Uprawnienie IW

Kolejne uprawnienie dodatkowe to uprawnienie IW

Osoby uprawnione

Kod uprawnienia IW stosuje się, co zapisano w rozporządzeniu w sprawie recept, dla pacjentów posiadających uprawnienia określone w art. 45 ustawy o świadczeniach. Osoby uprawnione to:

• inwalidzi wojskowi,
• osoby, które doznały uszczerbku na zdrowiu w okolicznościach określonych w art. 7 ustawy o zaopatrzeniu i nie zostały zaliczone do żadnej z grup inwalidów,
• osoby, które doznały uszczerbku na zdrowiu w okolicznościach określonych w art. 8 ustawy o zaopatrzeniu i nie zostały zaliczone do żadnej z grup inwalidów,
• osoby wymienione w art. 42 ustawy o zaopatrzeniu inwalidów,
• wymienione w art. 59 ustawy o zaopatrzeniu inwalidów, osoby zaliczone do jednej z grup inwalidów, wskutek inwalidztwa powstałego w związku z działaniami wojennymi lub o charakterze wojennym, ale w okolicznościach innych niż opisane w art. 6, pod warunkiem, że były uznane za inwalidów przed wejściem w życie ustawy o zaopatrzeniu.

Odpowiedni fragment art. 45 ustawy o świadczeniach brzmi następująco:

Art. 45. 1. Osobom:
1) które są inwalidami wojskowymi,
2) które doznały uszczerbku na zdrowiu w okolicznościach określonych w art. 7 i art. 8 ustawy z dnia 29 maja 1974 r. o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin i nie zostały zaliczone do żadnej z grup inwalidów,
3) wymienionym w art. 42 i art. 59 ustawy z dnia 29 maja 1974 r. o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin
– przysługuje bezpłatne, do wysokości limitu finansowania ze środków publicznych zaopatrzenie w leki objęte wykazem, o którym mowa w art. 37 ust. 1 ustawy o refundacji, w zakresie kategorii, o której mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy o refundacji.^[1]

Inwalida wojskowy

Inwalida wojskowy to, jak określono w art. 30 ustawy o zaopatrzeniu inwalidów, żołnierz niezawodowy, który stał się całkowicie lub częściowo niezdolny do pracy wskutek niezdolności powstałej czasie odbywania czynnej służby wojskowej w okresie pokoju. Treść przepisu poniżej:

Art. 30. 1. Inwalidą wojskowym jest żołnierz niezawodowy Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, który został zaliczony do jednej z grup inwalidów wskutek inwalidztwa powstałego:
1) w czasie odbywania czynnej służby wojskowej w okresie pokoju, z wyjątkiem terytorialnej służby wojskowej pełnionej dyspozycyjnie;
2) w ciągu 3 lat od zwolnienia z tej służby, jeżeli inwalidztwo to jest następstwem chorób powstałych lub urazów doznanych w czasie odbywania służby wojskowej.
2. Nie uważa się za inwalidę wojskowego żołnierza zwolnionego z czynnej służby wojskowej podczas pierwszych 6 tygodni jej odbywania z powodu choroby, która powstała niewątpliwie przed stawieniem się żołnierza do służby wojskowej i nie uległa pogorszeniu wskutek tej służby.
Art. 35. 1. Renta inwalidzka przysługuje żołnierzowi, o którym mowa w art. 30 ust. 1.^[2]

Okoliczności doznania uszczerbku na zdrowiu określone w art. 7

Art. 7 ustawy o zaopatrzeniu inwalidów określa okoliczności, które jeśli były związane z powstaniem inwalidztwa, dają status inwalidy wojennego. Osoby, które w tych okolicznościach doznały uszczerbku na zdrowiu, ale nie zostały zaliczone do żadnej z grup inwalidzkich, mają uprawnienia do świadczeń opieki zdrowotnej takie jak dla inwalidów wojskowych. Okoliczności doznania uszczerbku na zdrowiu określone w art. 7 ustawy o zaopatrzeniu inwalidów to:

• w walce z wrogiem,
• na froncie lub w związku z pobytem na froncie,
• wskutek wypadku pozostającego w związku z pełnieniem czynnej służby wojskowej w czasie określonym w art. 6,
• w związku z pobytem w niewoli lub w obozie dla internowanych,
• w związku z udziałem w ruchu podziemnym lub partyzanckim oraz z pobytem w niewoli, w obozach koncentracyjnych lub w więzieniach za udział w tym ruchu.

