Problem nadmiernej produkcji potu spowodowany jest nadczynnością gruczołów potowych skóry. Ze względu na umiejscowienie może mieć on charakter uogólniony lub dotyczyć wybranych miejsc koncentracji gruczołów na dłoniach, stopach, pachach, pachwinie czy głowie. Zwiększenie produkcji potu następuje na skutek aktywacji autonomicznego układu nerwowego i czynników fizjologicznych takich jak zmiany hormonalne charakterystyczne dla osób do około 25 roku życia. Nierzadko może również stanowić manifestację innej choroby.
Potliwość występująca w nieadekwatnej skali w porównaniu do warunków fizjologicznych jest uciążliwą dolegliwością, z którą pacjenci przychodzą do apteki. Czy istnieją skuteczne środki na walkę z nadpotliwością, które możemy polecić?
Leczenie miejscowe nadmiernej potliwości
Leczenie miejscowe polega na podawaniu na skórę substancji, które blokują uwalnianie potu i zapobiegają rozwojowi flory bakteryjnej odpowiedzialnej za przykry zapach. Warto wspomnieć, że preparatami z tej grupy posiadającym status produktu leczniczego są Antidral i Medispirant stepspray.
| Substancja | Działanie | Preparaty handlowe | Uwagi |
|---|---|---|---|
| sole glinu i cyrkonu | mechaniczne zatykanie ujścia gruczołów potowych | Antidral (płyn) Driclor (płyn) Apers (roll-on) Medispirant (roll-on) Oxedermil (krem) Etiaxil (roll-on) | Na skutek kontaktu chlorku glinu z wilgotną powierzchnią skóry może tworzyć się kwas solny, który działa drażniąco. Zalecane jest stosowanie preparatów na noc, na suchą skórę, a rano dokładne zmycie wodą. Początkowo sole glinu powinno stosować się codziennie, zmniejszając stopniowo częstotliwość aplikacji do kilku tygodniowo w zależności od potrzeb. Nie stosować 12 godzin przed i po depilacji. |
| łojek (talk) | pochłania wilgoć | Proftin-G Talk kosmetyczny Alantan zasypka Apipuder | Czyste i suche stopy posypać niewielką ilością proszku lub wsypać go do skarpet. |
| tlenek cynku | ściągające, osuszające | Pedipur S Apipuder Alantan zasypka Undosal zasypka | Także w recepturze |
| kwas salicylowy | złuszczające, przeciwbakteryjne, przeciwgrzybiczne | HydroSal (żel) Antypot zasypka | Likwiduje przykrą woń potu poprzez działanie bakteriobójcze, ściągające i osuszające skórę. |
| kwas borowy 2-5% | ściągająco, antyseptycznie, złuszczająco, | Antypot | Likwiduje przykrą woń potu poprzez działanie bakteriobójcze, ściągające i osuszające skórę. |
| taniny | ściągająco, przeciwzapalnie, denaturacja keratyny | Tanno Hermal Lotio | Występują w postaci mydeł i pudrów lub lotionów. |
| formalina | antyseptycznie, keratolityczne, ściągająco, mechaniczne zatykanie ujścia gruczołów potowych | Leki recepturowe | Ze względu na silnie działanie drażniące może być stosowana wyłącznie na dłonie i stopy. Istnieje duże ryzyko powstania alergii kontaktowej. |
| metenamina (urotropina) | uwalnia aldehyd mrówkowy, który hamuje rozwój bakterii i mechaniczne zatykanie ujścia gruczołów potowych | Stoppot Duo Pedipur Pedipur S URO krem Medispirant stepspray | Ze względu na silnie działanie drażniące może być stosowana wyłącznie na dłonie i stopy. Istnieje duże ryzyko powstania alergii kontaktowej. |
Preparaty i terapie dodatkowe
Leczenie miejscowe bywa często nieskuteczne. W takiej sytuacji do łagodzenia objawu nadpotliwości polecić (lub poinformować) można:
- Szałwię lekarską w postaci ziół do zaparzania. Tradycyjnie przyjmuje się, że nalewka lub wyciąg z szałwii lekarskiej stosowane od 2 do 4 tygodni mogą hamować wydzielanie potu. Dotychczas nie ustalono mechanizmu działania, choć sugeruje się wpływ na korę nadnerczy i stymulację produkcji glikokortykoidów. Brak jest wystarczających dowodów klinicznych na skuteczność.[1]
- Jonoferezę polegającą na wykorzystaniu prądu elektrycznego do wprowadzenia jonów do organizmu przez zewnętrzny odcinek przewodów wyprowadzających gruczołów potowych. Wskazuje się, że w nadpotliwości dłoni i stóp może ona powodować zamykanie przewodów wyprowadzających gruczołów ekrynowych. [2]
- Śródskórne wstrzyknięcia toksyny botulinowej – białka pochodzącego od bakterii Clostridium botulinum hamującego stymulację współczulną gruczołów potowych. Toksyna może być stosowana w przypadku ogniskowej nadmiernej potliwości pachwin, pach, dłoni, twarzy i owłosionej skóry głowy.
Dodatkowe zalecenia
Wydając preparat na nadmierną potliwoś,ć możesz dodatkowo poinformować o tym, że pomocne jest także:
- Zachowanie zasad higieny – częste mycie skóry miejsc podatnych na potliwość,
- Unikanie ostrych przypraw, alkoholu i kawy,
- Redukcja napięcia i stresu,
- Noszenie luźnych ubrań z naturalnych włókien.
Piśmiennictwo
- COMMITTEE ON HERBAL MEDICINAL PRODUCTS (HMPC) pełny tekst .pdf⬏
- MP: Nadmierna potliwość u dzieci – aktualny stan wiedzy – pełny tekst⬏
Jako lek OTC zarejestrowany jest także Medispirant stepspray, który zawiera kwas salicylowy, metenaminę i mentol:)
Faktycznie przyda się uzupełnić 🙂