Pytanie czytelnika
Co oznaczają akronimy w nazwach handlowych… i jakie mają naprawdę znaczenie: MR, SR, XL, XR, LA, retard, HBS, Modutab, prolongatum, long, Uno, CR, ZOK, ZK, OCAS, RPD, Melt, Q-Tab, swift, ODT, instant, Zydis, ORO, Dis, QUICKTAB, EC, EN, SL.
Krótka odpowiedź
Akronimy w nawach handlowych mogą oznaczać postać leku, nazwę firmy lub nazwę leku dodatkowego. Poniżej wyjaśniliśmy, co oznaczają poszczególne skróty.
Wyjaśnienie
Akronimy używane w nazwach handlowych niektórych produktów leczniczych mogą wiele mówić o charakterystyce postaci leku, lecz należy pamiętać o tym, że ich stosowanie nie jest w żaden sposób regulowane. Istnieje całkowita dowolność w umieszczaniu w nazwach takich określeń jak CR, MR czy XR. W efekcie na rynku polskim mamy biorównoważne preparaty, których lekarze i farmaceuci boją się zamieniać z uwagi na wątpliwości co do kinetyki uwalniania. Przykładem może być bursztynian metoprololu dostępny pod różnymi nazwami handlowymi takimi jak:
- Betaloc ZOK — nazwa sugeruje, że substancja lecznicza będzie uwalniać się z kinetyką zerowego rzędu (niezależnie od stężenia, lek uwalnia stałą dawkę: 100 mg >90 mg > 80 mg itd.)
- Symlok SR — nazwa sugeruje, że uwalnianie może nie odbywać się już z kinetyką zerowego rzędu, lecz np. pierwszego (uwalnia się stały ułamek substancji leczniczej w jednostce czasu 100 mg > 50 mg > 25 mg > 12,5 mg itd.)
- Iviprolol — brak akronimu może sugerować natychmiastowe uwalnianie.
Jednak we wszystkich 3 przypadkach mamy do czynienia z postaciami o modyfikowanym uwalnianiu z kinetyką zbliżoną do kinetyki zerowego rzędu.
Podobnie jest z postaciami ODT (rozpadającymi się w jamie ustnej) – niektórzy producenci w ogóle nie oznaczają leków takimi wyrażeniami jak Q-Tab, Instant czy swift. Przykładem mogą być Anzorin, Mel czy Trosicam. Dokonując substytucji, trzeba mieć zawsze na uwadze możliwe różnice w budowie tabletki.
W osobnym artykule przygotowano gotową do wydruku ulotkę informacyjną dla pacjentów. (Patrz: “Tabletki ulegające rozpadowi w jamie ustnej (ODT) – co warto wiedzieć? [edukacja pacjenta]”.)
Akronimy będące fragmentami nazw leków zarejestrowanych w Polsce przedstawia tabela poniżej.
Postać | Akronim | Znaczenie | Przykłady leków |
---|---|---|---|
postacie o przedłużonym uwalnianiu | MR - modified release | zmodyfikowane uwalnianie | Preductal MR, Diaprel MR, Ceclor MR |
SR - sustained release, slow release | podtrzymane uwalnianie, powolne uwalnianie | Symlok SR, Tertensif SR, Diuresin SR, Anafranil SR, Doreta SR | |
XL - extended liberation | przedłużone uwalnianie | Cardura XL, Kamiren XL, Faxolet XL, Lescol XL | |
XR - extended release | przedłużone uwalnianie | Trittico XR, Glucophage XR, Kwetaplex XR, Uprox XR, Wellbutrin XR | |
LA - long-acting | długo działający | Zoladex LA | |
retard | spowolnione uwalnianie (NIE opóźnione) | Dicloberl retard, Dicloratio retard, Dilzem retard, Duspatalin retard, Ketilept retard, Rantudil retard, Euphyllin CR retard, Metindol retard, Pentohexal 600 retard | |
HBS - hydrodynamically balanced system | system hydrodynamicznie zrównoważony, kapsułki flotacyjne | Madopar HBS | |
Modutab | modyfikowane uwalnianie | Requip-Modutab | |
prolongatum | przedłużone uwalnianie | Hemofer prolongatum, Majamil prolongatum, Polfilin prolongatum, Kalipoz prolongatum | |
long | przedłużone uwalnianie | Ipres long, Euphyllin long, Effox long, Doxalong | |
Uno - jeden (pojedyncze dawkowanie) | przedłużone uwalnianie | Dalfaz Uno, Fromilid Uno, Ketonal Uno, Klacid Uno, Noax Uno, Olfen Uno | |
