fbpx

Sartany

Autor:
Publikacja: 18/07/2018
Ze względu na podobny mechanizm działania sartanów nie powinno stosować się jednocześnie z inhibitorami konwertazy angiotensyny (IKA). Są one natomiast alternatywą dla IKA, jeśli u pacjenta występuje suchy kaszel, częste działanie niepożądane IKA.

Spis treści

Treść tylko dla farmaceutów i techników farmaceutycznych.

Sartany blokują receptor angiotensynowy AT1, znosząc efekt działania angiotensyny II, białka o silnym działaniu naczyniozwężającym. Najczęściej stosowane są w terapii nadciśnienia, w mono – lub politerapii. Zaliczane są do długodziałających leków hipotensyjnych. Ponadto udowodniono ich skuteczność w niewydolności mięśnia sercowego w hamowaniu przerostu lewej komory serca i w zawale mięśnia sercowego. W niepowikłanym nadciśnieniu uważa się, że są równie skuteczne jak inhibitory konwertazy angiotensyny (IKA).[1][2]

Do leków z tej grupy należą:

  • kandesartan (Atacand,  Carzap,  Karbis, Ranacand),
  • walsartan (Avasart,  Axudan,  Bespres, Diovan, Valtap, Vanatex),
  • telmisartan (MicardisPolsart,  Telmix, Telmizek, Tolura, Tezeo),
  • losartan (CozaarLorista,  Xartan, Lakea),
  • eprosartan (Teveten),
  • irbesartan (Ifirmasta, Irprestan).

Jakich informacji udzielić o dawkowaniu?

Efekt działania sartanów utrzymuje się przez 24 godziny –  przyjmuje się je raz dziennie, niezależnie od posiłku. Lek należy popić wodą.[3][4]

Choć sartany mają taki sam mechanizm działania, różnią się między sobą dawkowaniem, wskazaniami, mogą mieć też inny okres półtrwania. Poniższa tabela porównuje dawki sartanów na przykładzie nadciśnienia.[5]

ARBDawka początkowaDawka podtrzymująca niższaDawka podtrzymująca wyższaDawka maksymalnaTmaxokres półtrwania
walsartan (Avasart,  Axudan,  Bespres, Diovan, Valtap, Vanatex)80 mg80 mg160 mg160 mg2-4 h6-9 h
losartan (Lorista,  Xartan, Lakea)50 mg50 mg100 mg100 mg3-4 h6-9 h
kandesartan (Atacand,  Carzap,  Karbis, Ranacand)8 mg8 mg16 mg32 mg3-4 h~9 h
telmisartan (Polsart,  Telmix, elmizek, Tolura, Tezeo)40 mg20-40 mg40 mg80 mg3 h24 h
eprosartan (Teveten)600 mg600 mg800 mg (w Polsce niedostępna)800 mg (w Polsce niedostępna)1-2 h5-9 h
irbesartan (Ifirmasta, Irprestan)150 mg150 mg300 mg300 mg1,5-2 h11-15 h

Dawki w tabeli są orientacyjne – inna dawka początkowa może być zalecana w ChPL w różnych krajach, jeszcze inne mogą znaleźć się w wytycznych.

Tylko kandesartan, losartan i walsartan mają niewydolność serca we wskazaniach. O porze dnia stosowania sartanu decyduje lekarz. Telmisartan ma najdłuższy okres półtrwania i znaczenie pory dnia jest tu najmniejsze.

Choć można przewidzieć efekt hipotensyjny rożnych równoważnych dawek, farmaceuta NIE POWINIEN zamieniać sartanów pomiędzy sobą (np. na prośbę pacjenta lub w przypadku ewentualnego braku walsartanu czy innej cząsteczki na rynku).

Na czym się skupić edukując pacjenta o leku lub chorobie?

Sartany są wykorzystywane w przypadku różnych schorzeń układu sercowo-naczyniowego, nie wszystkie z ich działań są zrozumiałe dla pacjenta. Zapytaj czy pacjent przyjmuje leki regularnie i o odpowiedniej porze dnia.

Jeśli zauważysz, ze pacjent zaniedbuje przyjmowanie swoich leków możesz wydać mu ulotkę o tym, jakie są powikłania nieleczonego nadciśnienia. Znajdziesz ją TU.

Czy leczenie przynosi efekty?

