Pacjentka karmiąca piersią, zmagająca się z niedrożnością nosa i zatok, może zgłosić się do apteki z prośbą o polecenie jej skutecznego preparatu, który jednocześnie będzie bezpieczny dla jej dziecka. W ulotkach różnych leków i wyrobów medycznych znalazła informacje, że nie są one zalecane podczas laktacji.

Dodatkowo pseudoefedryna, podobnie jak inne sympatykomimetyki hamuje wydzielanie mleka i jest stosowana jako środek hamujący laktację, dlatego w jej przypadku oprócz bezpieczeństwa dla dziecka, musimy także rozważyć efekt zahamowania wydzielania mleka u matki.

Krótka odpowiedź

Nie, nie należy polecać leków z pseudoefedryną pacjentkom karmiącym piersią ze względu na ryzyko zahamowania laktacji.

Zobacz też: Pseudoefedryna w ciąży – Wyjaśniamy!

Wyjaśnienie

Stosowanie pseudoefedryny w trakcie laktacji według dostępnych klasyfikacji wiąże się z bardzo małym ryzykiem dla dziecka. W badaniu trzech matek karmiących piersią, które otrzymały 60 mg pseudoefedryny średni poziom substancji w mleku w ciągu 24 godzin wynosił 264 µg/L. Obliczona dawka, która zostałaby wchłonięta przez niemowlę, była niewielka (0,4 do 0,6% dawki matczynej) i nie powodowała działań niepożądanych.^[1] Jednak, z uwagi na zmniejszenie ilości produkowanego mleka – pseudoefedryna może zmniejszać stężenie prolaktyny w surowicy u kobiet o 24%- nie zaleca się stosowania leku przez kobiety karmiące piersią. Pseudoefedryna może powodować skurcze tętnic i naczyń włosowatych w okolicy piersi, a bezpośrednio oddziałując na receptory dopaminergiczne D2 zmniejsza stężenie prolaktyny i w efekcie hamuje wydzielanie mleka u matki.

RID = 4,3%.

Patrz też: Kalkulator laktacyjny – oblicz, ile leku przejdzie do mleka matki

Klasyfikacja wg e-lactancia

Według klasyfikacji e-lactancia stosowanie pseudoefedryny w trakcie karmienia piersią wiąże się z niewielkim ryzykiem wystąpienia działań niepożądanych u dziecka. Lek jest prawdopodobnie zgodny z karmieniem piersią. Wskazane jest jednak stosowanie jak najmniejszej skutecznej dawki przez możliwie krótki czas.^[2]

Zobacz też: Czy pacjent może uzależnić się od pseudoefedryny? – Wyjaśniamy!

Klasyfikacja dr Hale’a

Według klasyfikacji dr Hale’a pseudoefedryna należy do kategorii L3- prawdopodobnie zgodne z karmieniem piersią. Do klasy L3 należą leki, których bezpieczeństwo laktacyjne nie było oceniane w badaniach klinicznych, jednakże wystąpienie działań niepożądanych u niemowlęcia jest możliwe lub leki, u których kontrolowane badania kliniczne wykazały nieznaczne, niezagrażające życiu i zdrowiu dziecka działania niepożądane. Jednakże badanie przeprowadzone na ośmiu kobiet karmiących, które otrzymały jednorazowo 60 mg pseudoefedryny, wykazało zmniejszenie 24-godzinnego wydzielania mleka o 24% – z 784 ml/dzień do 623 ml/dzień w czasie badania. Autorzy badania sugerują, że mogło to być spowodowane zmniejszeniem stężenia prolaktyny o 13,5% (większym u osób w późnym okresie laktacji, powyżej sześćdziesięciu tygodni). Kobiety w późnym okresie laktacji mogą być bardziej wrażliwe na pseudoefedrynę, stąd występujące u nich większe spadki wydzielania mleka. Dlatego matki z ograniczoną laktacją powinny unikać stosowania pseudoefedryny.^[3]

Klasyfikacja Briggs’a

Według klasyfikacji Briggs’a stosowanie pseudoefedryny podczas karmienia piersią jest określane jako prawdopodobnie kompatybilne – ze względu na ograniczone dane. Pseudoefedryna przenika do mleka matki, jednak tylko w jednym przypadku odnotowano drażliwość u dziecka po zastosowaniu leku przez matkę karmiącą.^[4]

Zobacz też wideo: Pseudoefedryna – Co warto przekazać pacjentowi?

Bezpieczeństwo wg ChPL

Ponadto wg wybranych ChPL:

• Sudafed, 60mg, tabletki powlekane: „Nie przeprowadzono adekwatnych i odpowiednio kontrolowanych badań na grupie kobiet w ciąży. Produkt leczniczy Sudafed może być stosowany w okresie ciąży i karmienia piersią jedynie w przypadkach, gdy korzyść dla matki przeważa nad potencjalnym zagrożeniem dla płodu lub karmionego piersią dziecka. U kobiet w ciąży lub karmiących piersią produkt leczniczy może być stosowany wyłącznie po konsultacji z lekarzem. Pseudoefedryna przenika do mleka matki. Do 0,7% pojedynczej 60 mg dawki pseudoefedryny może przedostać się do mleka matki w ciągu 24 godzin od zażycia. Stężenie pseudoefedryny w mleku jest od 2 do 3 razy większe niż w osoczu. Taki profil stę̨żenia leku w osoczu/mleku sugeruje małą zdolność wiązania z białkami, jednak nie ma danych dotyczących wiązania z białkami ludzkiego osocza.”^[5]
• Apselan, 60 mg, tabletki powlekane: „Pseudoefedryna przenika do mleka kobiecego w niewielkich ilościach, lecz jej wpływ na niemowlę karmione piersią nie jest znany. Szacuje się, że od 0,5 do 0,7% pojedynczej dawki pseudoefedryny przyjętej doustnie przenika do mleka w ciągu 24 godzin. Kobiety karmiące piersią nie powinny przyjmować produktu leczniczego Apselan.”^[6]

Zobacz też: Dekstrometorfan a karmienie piersią – Wyjaśniamy!

Piśmiennictwo

1. Findlay JW, Butz RF, Sailstad JM, Warren JT, Welch RM. Pseudoephedrine and triprolidine in plasma and breast milk of nursing mothers. Br J Clin Pharmacol 1984; 18(6):901-906⬏
2. e-lactancia.org. (2019). Pseudoefedrina. Aktualizacja: 12.06.2019. Pobrano z: pełny tekst⬏
3. Hale, T.W. (2021). Hale’s Medications & Mother’s Milk 2021. Springer Publishing Company. Pobrano z: https://www.halesmed.com/⬏
4. Briggs, G. G., Freeman, R. K., Towers, C. V., Forinash, A. B. (2017). Drugs in pregnancy and lactation: a reference guide to fetal and neonatal risk. Eleventh edition. Lippincott Willians & Wilkins⬏
5. McNeil Healthcare (Ireland). (2014). ChPL Sudafed, 60 mg, tabletki powlekane. Pobrano z: https://rejestrymedyczne.ezdrowie.gov.pl/⬏
6. Polfarmex S.A. (2011). ChPL Apselan, 60 mg, tabletki powlekane. Pobrano z: https://rejestrymedyczne.ezdrowie.gov.pl/⬏