Synonimy: astragalus

Traganek błoniasty jest kwitnącą rośliną, która od wieków jest stosowana w tradycyjnej medycynie chińskiej. Korzeń traganka stanowi składnik preparatów o statusie suplementów diety.

Działanie i zastosowanie traganka

Korzeń traganka błoniastego jest bogatym źródłem saponin, wśród których wyróżnia się przede wszystkim astragalozyd, oraz flawonoidów, polisacharydów, aminokwasów i mikroelementów. Badania in vitro wskazują, że składniki traganka działają przeciwbakteryjnie, przeciwzapalnie, przeciwwirusowo, antyoksydacyjnie i immunomodulująco. Ponadto preparaty z tragankiem zmniejszały poziom glukozy we krwi i ułatwiały gojenie ran. Przeprowadzone badania kliniczne wskazują na potencjalną skuteczność traganka w cukrzycy, łagodzeniu niektórych działań niepożądanych chemioterapii, retinopatii cukrzycowej, alergicznym nieżycie nosa, dławicy piersiowej, łagodzeniu objawów menopauzy, regulacji cyklu miesiączkowego i redukcji zmęczenia. Traganek nie wykazał skuteczności w astmie i redukcji masy ciała.

Niewystarczające dowody na skuteczność traganka

Brakuje wystarczających dowodów z badań klinicznych, które jednoznacznie potwierdziłyby skuteczność traganka w leczeniu takich wskazań jak:

• Cukrzyca – metaanaliza 13 badań klinicznych obejmująca ponad 1000 pacjentów wykazała, że traganek przyjmowany doustnie w postaci wywaru lub dożylnie przyczyniał się do poprawy stężenia glukozy we krwi oraz zmniejszenia insulinooporności u pacjentów z cukrzycą typu II. Warto jednak zaznaczyć, że badania miały niską jakość i obejmowały jedynie pacjentów pochodzących z Chin, co ogranicza wiarygodność wyników.^[1]
• Działania niepożądane chemioterapii – metaanaliza 22 badań z udziałem ponad 1400 pacjentów wykazała, że stosowanie preparatów tradycyjnej medycyny chińskiej zawierających m.in. traganek błoniasty w połączeniu z chemioterapią zmniejsza ryzyko niedokrwistości o 51%, biegunki o 45%, małopłytkowości o 41%, nudności i wymiotów o 44% i wpływa na poprawę jakości życia i efektów chemioterapii u pacjentów z rakiem jelita grubego.^[2]
• Retinopatia cukrzycowa – metaanaliza 16 badań klinicznych z randomizacją wykazała, że stosowanie produktów zawierających korzeń traganka przyczynia się do poprawy widzenia, zmniejszenia stężenia glukozy we krwi na czczo i poziomu trójglicerydów u pacjentów z retinopatią cukrzycową.^[3]
• Alergiczny nieżyt nosa – niewielkie podwójnie zaślepione badanie kliniczne wykazało, że stosowanie wyciągu z korzenia traganka standaryzowanego na zawartość polisacharydów zmniejszało objawy alergicznego nieżytu nosa, takie jak kichanie, obrzęk nosa i katar.^[4]
• Dławica piersiowa – badanie z udziałem 20 pacjentów wykazało, że stosowanie preparatu z tragankiem poprawia rzut serca względem wartości początkowej u pacjentów z dławicą piersiową, lecz nie wpływa na funkcję rozkurczową lewej komory.^[5]
• Objawy menopauzy – jedno badanie kliniczne wykazało, że przyjmowanie 3–6 g dziennie traganka przez 12 tygodni przyczynia się do zmniejszenia częstości uderzeń gorąca do 14–37% i nocnej potliwości do 10–39% u kobiet w okresie menopauzy.^[6] Inne badanie, w którym stosowano preparat złożony z tragankiem, nie wykazało żadnych korzyści.
• Brak miesiączki – pojedyncze badanie wykazało, że stosowanie preparatu złożonego z tragankiem przyczynia się do zwiększenia prawdopodobieństwa wystąpienia miesiączki u kobiet z brakiem miesiączki.^[7]

W niektórych badaniach stosowanie wywaru zawierającego różne składniki, w tym traganek, zmniejszało objawy zmęczenia u pacjentów z zespołem chronicznego zmęczenia. Pojedyncze niskiej jakości badania kliniczne wskazują, że preparaty z tragankiem poprawiają czynność serca u pacjentów z wirusowym zapaleniem mięśnia sercowego, lecz nie wiadomo, czy ma to wpływ na zmniejszenie ryzyka zgonu.