Treść przepisu źródłowego poniżej:

Art. 7. Za inwalidztwo powstałe w związku z działaniami wojennymi lub mającymi charakter wojennych uważa się inwalidztwo będące następstwem zranień, kontuzji i innych obrażeń lub chorób doznanych:
1) w walce z wrogiem;
2) na froncie lub w związku z pobytem na froncie;
3) wskutek wypadku pozostającego w związku z pełnieniem czynnej służby wojskowej w czasie określonym w art. 6;
4) w związku z pobytem w niewoli lub w obozie dla internowanych;
5) w związku z udziałem w ruchu podziemnym lub partyzanckim oraz z pobytem w niewoli, w obozach koncentracyjnych lub w więzieniach za udział w tym ruchu.^[2]

Okoliczności doznania uszczerbku na zdrowiu określone w art. 8

Art. 8 ustawy o zaopatrzeniu inwalidów określa okoliczności służby i działalności, które jeśli były związane z powstaniem inwalidztwa, dają status inwalidy wojennego. Osoby, które w tych okolicznościach doznały uszczerbku na zdrowiu, ale nie zostały zaliczone do żadnej z grup inwalidzkich, mają uprawnienia do świadczeń opieki zdrowotnej takie jak dla inwalidów wojskowych.

Okoliczności doznania uszczerbku na zdrowiu określone w art. 8 ustawy o zaopatrzeniu to:

• pełnienie służby w wojskowych oddziałach ludowych w czasie wojny domowej w Hiszpanii lub w okresie internowania w następstwie tej służby,
• udział w obronie Poczty Gdańskiej we wrześniu 1939 r. i w walkach o Cytadelę Poznańską w lutym 1945 r.,
• uczestnictwo w konwojach w okresie wojny 1939–1945 w charakterze członka załóg handlowych statków morskich,
• udział w Powstaniu Wielkopolskim oraz Powstaniach Śląskich,
• rozminowywaniem kraju w czasie pełnienia służby w Siłach Zbrojnych Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej po zakończeniu wojny 1939–1945.

Treść odpowiedniego przepisu poniżej:

Art. 8. Za inwalidę wojennego uważa się również osobę mającą obywatelstwo polskie, która została zaliczona do jednej z grup inwalidów z tytułu inwalidztwa będącego następstwem zranień lub kontuzji doznanych w związku z:
1) pełnieniem służby w wojskowych oddziałach ludowych w czasie wojny domowej w Hiszpanii lub w okresie internowania w następstwie tej służby;
2) udziałem w obronie Poczty Gdańskiej we wrześniu 1939 r. i w walkach o Cytadelę Poznańską w lutym 1945 r.;
3) uczestniczeniem w konwojach w okresie wojny 1939–1945 w charakterze członka załóg handlowych statków morskich;
4) udziałem w Powstaniu Wielkopolskim oraz Powstaniach Śląskich;
5) rozminowywaniem kraju w czasie pełnienia służby w Siłach Zbrojnych Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej po zakończeniu wojny 1939–1945.^[2]

Osoby wymienione w art. 42

Osoby wymienione w art. 42 ustawy o zaopatrzeniu inwalidów to:

• małoletni kandydaci na żołnierzy zawodowych,
• studenci szkół wyższych odbywający zajęcia wojskowe,
• osoby powołane do odbycia czynnej służby wojskowej.

Treść art. 42 ustawy o zaopatrzeniu przedstawiam poniżej:

Art. 42. 1. Zaopatrzenie przewidziane dla inwalidów wojskowych przysługuje również:
1) małoletnim kandydatom na żołnierzy zawodowych kształconym w szkołach i orkiestrach wojskowych, którzy stali się inwalidami w czasie odbywania tej nauki lub w ciągu 3 lat po zwolnieniu ze szkoły (orkiestry), jeżeli inwalidztwo pozostaje w związku z nauką w tej szkole (orkiestrze);
2) studentom szkół wyższych odbywającym zajęcia wojskowe w studium wojskowym szkoły wyższej, którzy wskutek choroby lub kalectwa nabytego w związku z odbywaniem tych zajęć stali się inwalidami w czasie odbywania zajęć lub w ciągu 3 lat od ich ukończenia lub zwolnienia od obowiązku ich odbywania;
3) osobom powołanym do odbycia czynnej służby wojskowej oraz osobom zwolnionym z tej służby, które w związku z wypadkiem powstałym bez ich winy w drodze z miejsca zamieszkania do jednostki wojskowej lub z powrotem stały się inwalidami bezpośrednio wskutek wypadku lub najpóźniej w ciągu 3 lat od wypadku.^[2]