Działanie sartanów jest zauważalne dopiero po około 2 tygodniach regularnego podawania, a pełny efekt obserwuje się po około 4 tygodniach.[6][7][8]

Podczas rozmowy z pacjentem zapytaj go:

  • czy regularnie kontroluje ciśnienie krwi i jakie ma wyniki; zachęć go do korzystania z dzienniczka pomiarów;
  • czy odczuwa poprawę, czy nie obserwuje nasilenia objawów; jeśli tak skieruj pacjenta do lekarza przepisującego leki – konieczna może okazać się zmiana leczenia.

Jakich działań niepożądanych można się spodziewać?

Do częstych (czyli ≥ 1/100 do < 1/10) działań niepożądanych sartanów należą zawroty i bóle głowy, zakażenia układu oddechowego,[9] niedociśnienie ortostatyczne, bóle mięśniowo – szkieletowe oraz nudności i wymioty.

Warto pamiętać, że inne leki o działaniu hipotensyjnym będą nasilać ich działanie. Za bezpieczne uważa się jednak połączenia sartanów z diuretykiem, antagonistą wapnia lub β-adrenolitykiem.

Jak pomóc monitorować leczenie i ryzyko interakcji?

Sartany, podobnie jak IKA należą do “leków zatrzymujących potas” – niesie to ze sobą ryzyko hiperkaliemii.  Zwróć uwagę, jeśli pacjent stosuje jednocześnie inne leki, o podobnym działaniu np. leki moczopędne oszczędzające potas do których należy spironolakton (Spironol, Verospiron), eplerenon (Inspra, Nonpres, Eplenocard, Espiro) lub amiloryd, dostępny tylko w postaci preparatów łączonych z hydrochlorotiazydem (Tialorid), a także suplementy potasu. 

Ze względu na podobny mechanizm działania sartanów nie powinno stosować się jednocześnie z inhibitorami konwertazy angiotensyny (IKA). Są one natomiast alternatywą dla IKA, jeśli u pacjenta występuje suchy kaszel, częste działanie niepożądane IKA. Jednoczesne stosowanie sartanów z IKA może powodować niedociśnienie, hiperkaliemię oraz zaburzenia czynności nerek.

Zaproponuj zmiany w stylu życia

W przypadku pacjentów z chorobami układu krążenia warto podkreślić znaczenie regularnych ćwiczeń, odpowiedniej diety, ograniczenia alkoholu oraz rzucenia palenia.

Piśmiennictwo

  1. Kostka-Jeziorny K., Tykarski A.: Próba pozycjonowania trzech nowoczesnych sartanów — kandesartanu, telmisartanu i walsartanu w zależności od powikłań sercowo-naczyniowych nadciśnienia tętniczego i chorób współistniejących. Nadciśnienie tętnicze rok 2013, tom 17; nr 1 Via Medica, ISSN 1428–5851 pełny tekst.pdf
  2. Csaba Andra´s Dezsi:  The Different Therapeutic Choices with ARBs. Which One to Give? When? Why? Am J Cardiovasc. Drugs 2016, 16:255–266. pełny tekst.pdf
  3. ChPL: Vanatex [ z dnia: 22.12.2014 r.]
  4. Sabbah ZA, Mansoor A, Kaul U. Angiotensin receptor blockers – advantages of the new sartans. J Assoc Physicians India. 2013 Jul;61(7):464-70. abstrakt
  5. London New Drugs Group APC/DTC Briefing Document, ACE Inhibitors and Angiotensin II Receptor-Antagonists for hypertension, 2018 pełny tekst .pdf
  6. ChPL: Valtap [z dnia 26 października 2015]
  7. ChPL: Carzap [z dnia 28 sierpnia 2017]
  8. ChPL: Vanatex [z dnia: 22.12.2014 r.]
  9. ChPL: Carzap [z dnia: 28 sierpnia 2017]
Subskrybuj
Powiadom o
1 komentarz
Najwyżej oceniane
Nowsze Najstarsze
Inline Feedbacks
View all comments
Wioletta Ziomka

Pisze, iż tabela przedstawia porównanie na przykładzie nadciśnienia. Czy jest jeszcze inne porównanie? Potrzebuję dawki równoważne sartanów stosowanych w Polsce według wytycznych.

FB
Twitter/X
LinkedIn
WhatsApp
Email
Wydrukuj

Zobacz też

mgr farm.
Miłosz Różański
mgr farm.
Miłosz Różański
1
0
Wyraź swoje zdanie i dodaj komentarz :)x

Zaloguj się