Synonimy: taurine, kwas 2-aminoetanosulfonowy
Tauryna należy do aminokwasów, lecz zamiast grupy karboksylowej zawiera grupę sulfonową. W diecie bogatym źródłem tauryny jest mięso, a także owoce morza i jajka. Tauryna stanowi również składnik produktów o statusie suplementów diety.
Działanie i zastosowanie tauryny
Tauryna może być dostarczana do organizmu wraz z dietą, lecz jest również syntetyzowana endogennie z cysteiny. Tauryna występuje w dużej ilości w kobiecym mleku, wspierając rozwój układu nerwowego u noworodka. Ponadto duże stężenie tauryny znajduje się siatkówce oka, mózgu, sercu i płytkach krwi. Tauryna wykazała skuteczność kliniczną w zastoinowej niewydolności serca i zapaleniu wątroby. Ponadto może być potencjalnie skuteczna w zmniejszaniu działań niepożądanych chemioterapii, zwiększeniu masy urodzeniowej dzieci, redukcji bólu mięśni, zmniejszaniu zmęczenia podczas jazdy samochodem i obniżaniu ciśnienia tętniczego. Dowody na skuteczność tauryny w poprawie profilu lipidowego, glikemii, wyników sportowych i redukcji napadów padaczkowych są sprzeczne.
Skuteczność tauryny potwierdzona badaniami klinicznymi
Wyniki badań klinicznych wskazują na skuteczność tauryny w leczeniu:
- Zastoinowej niewydolności serca – pojedyncze badania kliniczne wykazały, że stosowanie 2–6 g na dobę tauryny przez 6–8 tygodni przyczynia się do poprawy pracy lewej komory serca i redukcji objawów niewydolności w porównaniu z placebo lub koenzymem Q10.[1] Niewielkie pojedynczo zaślepione badanie kliniczne z randomizacją wykazało, że stosowanie 500 mg tauryny 3 razy dziennie wpływa na poprawę wydolności fizycznej u pacjentów z niewydolnością serca po dwóch tygodniach suplementacji.[2] Ponadto pojedyncze badania wskazują, że stosowanie tauryny może łagodzić objawy choroby, lecz korzyści są widoczne jedynie podczas suplementacji i zanikają po jej zaprzestaniu.
- Zapalenie wątroby – niewielkie badanie kliniczne z udziałem 24 pacjentów wykazało, że w porównaniu z placebo stosowanie 2 g tauryny 3 razy dziennie do trzech miesięcy przyczynia się do poprawy funkcjonowania wątroby u pacjentów z zapaleniem wątroby.[3]
Niewystarczające dowody na skuteczność tauryny
Według wstępnych badań klinicznych stosowanie tauryny w ilości 2 g dziennie przyczynia się do zmniejszenia nudności i wymiotów na skutek przyjmowania chemioterapii u pacjentów z ostrą białaczką limfoblastyczną. Ponadto 4-miesięczne przyjmowanie tauryny wpływało na zmniejszenie wskaźników uszkodzenia wątroby i nerek u tych pacjentów.[4]
U ciężarnych, które przyjmowały większe ilości tauryny wraz z dietą, noworodki miały wyższą masę urodzeniową i długość ciała,[5] lecz przyjmowanie przez noworodki mieszanki żywieniowej z tauryną nie miało wpływu na ich wzrost.
Pojedyncze badania wskazują, że przyjmowanie tauryny w połączeniu z aminokwasami rozgałęzionymi (BCAA) powodowało zmniejszenie bólu mięśni u osób nieregularnie ćwiczących.[6] Ponadto suplementacja zmniejszała ryzyko wystąpienia „zakwasów”.
Wstępne badania kliniczne wskazują, że przyjmowanie preparatu zawierającego taurynę, kofeinę i witaminy z grupy B przyczynia się do zmniejszenia zmęczenia podczas jazdy samochodem, lecz według innych badań przyjmowanie samej tauryny zmniejsza zmęczenie, lecz już w połączeniu z kofeiną potęguje je.[1] Pomimo tego, że poziom tauryny zmniejsza się wraz wiekiem, suplementacja prawdopodobnie nie wpływa na poprawę funkcji poznawczych.
