fbpx

XR, SR, CR, ODT, ZOK czy XL: co znaczą skróty w nazwach leków? – Wyjaśniamy!

Autor:
mgr farm.
Publikacja: 05/01/2024
Akronimy w nawach handlowych mogą oznaczać postać leku, nazwę firmy lub nazwę leku dodatkowego.
Co oznaczają akronimy w nazwach handlowych... i jakie mają naprawdę znaczenie: MR, SR, XL, XR, LA, retard, HBS , Modutab, prolongatum, long, Uno, CR, ZOK, ZK, OCAS, RPD, Melt, Q-Tab, swift, ODT, instant, Zydis, ORO, Dis, QUICKTAB, EC, EN, SL.

Spis treści

Treść tylko dla farmaceutów i techników farmaceutycznych.

Pytanie czytelnika

Co oznaczają akronimy w nazwach handlowych… i jakie mają naprawdę znaczenie: MR, SR, XL, XR, LA, retard, HBS, Modutab, prolongatum, long, Uno, CR, ZOK, ZK, OCAS, RPD, Melt, Q-Tab, swift, ODT, instant, Zydis, ORO, Dis, QUICKTAB, EC, EN, SL.

Krótka odpowiedź

Akronimy w nawach handlowych mogą oznaczać postać leku, nazwę firmy lub nazwę leku dodatkowego. Poniżej wyjaśniliśmy, co oznaczają poszczególne skróty.

Wyjaśnienie

Akronimy używane w nazwach handlowych niektórych produktów leczniczych mogą wiele mówić o charakterystyce postaci leku, lecz należy pamiętać o tym, że ich stosowanie nie jest w żaden sposób regulowane. Istnieje całkowita dowolność w umieszczaniu w nazwach takich określeń jak CR, MR czy XR. W efekcie na rynku polskim mamy biorównoważne preparaty, których lekarze i farmaceuci boją się zamieniać z uwagi na wątpliwości co do kinetyki uwalniania. Przykładem może być bursztynian metoprololu dostępny pod różnymi nazwami handlowymi takimi jak:

  1. Betaloc ZOK — nazwa sugeruje, że substancja lecznicza będzie uwalniać się z kinetyką zerowego rzędu (niezależnie od stężenia, lek uwalnia stałą dawkę: 100 mg >90 mg > 80 mg itd.)
  2. Symlok SR — nazwa sugeruje, że uwalnianie może nie odbywać się już z kinetyką zerowego rzędu, lecz np. pierwszego (uwalnia się stały ułamek substancji leczniczej w jednostce czasu 100 mg > 50 mg > 25 mg > 12,5 mg itd.)
  3. Iviprolol — brak akronimu może sugerować natychmiastowe uwalnianie.
    Jednak we wszystkich 3 przypadkach mamy do czynienia z postaciami o modyfikowanym uwalnianiu z kinetyką zbliżoną do kinetyki zerowego rzędu.

Podobnie jest z postaciami ODT (rozpadającymi się w jamie ustnej) – niektórzy producenci w ogóle nie oznaczają leków takimi wyrażeniami jak Q-Tab, Instant czy swift. Przykładem mogą być Anzorin, Mel czy Trosicam. Dokonując substytucji, trzeba mieć zawsze na uwadze możliwe różnice w budowie tabletki.

W osobnym artykule przygotowano gotową do wydruku ulotkę informacyjną dla pacjentów. (Patrz: Tabletki ulegające rozpadowi w jamie ustnej (ODT) – co warto wiedzieć? [edukacja pacjenta]”.)

Akronimy będące fragmentami nazw leków zarejestrowanych w Polsce przedstawia tabela poniżej.