Osoby wymienione w art. 59

Osoby wymienione w art. 59 ustawy o zaopatrzeniu inwalidów to osoby, które były uznane za inwalidów wojennych na podstawie poprzednich przepisów, obowiązujących przed wejściem w życie ustawy o zaopatrzeniu inwalidów. Osoby te mają przyznaną jedną z grup inwalidzkich w związku z działaniami wojennymi lub mającymi charakter działań wojennych, ale w okolicznościach innych niż określone w art. 6, które aktualnie pozwalają na przyznanie statusu inwalidy wojennego. Osoby te zachowały rentę inwalidzką przewidzianą dla inwalidów wojennych, ale uprawnienia do świadczeń zdrowotnych mają takie jak inwalidzi wojskowi.

Treść przepisów poniżej:

Art. 6. 1. Inwalidą wojennym jest żołnierz, który został zaliczony do jednej z grup inwalidów wskutek inwalidztwa powstałego w związku z działaniami wojennymi lub mającymi charakter wojennych w czasie:
1) pełnienia w okresie wojny 1939–1945 służby w Wojsku Polskim, w polskich formacjach wojskowych przy armiach sojuszniczych oraz w oddziałach ruchu podziemnego lub partyzanckiego prowadzących na obszarze Państwa Polskiego walkę z hitlerowskim okupantem;
2) uczestniczenia w walkach z oddziałami Ukraińskiej Powstańczej Armii oraz grupami Wehrwolfu.
2. Za inwalidę wojennego uważa się również żołnierza mającego obywatelstwo polskie, który został zaliczony do jednej z grup inwalidów wskutek inwalidztwa powstałego w związku z działaniami wojennymi lub mającymi charakter wojennych w czasie pełnienia w okresie wojny 1939–1945 służby w Armii Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich oraz w innych armiach sojuszniczych, a także w oddziałach antyfaszystowskiego ruchu podziemnego lub partyzanckiego działających na obszarze innych państw.
Art. 59. 1. Renty inwalidzkie przewidziane w ustawie dla inwalidów wojennych przysługują również osobom zaliczonym do jednej z grup inwalidów wskutek inwalidztwa powstałego w związku z działaniami wojennymi lub mającymi charakter wojennych w okolicznościach innych niż określone w art. 6, jeżeli osoby te były uznane za inwalidów wojennych w myśl przepisów obowiązujących przed wejściem w życie ustawy.^[2]

Przywileje

Osobom z kodem uprawnienia IW przysługuje bezpłatne, do wysokości limitu finansowania zaopatrzenie w leki refundowane w zakresie wszystkich zarejestrowanych wskazań.

Oznacza to, że poziom finansowania jest niższy, niż w przypadku uprawnienia IB, tylko do limitu, ale zakres jest szerszy. Uprawnionym IW przysługują również leki kategorii „Rpw” z wykazu refundowanych. Z drugiej strony uprawnienie IW dotyczy tylko tych leków refundowanych, które są refundowane we wszystkich zarejestrowanych wskazaniach. Podobnie jak w przypadku uprawnienia IB, dla IW nie ma specjalnej zniżki na leki recepturowe, ani wyroby medyczne refundowane na receptę.

Dodatkowo, na podstawie art. 47 ust. 1 ustawy o świadczeniach, inwalidom wojskowym przysługuje prawo do bezpłatnych wyrobów medycznych na zlecenie, do wysokości limitu finansowania. Definicję inwalidy wojskowego podałem wyżej. Ponadto, zgodnie z brzmieniem art. 42 ust. 1 ustawy o zaopatrzeniu inwalidów, osobom wymienionym w tym artykule przysługuje zaopatrzenie przewidziane dla inwalidów wojskowych, więc również wyroby medyczne na zlecenie. Definicja „zaopatrzenia” zapisana w art. 2 ustawy o zaopatrzeniu inwalidów obejmuje wszelkie uprawnienia i przywileje.

Nie jestem pewien, czy osobom posiadającym uprawnienie IW, które doznały uszczerbku na zdrowiu w okolicznościach określonych w art. 7 i art. 8 ustawy o zaopatrzeniu inwalidów, ale nie zostały zaliczone do żadnej z grup inwalidzkich, przysługuje prawo do bezpłatnych wyrobów medycznych. Osoby te były najpierw uprawnione do uprawnień inwalidy wojennego na podstawie art. 13 ust. 2 ustawy o zaopatrzeniu. Potem ten przepis został uchylony. Aktualnie ich uprawnienie wynika chyba tylko z ustawy o świadczeniach.

