Senes był już znanym środkiem leczniczym w czasach średniowiecznych. Roślina była polecana przez średniowiecznego, arabskiego lekarza Awicennę.
Surowce
Liść senesu – Sennae folium
Skład chemiczny
Liść senesu zawiera glikozydy antrachinonowe oraz diantronowe (sennozydy), flawonoidy, śluz, żywice i olejek eteryczny.
Działanie
Liść senesu ma działanie przeczyszczające.
Zastosowanie poparte wynikami badań klinicznych
Liść senesu ma zastosowanie poparte wynikami badań klinicznych w takich schorzeniach jak:
- Zaparcie.[1]
Zastosowanie jako tradycyjny produkt leczniczy roślinny
Liść sensu ma zastosowanie w leczeniu zaparcia oparte na WEU.
Zastosowanie w medycynie ludowej
W medycynie ludowej liść senesu stosuje się przede wszystkim w środkach na odchudzanie i zaparcie. Ma to jednak uzasadnienie w badaniach klinicznych.
Interakcje
Długotrwałe przyjmowanie preparatów z liścia senesu może powodować hipokalemię, która nasila działanie glikozydów nasercowych. Mogą wystąpić także interakcje z lekami przeciwarytmicznymi, co prowadzi do zaburzeń rytmu serca.
Jednoczesne stosowanie senesu z innymi lekami wywołującymi hipokaliemię (np. diuretykami, kortykosteroidami i korzeniem lukrecji) może zwiększać nierównowagę elektrolitów.[1]
Bezpieczeństwo stosowania
Liść sensesu może powodować takie działania niepożądane jak:
- ból brzucha,
- skurcze,
- zaburzenia równowagi wodno-elektrolitowej,
- albuminuria,
- krwiomocz,
- pigmentacja błony śluzowej jelit,
- czerwono-brązowe zabarwienie moczu.[1]
Przeciwwskazaniami do stosowania preparatów z liścia senesu są:
- niedrożność jelit,
- atonia,
- zapalenie wyrostka robaczkowego,
- choroby zapalne okrężnicy (np. choroba Leśniowskiego-Crohna, wrzodziejące zapalenie jelita grubego),
- ból brzucha nieznanego pochodzenia,
- silne odwodnienie.[1]
Dane eksperymentalne dotyczące ryzyka genotoksyczności kilku antrazwiązków (na przykład emodyny) sugerują, że stosowanie liścia senesu może być niebezpieczne w ciąży. Nie zaleca się także przyjmowania surowca podczas karmienia piersią, ponieważ nie ma wystarczających danych dotyczących przenikania metabolitów do mleka matki.[1]
Praktyczne wskazówki dla pacjentów
W momencie gdy potrzebne jest codzienne przyjmowanie środków przeczyszających, należy znaleźć przyczynę zaparcia. Nie należy stosować liścia senesu długotrwale. Pacjenci cierpiący na choroby nerek powinni być świadomi, że podczas przyjmowania preparatów z senesu równowaga elektrolitowa może być zaburzona.
Przykładowe preparaty
Wszystkie leki zawierające senes ostrolistny mają we wskazaniach krótkotrwałe leczenie zaparć. Pojedynczymi preparatami są:
- Liść senesu (FLOS/Herbapol Lublin) – zioła sypkie do zaparzania (zioła sypkie zaopatrzone są w miarkę),
- Senes fix (FLOS/Herbapol) – zioła do zaparzania,
- Red Senes Tea – zioła do zaparzania,
- Senalax Extra – tabletki powlekane,
- Senefol – tabletki,
- Xenna Extra Comfort – tabletki drażowane,
- Xenna fix – zioła do zaparzania.
Ponadto senes ostrolistny i wyciągi dostępne są w lekach złożonych:
- Angiolax – granulat doustny,
- Figura 1 – zioła do zaparzania,
- Laxantia Tea – zioła do zaparzania,
- Normosan – zioła do sporządzania odwaru.
Piśmiennictwo