postacie o kontrolowanym uwalnianiu (uwalniające stałą dawkę API) | CR - controlled release | kontrolowane uwalnianie | Mediket CR, Tegretol CR, Trittico CR |
ZOK - zero-order kinetics | kinetyka zerowego rzędu | Betaloc ZOK | |
ZK - zero-order kinetics | kinetyka zerowego rzędu | Beto ZK, Metocard ZK | |
OCAS - oral controlled absorption system | doustny system o kontrolowanej absorpcji | Omnic Ocas | |
postacie rozpadające się w jamie ustnej | Q-Tab - quick tablet | "szybka" tabletka | Elicea Q-Tab, Yasnal Q-Tab, Mirzaten Q-Tab, Torendo Q-Tab, Prenessa Q-Tab |
swift | szybki, natychmiastowy | Zolafren-swift, Apra-swift, Amlozek-swift, Mozarin-swift | |
ODT - orally disintegrating tablet, orodispersible tablet | tabletka ulegająca rozpadowi w jamie ustnej | Betaserc ODT, Donectil ODT, Cognezil ODT, Depralin ODT, Arbit ODT, | |
instant | natychmiastowy | Imodium Instant | |
Zydis | nazwa własna jednej z pierwszych technologii produkcji tabletek rozpadających się w jamie ustnej | Zofran Zydis | |
Disperzi | rozpuszczanie | Olzax Disperzi | |
ORO - orodispersible | orodyspergowalny | ApoEscitacin ORO, Remirta Oro | |
RPD | liofilizat doustny w postaci krążka | Maxalt RPD | |
Melt | liofilizat doustny w postaci krążka | Minirin melt | |
tabletki do sporządzania zawiesiny | Dis - dissolve | tabletki doustne/do sporządzania zawiesiny | Amotaks Dis |
QUICKTAB | tabletka do sporządzania zawiesiny doustnej/rozpadająca się w jamie ustnej | Amoksiklav QUICKTAB | |
formy o opóźnionym uwalnianiu | EC - enteric-coated | z otoczką dojelitową | Anapran EC |
EN - enteric | dojelitowe | Sulfasalazin EN Krk | |
tabletki podjęzykowe | SL - sublingual | podjęzykowe | Xanax SL |
Niektóre skróty oznaczają jednak zupełnie co innego, np. nazwę firmy:
- TZF – Tarchomińskie Zakłady Farmaceutyczne
- PPH – Polpharma
- WZF – Warszawskie Zakłady Farmaceutyczne
- GSK – Glaxo Smith Kline
- VP – Valeant Pharma
lub nazwę leku dodatkowego, np.:
- HCT – hydrochlorotiazyd, w Tensart HCT.
Należy mieć też na uwadze, że popularne zamienniki oryginalnych leków mogą byś odpowiednikami różnych jego postaci, np. odpowiednikami referencyjnej tamsulozyny o przedłużonym uwalnianiu (Omnic Ocas) są leki TamiPRAS, Bazetham Retard, Uprox XR. Są dostępne w tabletkach i można je stosować o dowolnej porze dnia niezależnie od posiłku. Natomiast odpowiednikami tamsulozyny w kapsułkach o modyfikowanym uwalnianiu (Omnic) jest Omsal, Tamsudil, Ranlosin czy Apo-Tamis, które mają inną kinetykę uwalniania i należy spożywać je tylko po posiłku, najlepiej pierwszym w ciągu dnia.
Jeszcze ciekawiej jest z Trittico XR i Trittico CR: oba leki są w postaci tabletek o przedłużonym uwalnianiu, jednak wykazują zupełnie inną kinetykę uwalniania, o czym pisaliśmy w osobnym artykule.(Patrz: “Dwie postacie trazodonu o przedłużonym uwalnianiu: Trittico CR i Trittico XR”.)
Jak odróżnimy ich generyki, jak już pojawią się na rynku po wygaśnięciu patentu leku oryginalnego? 🙂
W efekcie na rynku polskim mamy biorównoważne preparaty, których lekarze i farmaceuci boją się zamieniać z uwagi na wątpliwości co do kinetyki uwalniania.
Czyli jeżeli są biorówoważne to kinetyka niema tutaj znaczenia? można je dowolnie zamieniać?
Biorównoważność to właśnie równoważna kinetyka. Nie oznacza to, że można je dowolnie zamieniać, bo jeszcze rozważyć należy różnicę w zawartości substancji pomocniczych, wielkość tabletki, postać (pacjent może preferować kapsułki albo tabletki), podzielność i wiele innych aspektów, które nie mają wpływu na różnice w działaniu, ale mogą mieć istotne znaczenie w kontekście przestrzegania zaleceń terapeutycznych.