PostaćAkronimZnaczeniePrzykłady leków
postacie o przedłużonym uwalnianiuMR - modified releasezmodyfikowane uwalnianiePreductal MR, Diaprel MR, Ceclor MR
SR - sustained release, slow releasepodtrzymane uwalnianie, powolne uwalnianieSymlok SR, Tertensif SR, Diuresin SR, Anafranil SR, Doreta SR
XL - extended liberationprzedłużone uwalnianieCardura XL, Kamiren XL, Faxolet XL, Lescol XL
XR - extended releaseprzedłużone uwalnianieTrittico XR, Glucophage XR, Kwetaplex XR, Uprox XR, Wellbutrin XR
LA - long-actingdługo działającyZoladex LA
retardspowolnione uwalnianie (NIE opóźnione)Dicloberl retard, Dicloratio retard, Dilzem retard, Duspatalin retard, Ketilept retard, Rantudil retard, Euphyllin CR retard, Metindol retard, Pentohexal 600 retard
HBS - hydrodynamically balanced systemsystem hydrodynamicznie zrównoważony, kapsułki flotacyjneMadopar HBS
Modutabmodyfikowane uwalnianieRequip-Modutab
prolongatumprzedłużone uwalnianieHemofer prolongatum, Majamil prolongatum, Polfilin prolongatum, Kalipoz prolongatum
longprzedłużone uwalnianieIpres long, Euphyllin long, Effox long, Doxalong
Uno - jeden (pojedyncze dawkowanie)przedłużone uwalnianieDalfaz Uno, Fromilid Uno, Ketonal Uno, Klacid Uno, Noax Uno, Olfen Uno
postacie o kontrolowanym uwalnianiu (uwalniające stałą dawkę API)CR - controlled releasekontrolowane uwalnianieMediket CR, Tegretol CR, Trittico CR
ZOK - zero-order kineticskinetyka zerowego rzęduBetaloc ZOK
ZK - zero-order kineticskinetyka zerowego rzęduBeto ZK, Metocard ZK
OCAS - oral controlled absorption systemdoustny system o kontrolowanej absorpcjiOmnic Ocas
postacie rozpadające się w jamie ustnejQ-Tab - quick tablet"szybka" tabletkaElicea Q-Tab, Yasnal Q-Tab, Mirzaten Q-Tab, Torendo Q-Tab, Prenessa Q-Tab
swiftszybki, natychmiastowyZolafren-swift, Apra-swift, Amlozek-swift, Mozarin-swift
ODT - orally disintegrating tablet, orodispersible tablettabletka ulegająca rozpadowi w jamie ustnejBetaserc ODT, Donectil ODT, Cognezil ODT, Depralin ODT, Arbit ODT,
instantnatychmiastowyImodium Instant
Zydisnazwa własna jednej z pierwszych technologii produkcji tabletek rozpadających się w jamie ustnejZofran Zydis
DisperzirozpuszczanieOlzax Disperzi
ORO - orodispersibleorodyspergowalnyApoEscitacin ORO, Remirta Oro
RPDliofilizat doustny w postaci krążkaMaxalt RPD
Meltliofilizat doustny w postaci krążkaMinirin melt
tabletki do sporządzania zawiesinyDis - dissolvetabletki doustne/do sporządzania zawiesinyAmotaks Dis
QUICKTABtabletka do sporządzania zawiesiny doustnej/rozpadająca się w jamie ustnejAmoksiklav QUICKTAB
formy o opóźnionym uwalnianiuEC - enteric-coatedz otoczką dojelitowąAnapran EC
EN - entericdojelitoweSulfasalazin EN Krk
tabletki podjęzykoweSL - sublingualpodjęzykoweXanax SL

Niektóre skróty oznaczają jednak zupełnie co innego, np. nazwę firmy:

  • TZF – Tarchomińskie Zakłady Farmaceutyczne
  • PPH – Polpharma
  • WZF – Warszawskie Zakłady Farmaceutyczne
  • GSK – Glaxo Smith Kline
  • VP – Valeant Pharma

lub nazwę leku dodatkowego, np.:

  • HCThydrochlorotiazyd, w Tensart HCT.

Należy mieć też na uwadze, że popularne zamienniki oryginalnych leków mogą byś odpowiednikami różnych jego postaci, np. odpowiednikami referencyjnej tamsulozyny o przedłużonym uwalnianiu (Omnic Ocas) są leki TamiPRAS, Bazetham Retard, Uprox XR. Są dostępne w tabletkach i można je stosować o dowolnej porze dnia niezależnie od posiłku. Natomiast odpowiednikami tamsulozyny w kapsułkach o modyfikowanym uwalnianiu (Omnic) jest Omsal, Tamsudil, Ranlosin czy Apo-Tamis, które mają inną kinetykę uwalniania i należy spożywać je tylko po posiłku, najlepiej pierwszym w ciągu dnia.

Jeszcze ciekawiej jest z Trittico XR i Trittico CR: oba leki są w postaci tabletek o przedłużonym uwalnianiu, jednak wykazują zupełnie inną kinetykę uwalniania, o czym pisaliśmy w osobnym artykule.(Patrz: Dwie postacie trazodonu o przedłużonym uwalnianiu: Trittico CR i Trittico XR”.)

Jak odróżnimy ich generyki, jak już pojawią się na rynku po wygaśnięciu patentu leku oryginalnego? 🙂

Subskrybuj
Powiadom o
2 komentarzy
Najwyżej oceniane
Nowsze Najstarsze
Inline Feedbacks
View all comments
Marta Baran

W efekcie na rynku polskim mamy biorównoważne preparaty, których lekarze i farmaceuci boją się zamieniać z uwagi na wątpliwości co do kinetyki uwalniania.

Czyli jeżeli są biorówoważne to kinetyka niema tutaj znaczenia? można je dowolnie zamieniać?

FB
Twitter/X
LinkedIn
WhatsApp
Email
Wydrukuj

Zobacz też

Inne o wskazaniach:

2
0
Wyraź swoje zdanie i dodaj komentarz :)x

Zaloguj się