (1990). Nutritional deficiencies in patients receiving cancer chemotherapy. Postgraduate Medicine, 87(1), 163-170. https://doi.org/10.1080/00325481.1990.11704531⬏
- Mocellin, M. C., Camargo, C. Q., Nunes, E. A., Fiates, G. i Trindade, E. (2016). A systematic review and meta-analysis of the n-3 polyunsaturated fatty acids effects on inflammatory markers in colorectal cancer. Clinical nutrition, 35(2), 359–369. https://doi.org/10.1016/j.clnu.2015.04.013⬏
Bardzo ciekawy artykuł. Od siebie dodam tylko, że niedawno na rynku pojawił się nowy ciekawy ONS – Nutridrink Protein Omega-3, który również jest przeznaczony dla pacjentów leczonych onkologicznie.