fbpx

Skrzyp polny – Equisetum arvense L.

Autor:
Publikacja: 06/05/2021
Skrzyp polny – Equisetum arvense
Ziele skrzypu polnego (Equiseti herba) wykazuje działanie moczopędne, poprawiające gojenie ran, wzmacniające paznokcie (przy stosowaniu miejscowym). Ziele skrzypu może być stosowane w leczeniu stanów zapalnych dróg moczowych i powierzchownych ran. Tradycyjnie w kamicy nerkowej i pęcherzowej, obrzękach, gośćcu, osłabieniu włosów i paznokci, chorobach skóry, niedobórze krzemu w organizmie i gruźlicy.

Spis treści

Treść tylko dla farmaceutów i techników farmaceutycznych.

Skrzyp polny jest farmakopealną rośliną leczniczą. Występuje powszechnie na całym świecie z wyjątkiem Australii. Stosowany był w tradycyjnej medycynie ludowej na ziemiach polskich od dawna. Pod koniec XIX i na początku XX wieku uważano, że „ściąga, czyści żołądek i kiszki, pędzi mocz”. Zielem skrzypu zwiniętym w garści myto garnki, wykorzystując obecną w nim krzemionkę, która ma dobre właściwości ścierne.

Surowce

Ziele skrzypu polnego – Equiseti herba

Skład chemiczny

Głównymi składnikami aktywnymi w zielu skrzypu są flawonoidy (izokwercetyna, galuteolina, ekwezetryna, apigenina), związki krzemu, fenolokwasy (m. in. kwas kawowy), saponiny, witaminy, minerały, kwasy polienowe oraz pochodne pirydyny (nikotyna, palustryna, 3-metylpirydyna, dietylosulfon).[1]

Działanie

Ziele skrzypu polnego wykazuje działanie:

  • moczopędne (dzięki obecności flawonoidów, potwierdzone w badaniach klinicznych),
  • poprawiające gojenie ran (potwierdzone w badaniach klinicznych),
  • wzmacniające paznokcie (potwierdzone w dwóch badaniach klinicznych, przy stosowaniu miejscowym).[1]

Zastosowanie poparte wynikami badań klinicznych

Dostępne badania kliniczne są zbyt małe, aby uznać ziele skrzypu za surowiec o ugruntowanym zastosowaniu medycznym.

Zastosowanie jako tradycyjny produkt leczniczy roślinny

Ziele skrzypu może być stosowane w leczeniu takich dolegliwości jak:

  • stany zapalne dróg moczowych – flawonoidy i fenolokwasy zawarte w zielu skrzypu działają moczopędnie, a także łagodnie przeciwzapalnie i przeciwbakteryjnie.
  • powierzchowne rany – skrzyp może być stosowany wspomagająco w gojeniu.[2]

Zastosowanie w medycynie ludowej

W medycynie ludowej ziele skrzypu stosuje się w takich chorobach jak: kamica nerkowa i pęcherzowa, obrzęki, gościec, osłabienie włosów i paznokci, choroby skóry, niedobór krzemu w organizmie i gruźlica (sprzyja otorbianiu się ognisk gruźliczych).

Interakcje

Mogą wystąpić interakcje ziela skrzypu z lekami, takimi jak:

  • kortykosteroidy, diuretyki, leki przeczyszczające (stymulanty) – ryzyko hipokaliemii,
  • witamina B1 (tiamina) – skrzyp może zmniejszyć absorpcję,
  • preparaty zawierające lukrecję – ryzyko hipokaliemii i potencjalna kardiotoksyczność,
  • digoksyna – utrata potasu może powodować wzrost toksyczności digoksyny.[3]

Bezpieczeństwo stosowania

Ziele skrzypu polnego może powodować takie działania niepożądane jak:

  • zaburzenia elektrolitowe,
  • niedobór tiaminy (witaminy B1),

Stosując preparaty zawierające ziele skrzypu polnego należy zachować ostrożność u:

  • osób z obrzękami spowodowanymi niewydolnością mięśnia sercowego,
  • osób narażonych na niedobór witaminy B1 (np. nadużywających alkoholu).

Nie zaleca się przyjmowania surowca razem z diuretykami, digoksyną, kortykosterydami i lukrecją.[3]

Praktyczne wskazówki dla pacjentów

Ziele skrzypu ma działanie remineralizujące, witaminizujące, moczopędne, przeciwbakteryjne, przeciwzapalne, usprawniające przemianę materii i pomocnicze w kamicy dróg moczowych.

Ziele skrzypu jest stosowane jest w kamicy nerkowej, stanach zapalnych dróg moczowych oraz jako składnik preparatów witaminowych, poprawiających stan skóry, włosów i paznokci.

Należy zachować ostrożność, jeśli łączy się ziele skrzypu z kortykosterydami, diuretykami, lekami przeczyszczającymi, digoksyną oraz lukrecją. Skrzyp może powodować niedobór witaminy B1, szczególnie u osób nadużywających alkoholu.

Przykładowe preparaty

Leki zawierające skrzyp polny to:

  • Ziele skrzypu (FLOS/Kawon) – zioła do zaparzania (do stosowania w stanach zapalnych dróg moczowych i piasku nerkowym).
  • Skrzyp fix (FLOS/Herbapol/Kawon) – zioła do zaparzania (do stosowania w stanach zapalnych dróg moczowych i piasku nerkowym).

Ponadto ziele skrzypu i wyciągi są składnikami leków złożonych, takich jak:

  • Fitolizyna – pasta do sporządzania zawiesiny doustnej (do stosowania pomocniczo w stanach zapalnych, infekcjach i kamicy dróg moczowych oraz w profilaktyce kamicy nerkowej).
  • Imupret N – krople doustne (do stosowania pomocniczo w przeziębieniu jako środek wzmacniający odporność).
  • Imupret – tabletki drażowane (do stosowania pomocniczo w przeziębieniu jako środek wzmacniający odporność).
  • Urosan – zioła do zaparzania (do stosowania moczopędnie w łagodnych dolegliwościach układu moczowego).

Piśmiennictwo

  1. DerMarderosian A, Beutler JA [red]: The Review of Natural Products. Facts & Comparisons, 2014.
  2. EMA: European Union herbal monograph on Equisetum arvense L., herba., 2016.
  3. Mills S, Kerry B: The Essential Guide to Herbal Safety. Elsevier, 2005.
Subskrybuj
Powiadom o
0 komentarzy
Inline Feedbacks
View all comments
FB
Twitter/X
LinkedIn
WhatsApp
Email
Wydrukuj

Zobacz też

0
Wyraź swoje zdanie i dodaj komentarz :)x

Zaloguj się