Brak dowodów na skuteczność traganka

Według wstępnych badań klinicznych stosowanie preparatu złożonego z tragankiem nie poprawia stanu klinicznego u dzieci z łagodną postacią astmy.^[8] Według metaanalizy z 2019 roku stosowanie traganka w połączeniu z innymi składnikami nie zmniejsza ryzyka nefro- i hepatotoksyczności na skutek chemioterapii.^[2] Badanie z udziałem 105 ochotników wykazało, że stosowanie preparatu złożonego zawierającego m.in. traganek, imbir i kurkumę w połączeniu z dietą nie przyczynia się do redukcji masy ciała.^[9]

Bezpieczeństwo stosowania traganka

W badaniach klinicznych traganek błoniasty był bezpiecznie stosowany do 60 g na dobę przez 4 miesiące. U niektórych pacjentów wystąpiła wysypka na skórze. Ilość powyżej 28 g dziennie mogą powodować immunosupresję.^[10]

Traganek w ciąży i podczas laktacji

Nie zaleca się stosowania preparatów z tragankiem przez kobiety ciężarne i karmiące piersią ze względu na fakt, że jeden ze składników traganka wykazał działanie toksyczne na płód w badaniach na zwierzętach.

Interakcje traganka

Badania na zwierzętach wskazują, że traganek zmniejsza aktywność immunosupresyjną cyklofosfamidu. Traganek może również wchodzić w interakcje z prednizonem, cyklosporyną i azatiopryną. Ponadto ze względu na działanie moczopędne może zmieniać stężenie litu.

Preparaty dostępne na rynku zawierające traganek błoniasty

Traganek błoniasty w połączeniu z innymi surowcami stanowi składnik licznych suplementów diety. Wybrane preparaty zostały przedstawione w poniższej tabeli.

Wybrane suplementy zawierające traganek błoniasty:

Piśmiennictwo

1. Tian, H., Lu, J., He, H., Zhang, L., Dong, Y., Yao, H., Feng, W., Wang, S. (2016). The effect of Astragalus as an adjuvant treatment in type 2 diabetes mellitus: A (preliminary) meta-analysis. Journal of ethnopharmacology, 191, 206–215. https://doi.org/10.1016/j.jep.2016.05.062⬏
2. Lin, S., An, X., Guo, Y., Gu, J., Xie, T., Wu, Q., Sui, X. (2019). Meta-Analysis of Astragalus-Containing Traditional Chinese Medicine Combined With Chemotherapy for Colorectal Cancer: Efficacy and Safety to Tumor Response. Frontiers in oncology, 9, 749. https://doi.org/10.3389/fonc.2019.00749⬏⬏
3. Cheng, L., Zhang, G., Zhou, Y., Lu, X., Zhang, F., Ye, H., Duan, J. (2013). Systematic review and meta-analysis of 16 randomized clinical trials of radix astragali and its prescriptions for diabetic retinopathy. Evidence-based complementary and alternative medicine : eCAM, 2013, 762783. https://doi.org/10.1155/2013/762783⬏
4. Matkovic, Z., Zivkovic, V., Korica, M., Plavec, D., Pecanic, S., Tudoric, N. (2010). Efficacy and safety of Astragalus membranaceus in the treatment of patients with seasonal allergic rhinitis. Phytotherapy research : PTR, 24(2), 175–181. https://doi.org/10.1002/ptr.2877⬏
5. Lei, Z. Y., Qin, H., Liao, J. Z. (1994). Zhongguo Zhong xi yi jie he za zhi Zhongguo Zhongxiyi jiehe zazhi = Chinese journal of integrated traditional and Western medicine, 14(4), 199–195.⬏
6. Wang, C. C., Cheng, K. F., Lo, W. M., Law, C., Li, L., Leung, P. C., Chung, T. K., Haines, C. J. (2013). A randomized, double-blind, multiple-dose escalation study of a Chinese herbal medicine preparation (Dang Gui Buxue Tang) for moderate to severe menopausal symptoms and quality of life in postmenopausal women. Menopause (New York, N.Y.), 20(2), 223–231. https://doi.org/10.1097/gme.0b013e318267f64e⬏
7. He, Z. P., Wang, D. Z., Shi, L. Y., Wang, Z. Q. (1986). Treating amenorrhea in vital energy-deficient patients with angelica sinensis-astragalus membranaceus menstruation-regulating decoction. Journal of traditional Chinese medicine = Chung i tsa chih ying wen pan, 6(3), 187–190.⬏
8. Wong, E. L., Sung, R. Y., Leung, T. F., Wong, Y. O., Li, A. M., Cheung, K. L., Wong, C. K., Fok, T. F., Leung, P. C. (2009). Randomized, double-blind, placebo-controlled trial of herbal therapy for children with asthma. Journal of alternative and complementary medicine (New York, N.Y.), 15(10), 1091–1097. https://doi.org/10.1089/acm.2008.0626⬏
9. Roberts, A. T., Martin, C. K., Liu, Z., Amen, R. J., Woltering, E. A., Rood, J. C., Caruso, M. K., Yu, Y., Xie, H., Greenway, F. L. (2007). The safety and efficacy of a dietary herbal supplement and gallic acid for weight loss. Journal of medicinal food, 10(1), 184–188. https://doi.org/10.1089/jmf.2006.272⬏
10. Natural Medicines. (2020). Astragalus. Aktualizacja: 14.05.2020.⬏