Art. 45. 1. Osobom:
…
– przysługuje bezpłatne, do wysokości limitu finansowania ze środków publicznych zaopatrzenie w leki objęte wykazem, o którym mowa w art. 37 ust. 1 ustawy o refundacji, w zakresie kategorii, o której mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy o refundacji.
Art. 47. 1. Inwalidom wojennym i wojskowym, cywilnym niewidomym ofiarom działań wojennych oraz osobom represjonowanym przysługuje prawo do bezpłatnych wyrobów medycznych na zlecenie osoby uprawnionej, o której mowa w art. 2 pkt 14 ustawy o refundacji, do wysokości limitu finansowania ze środków publicznych określonego w przepisach wydanych na podstawie art. 38 ust. 4 ustawy o refundacji.^[1]
Art. 6. 1. Ustala się kategorię dostępności refundacyjnej:
1) lek, środek spożywczy specjalnego przeznaczenia żywieniowego, wyrób medyczny dostępny w aptece na receptę:
a) w całym zakresie zarejestrowanych wskazań i przeznaczeń,
b) we wskazaniu określonym stanem klinicznym;
Art. 37. 1. Minister właściwy do spraw zdrowia ogłasza, w drodze obwieszczenia, wykazy refundowanych:
1) leków,
2) środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego,
3) wyrobów medycznych
– w stosunku do których wydano ostateczne decyzje administracyjne o objęciu refundacją albo ostateczne decyzje zmieniające, o których mowa w art. 16.^[3]
Art. 2. Zaopatrzenie obejmuje:
1) świadczenia pieniężne:
a) rentę inwalidzką,
b) rentę rodzinną,
c) dodatki do rent,
d) zasiłek pogrzebowy;
2) świadczenia w naturze:
a) świadczenia lecznicze i położnicze,
b) protezowanie,
c) przysposobienie zawodowe,
d) pobyt w domu rencistów;
3) inne uprawnienia i przywileje.^[2]

Dokumenty potwierdzające

Dokumenty potwierdzające uprawnienie IW, określone w § 12 rozporządzenia w sprawie recept wymieniono w tym samym punkcie paragrafu co dla IB. Jest to następujący katalog dokumentów:

• książka inwalidy wojskowego,
• legitymacja osoby represjonowanej,
• zaświadczenie o prawie do renty rodzinnej wydawane przez organ emerytalno-rentowy,
• zaświadczenie wydane przez Szefa Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych,
• legitymacja cywilnej niewidomej ofiary działań wojennych,
• decyzji wydanej na podstawie art. 109 ust. 4 w związku z ust. 1 ustawy o świadczeniach.

Oczywiście w przypadku uprawnienie IW dokumentem potwierdzającym będzie tylko książka inwalidy wojskowego, wydana po 26 lipca 2004 r. Jest to ta sama książka, co dla inwalidy wojennego, o której mowa w art. 23c ust. 1 ustawy z dnia 29 maja 1974 r. o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin^[2] Wydawana jest przez ZUS po przyznaniu renty inwalidzkiej, na podstawie rozporządzenia w sprawie wydawania^[4] Druk ma symbol ZUS Rw-51. Renta inwalidzka przysługuje, jak zapisano w art. 35 ust. 1 i art. 42 ust. 1 ustawy o zaopatrzeniu inwalidów, inwalidom wojskowym o których mowa w art. 30 ust. 1 oraz osobom wymienionym w art. 42 tej ustawy. Ponadto renta inwalidzka przewidziana dla inwalidów wojennych przysługuje osobom o którym mowa w art. 59.

Nie jestem pewien, czy osobom posiadającym uprawnienie IW, które doznały uszczerbku na zdrowiu w okolicznościach określonych w art. 7 i art. 8 ustawy o zaopatrzeniu inwalidów, ale nie zostały zaliczone do żadnej z grup inwalidzkich, przysługuje prawo do renty inwalidzkiej, która jest podstawą wydania książki inwalidy.