Podwójnie zaślepione badanie kliniczne z randomizacją wykazało, że stosowanie 1,6 g tauryny dziennie przez 12 tygodni obniża zarówno ciśnienie skurczowe, jak i rozkurczowe, a korzyści są widoczne po 8 tygodniach.[7]
Sprzeczne dowody na skuteczność tauryny
Dowody na skuteczność tauryny w poprawie wyników sportowych są sprzeczne. Metaanaliza obejmująca niewielkie badania kliniczne wykazała, że stosowanie 1–6 g dziennie tauryny do 14 dni w niewielkim stopniu wpływa na poprawę wydolności fizycznej.[8]
Niektóre badania kliniczne wykazały, że przyjmowanie tauryny powoduje obniżenie stężenia glukozy o ok. 17 mg/dl oraz poprawia wskaźnik insulinowrażliwości i poziom cholesterolu całkowitego oraz LDL. Tauryna nie miała jednak wpływu na stężenie HbA1c, trójglicerydów i HDL.[9] W innym przeprowadzonym badaniu suplementacja tauryny nie wpływała na poziom glukozy, lipidów we krwi. Istnieją również sprzeczne dowody na skuteczność tauryny w zmniejszaniu częstości napadów padaczkowych.
Bezpieczeństwo stosowania tauryny
Przyjmowanie tauryny w ilościach występujących w żywności (40–400 mg na dobę) jest uważane za bezpieczne. W badaniach klinicznych tauryna była stosowana w ilości 2–4 g dziennie do trzech miesięcy oraz 6 g dziennie do 4 tygodni i była dobrze tolerowana.[1] Badania obserwacyjne wskazują, że picie alkoholu w połączeniu z napojami zawierającymi taurynę sprzyja zwiększeniu ilości spożywanego alkoholu, a w związku z tym zwiększa się ryzyko upojenia. Nadmierne spożycie tauryny może nasilać objawy choroby afektywnej dwubiegunowej.
Tauryna w ciąży i podczas laktacji
U kobiet ciężarnych stosowanie tauryny w ilościach występujących w żywności (np. mięsie, jajkach) jest uważane za prawdopodobnie bezpieczne.
Interakcje tauryny
Według wstępnych badań klinicznych przyjmowanie tauryny powoduje obniżenie ciśnienia tętniczego krwi, co może zwiększać ryzyko niedociśnienia u pacjentów zażywających leki hipotensyjne. Tauryna wykazuje również działanie moczopędne i może wpływać na stężenie litu w osoczu.
Preparaty dostępne na rynku zawierające taurynę
Wybrane suplementy diety dostępne na rynku zawierające taurynę zostały przedstawione w poniższej tabeli.
Wybrane suplementy zawierające taurynę:
| Nazwa preparatu | Zawartość tauryny w sugerowanej dawce dobowej | Opis producenta |
| Myalgan+ | 120 mg Pozostałe składniki: Ekstrakt liści stokrotki, ekstrakt liści winogron, ekstrakt nasion oliwki, ekstrakt owocu ananasa, L-tryptofan | Suplement diety łagodzący objawy fibromialgii (przewlekłej choroby reumatycznej tkanek miękkich). |
| MenMag Energy | 100 mg Pozostałe składniki: Magnez, wit. B6, cynk, wyciąg z korzenia maca, kofeina
| Suplement diety polecany dla mężczyzn jako uzupełnienie codziennej diety w porcję magnezu. |
| Swanson Fat Burner | 67 mg Pozostałe składniki: Wit. B6, chrom, hca, cholina, inozytol, l-metionina, ocet jabłkowy, grapefruit, lecytyna
| Suplement diety wspomagający redukcję masy ciała. |
| Mediluteina | 120 mg Pozostałe składniki: L-lizyna, luteina, bioflawonoidy cytrusowe, wit. C, wyciąg z kwiatów róży stulistnej, cynk, mangan, zeaksantyna, wit. B2, selen
| Suplement diety przeznaczony dla osób mających zmęczone oczy, spędzających dużo czasu przy komputerze, zawodowych kierowców, osób dużo czytających oraz osób odczuwających pogarszanie się wzroku z wiekiem. |
| MB Active | 900 mg Pozostałe składniki: Glukoza, kofeina, olejek z ziaren konopi, L-tyrozyna, olejek miętowy, suchy ekstrakt Ginkgo biloba, kwas pantotenowy, cynk, olejek z szałwii, wit. E, żelazo | Suplement diety przeznaczony dla osób pracujących umysłowo, uczących się, w czasie wytężonej pracy intelektualnej. |
| Fertilman | 50 mg Pozostałe składniki: L-arginina, L-karnityna, magnez, wit. C, wit. E, żelazo, cynk, niacyna, wit. B6, selen, wit. D3, koenzym Q10, L-glutation, wit. B2, kwas foliowy, wit. B12
| Suplement diety zawierający składniki wspierające płodność u mężczyzn. |
Tauryna jest również składnikiem wielu preparatów mlekozastępczych dla niemowląt. Ponadto występuje w licznych napojach energetyzujących zawierających również kofeinę.
