Tryptany to leki stosowane doraźnie w zwalczaniu napadów migreny z aurą lub bez aury.
Mechanizm działania tryptanów
Tryptany są selektywnymi agonistami receptorów serotoninowych 5-HT1, w tym receptorów 5-HT1D, które występują głównie w naczyniach krwionośnych obszaru ukrwienia tętnicy szyjnej. Aktywacja receptorów 5-HT1D powoduje zwężenie tych naczyń krwionośnych bez wpływu na przepływ mózgowy, co skutkuje przerwaniem ataku migreny. Dodatkowym mechanizmem działania przeciwmigrenowego tryptanów jest zahamowanie aktywności nerwu trójdzielnego.
Podział tryptanów
Wyróżniamy tryptany I i II generacji. Tryptany II generacji charakteryzują się zwiększoną lipofilnością w stosunku do tryptanów I generacji, co wiąże się z wyższą biodostępnością tych leków w organizmie.
Tryptany I generacji to:
- sumatryptan (ApoMigra, Cinie, Frimig, Imigran, Sumamigren, Sumigra) – dostępny w postaci tabletek, ale także roztworu do wstrzykiwań oraz aerozolu do nosa (Imigran).
Tryptany II generacji to:
- zolmitryptan (Zolmitryptan STADA) – dostępny w postaci tabletek oraz w postaci tabletek ulegających rozpadowi w jamie ustnej (Zolmiles),
- ryzatryptan (Maxalt RPD) – dostępny w postaci liofilizatu doustnego,
- almotryptan (Almozen) – dostępny w postaci tabletek powlekanych.
Wskazówki dotyczące stosowania tryptanów
Wydając lek z grupy tryptanów, warto pamiętać, że:
- tryptany stosowane są tylko doraźnie w trakcie napadu migreny i nie powinno się ich stosować zapobiegawczo,[1]
- nadmierne stosowanie leków przeciwmigrenowych może prowadzić do przewlekłego bólu głowy,[2]
- tryptany mogą powodować senność, co może obniżać koncentrację i zdolność prowadzenia pojazdów czy obsługi maszyn,[2]
- tryptanów nie należy stosować jednocześnie z ergotaminą oraz innymi agonistami receptorów 5-HT1B/1D.[3]
Tematykę migreny poruszyliśmy także w innych opracowaniach:
- (Patrz: “Migrena – dawkowanie preparatów OTC”.)
- (Patrz: “TIA”.)
Piśmiennictwo
Warto też poinformować pacjenta, że leki z tej grupy najlepiej przyjąć jak najwcześniej, kiedy migrena jeszcze się nie rozwinęła, a więc w czasie kiedy występują objawy poprzedzające migrenę, np. nadwrażliwość na światło czy dźwięki 🙂