Rozmaryn jest głęboko zakorzeniony w ludowym lecznictwie i kulturze. Używano go w celu poprawienia pamięci, na zaburzenia trawienne i aby zapobiec łysieniu. Uznawano go za symbol wiernej miłości. Panny młode plotły wianki z rozmarynu. W starożytności krzew ten był dedykowany bogini miłości i piękna – Afrodycie.
Surowce
Liść rozmarynu – Rosmarini folium
Skład chemiczny
Liść rozmarynu zawiera olejek eteryczny (zawierający 1,8-cyneol, borneol), kwas rozmarynowy, diterpeny oraz flawonoidy.
Działanie
Liść rozmarynu ma działanie:
- spazmolityczne,
- moczopędne (rozkurcza drogi moczowe),
- żółciopędne (rozkurcza drogi żółciowe, usprawniając przepływ żółci),
- poprawiające trawienie,
- przeciwzapalne (w badaniach in vivo),[1]
- przeciwdrobnoustrojowe (w badaniach in vitro).[2][3][4]
Zastosowanie poparte wynikami badań klinicznych
Brakuje wiarygodnych badań klinicznych potwierdzających skuteczność rozmarynu w jakimkolwiek wskazaniu.
Zastosowanie jako tradycyjny produkt leczniczy roślinny
Liść rozmarynu może być stosowany w leczeniu takich dolegliwości jak:
- zaburzenia żołądkowo-jelitowe,
- bóle mięśniowe i stawowe.[5]
Zastosowanie w medycynie ludowej
W medycynie ludowej liść rozmarynu jest stosowany na takie schorzenia jak trądzik, opryszczka wargowa, cukrzyca, wrzody i choroby wątroby.
Interakcje
Rozmaryn lekarski nie ma interakcji, które zostałyby klinicznie potwierdzone, jednak bazując na wiedzy teoretycznej należy unikać łączenia go z takimi lekami jak:
- żelazo – wyciągi z rozmarynu mogą zmniejszać absorpcję żelaza,
- leki przeciwzakrzepowe – może powodować krwawienia,
- leki transportowane przez glikoproteinę P – może nasilać transport.[6]
Bezpieczeństwo stosowania
Po przyjęciu rozmarynu odnotowano przypadki alergii kontaktowych i astmy. Przeciwwskazaniem do stosowania rozmarynu doustnie jest niedrożność dróg żółciowych, zapalenie dróg żółciowych, choroby wątroby, kamienie żółciowe. Stosowania zewnętrznego należy unikać w przypadku rozległych ran. Monografia EMA nie zaleca przyjmowania surowca kobietom w ciąży i karmiącym ze względu na niewystarczającą ilość danych dotyczących bezpieczeństwa oraz podawania dzieciom do 12. roku życia.[5]
Przykładowe preparaty
Leki zawierające rozmaryn lekarski to:
- Liść rozmarynu (FLOS/Kawon) – zioła do zaparzania (do stosowania wewnętrznie w leczeniu niestrawności jako środek żółciopędny, zewnętrznie w zaburzeniach krążenia obwodowego i bólach reumatycznych).
Dostępne na rynku są leki złożone z rozmarynem lekarskim to:
- Canephron – tabletki drażowane i Canephron N – krople doustne (do stosowania w łagodnych stanach zapalnych dolnych dróg moczowych, wspomagająco i profilaktycznie w kamicy nerkowej).
- Doppelherz Energovital Tonik K – płyn doustny (do stosowania wspomagająco na układ sercowo-naczyniowy).
- Depulol – żel (do stosowania zewnętrznie, smarowania pleców i klatki piersiowej, pomocniczo w przeziębieniu u dzieci).
Piśmiennictwo
- Lucarini R et al.: In vivo analgesic and anti-inflammatory activities of Rosmarinus officinalis aqueous extracts, rosmarinic acid and its acetyl ester derivative. Pharm Biol, 2013.⬏
- Del Campo J et al.: Antimicrobial effect of rosemary extracts. J Food Protect, 2000.⬏
- Ouraini D et al.: Therapeutic approach to dermatophytoses by essential oils of some Moroccan aromatic plants. Phytotherapie, 2005.⬏
- Nolkemper S et al.: Antiviral effect of aqueous extracts from species of the Lamiaceae family against herpes simplex virus type 1 and type 2 in vitro. Planta Med, 2006.⬏
- EMA: Community herbal monograph on Rosmarinus officinalis L., folium., 2010.⬏⬏
- Samman S et al.: Green tea or rosemary extract added to foods reduces nonheme-iron absorption. Am J ClinNutr, 2001.⬏