Piśmiennictwo:
- Natural Medicines. (2020). Taurine. Aktualizacja: 18.09.2020.⬏⬏⬏
- Beyranvand, M. R., Khalafi, M. K., Roshan, V. D., Choobineh, S., Parsa, S. A., Piranfar, M. A. (2011). Effect of taurine supplementation on exercise capacity of patients with heart failure. Journal of cardiology, 57(3), 333–337. https://doi.org/10.1016/j.jjcc.2011.01.007⬏
- Hu, Y. H., Lin, C. L., Huang, Y. W., Liu, P. E., Hwang, D. F. (2008). Dietary amino acid taurine ameliorates liver injury in chronic hepatitis patients. Amino acids, 35(2), 469–473. https://doi.org/10.1007/s00726-007-0565-5⬏
- Islambulchilar, M., Asvadi, I., Sanaat, Z., Esfahani, A., Sattari, M. (2015). Effect of taurine on attenuating chemotherapy-induced adverse effects in acute lymphoblastic leukemia. Journal of cancer research and therapeutics, 11(2), 426–432. https://doi.org/10.4103/0973-1482.151933⬏
- Jung, Y. M., Choi, M. J. (2019). Relation of Taurine Intake During Pregnancy and Newborns’ Growth. Advances in experimental medicine and biology, 1155, 283–292. https://doi.org/10.1007/978-981-13-8023-5_27⬏
- Ra, S. G., Miyazaki, T., Ishikura, K., Nagayama, H., Suzuki, T., Maeda, S., Ito, M., Matsuzaki, Y., Ohmori, H. (2013). Additional effects of taurine on the benefits of BCAA intake for the delayed-onset muscle soreness and muscle damage induced by high-intensity eccentric exercise. Advances in experimental medicine and biology, 776, 179–187. https://doi.org/10.1007/978-1-4614-6093-0_18⬏
- Sun, Q., Wang, B., Li, Y., Sun, F., Li, P., Xia, W., Zhou, X., Li, Q., Wang, X., Chen, J., Zeng, X., Zhao, Z., He, H., Liu, D., Zhu, Z. (2016). Taurine Supplementation Lowers Blood Pressure and Improves Vascular Function in Prehypertension: Randomized, Double-Blind, Placebo-Controlled Study. Hypertension (Dallas, Tex. : 1979), 67(3), 541–549. https://doi.org/10.1161/HYPERTENSIONAHA.115.06624⬏
- Waldron, M., Patterson, S. D., Tallent, J., Jeffries, O. (2018). The Effects of an Oral Taurine Dose and Supplementation Period on Endurance Exercise Performance in Humans: A Meta-Analysis. Sports medicine (Auckland, N.Z.), 48(5), 1247–1253. https://doi.org/10.1007/s40279-018-0896-2⬏
- Maleki, V., Alizadeh, M., Esmaeili, F., Mahdavi, R. (2020). The effects of taurine supplementation on glycemic control and serum lipid profile in patients with type 2 diabetes: a randomized, double-blind, placebo-controlled trial. Amino acids, 52(6–7), 905–914. https://doi.org/10.1007/s00726-020-02859-8⬏