Na ryc. 3 przedstawiam wzór książki inwalidy:

Poniżej przepis rozporządzenia w sprawie recept, określający listę dokumentów potwierdzających uprawnienie oraz przepisy w sprawie książki inwalidy:

§ 12. Produkt leczniczy, środek spożywczy specjalnego przeznaczenia żywieniowego lub wyrób medyczny wydaje się osobie posiadającej uprawnienie dodatkowe dotyczące tego produktu, środka lub wyrobu, zgodnie z posiadanym przez tę osobę uprawnieniem dodatkowym, po okazaniu następujących dokumentów potwierdzających to uprawnienie:
2) książki inwalidy wojennego (wojskowego), o której mowa w art. 23c ust. 1 ustawy z dnia 29 maja 1974 r. o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin (Dz. U. z 2020 r. poz. 1790 oraz z 2021 r. poz. 353), legitymacji osoby represjonowanej, o której mowa w art. 12 ust. 5 ustawy z dnia 24 stycznia 1991 r. o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego (Dz. U. z 2020 r. poz. 517 oraz z 2021 r. poz. 794), zaświadczenia wydanego na wniosek osoby uprawnionej przez Szefa Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych, legitymacji cywilnej niewidomej ofiary działań wojennych lub zaświadczenia o prawie do renty rodzinnej wydawanego przez organ emerytalno-rentowy – dla osób, o których mowa w art. 45 i art. 46 ustawy o świadczeniach, decyzji wydanej na podstawie art. 109 ust. 4 w związku z ust. 1 ustawy o świadczeniach, potwierdzającej prawo świadczeń w zakresie zaopatrzenia, o którym mowa w art. 46 ust. 1 tej ustawy;”;^[5]
Art. 23c. 1. Dokumentem potwierdzającym prawo do korzystania z uprawnień, o których mowa w ustawie, jest książka inwalidy wojennego (wojskowego) wystawiona przez organ rentowy.
2. Książka inwalidy wojennego (wojskowego), o której mowa w ust. 1, podlega z dniem śmierci inwalidy wojennego (wojskowego) anulowaniu przez organ rentowy.
3. Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego określi, w drodze rozporządzenia, tryb wydawania i anulowania książek inwalidy wojennego (wojskowego), dokumenty wymagane do wydania książek inwalidy wojennego (wojskowego) oraz wzór książki inwalidy wojennego (wojskowego), kierując się koniecznością zapewnienia sprawności postępowania przy wydawaniu książek inwalidów wojennych (wojskowych).
Art. 35. 1. Renta inwalidzka przysługuje żołnierzowi, o którym mowa w art. 30 ust. 1.^[2]
§ 1. 1. Organ rentowy po wydaniu decyzji o przyznaniu renty inwalidy wojennego oraz renty inwalidy wojskowego wydaje niezwłocznie książkę inwalidy wojennego (wojskowego), zwaną dalej „książką”.
§ 6. 1. Inwalidzie, który nabył prawo do renty inwalidy wojennego lub renty inwalidy wojskowego przed dniem wejścia w życie rozporządzenia, książkę wydaje organ rentowy, który ustalił prawo do renty, na wniosek tego inwalidy.^[4]

Symbole świadczeń rentowych

Symbole świadczeń rentowych nie stanowią potwierdzenia uprawnienia dodatkowego, ale warto je znać. Symbole świadczeń dla inwalidów wojskowych i ich rodzin zamieszczam w tabeli poniżej:

Tabela 4 Symbole świadczeń rentowych IW

Recepta z uprawnieniem

Na recepcie z uprawnieniem IW, podobnie jak dla IB, musi być wpisany PESEL. Poniżej zamieszczam przepis, w którym to zapisano:

Art. 45. 4. Wystawiający receptę jest obowiązany wpisać na recepcie numer PESEL osoby, o której mowa w ust. 1.^[1]

Piśmiennictwo

1. Ustawa z dn. 27.08.2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Dz.U.2021.1285 tekst jednolity⬏⬏⬏
2. Ustawa z dn. 29.05.1974 r. o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin. Dz.U.2021.1656 tekst jednolity⬏⬏⬏⬏⬏⬏⬏⬏
3. Ustawa z dn. 12.05.2011 r. o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych Dz.U.2021.523 tekst jednolity⬏
4. Rozporządzenie Ministra Polityki Społecznej z dn. 23.06.2004 r. w sprawie trybu wydawania i anulowania książki inwalidy wojennego (wojskowego), dokumentów wymaganych do jej wydania oraz wzoru książki inwalidy wojennego (wojskowego). Dz.U.2004.1653 pełny tekst⬏⬏
5. Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dn. 17.06.2021 r. zmieniające rozporządzenie sprawie recept. Dz.U.2021.1114 pełny tekst⬏