Wystawienie recepty z uprawnieniem dodatkowym

Wpisanie na recepcie uprawnienia dodatkowego nie zmienia pozostałych zasad wystawiania recept. Nie wpływa ani na ilość leku, którą można przepisać, ani na terminy realizacji czy inne wymogi. Jedyny wyjątek jest taki, że przy niektórych uprawnieniach może nie być wpisana odpłatność. Omówię to przy konkretnych uprawnieniach. Recepta dla pacjenta, któremu przysługuje uprawnienie dodatkowe, która ma być zrealizowana z zastosowaniem tego uprawnienia, musi mieć wpisany odpowiedni kod uprawnienia. Niektóre kody uprawnień dodatkowych możemy jednak określić, w trakcie realizacji recepty w aptece, na podstawie okazanych dokumentów. Opiszę to dalej.

Recepta refundowana dla osoby nieubezpieczonej musi mieć wpisany identyfikator uprawnienia do refundacji. Takie wymogi zapisano wprost w ustawie PF, w art. 96a. Właściwe fragmenty poniżej:

Art. 96a. 1. Recepta zawiera następujące informacje:
1) dane dotyczące pacjenta:
e) kod uprawnień dodatkowych pacjenta, jeżeli dotyczy;
8. Recepta, na której co najmniej jeden z przepisanych produktów leczniczych, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego, wyrobów medycznych, dla którego wydano decyzję o objęciu refundacją w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych, ma być wydany za odpłatnością, o której mowa w art. 6 ust. 2 tej ustawy, obejmuje:
3) kod uprawnień dodatkowych pacjenta, jeżeli dotyczy;
4) w przypadku osób nieubezpieczonych posiadających prawo do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych na zasadach określonych w ustawie z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych odpowiedni identyfikator:
12. Minister właściwy do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia:
4) kody uprawnień dodatkowych pacjentów i wykaz dokumentów potwierdzających te uprawnienia,^[1]

Kto może wystawić receptę z uprawnieniem dodatkowym?

Dla uprawnień wynikających z ustaw innych iż ustawa o świadczeniach, nie określono kto jest uprawniony do wystawienia recepty. Należy więc stosować zasady ogólne. Uprawnienia wynikające z innych ustaw to AZ i WP.

Uprawnienia wynikające z ustawy o świadczeniach to IB, IW, PO, ZK, S, C, WE. Dla tych uprawnień, z wyjątkiem S i C, określono w ustawie o świadczeniach, że receptę może wystawić osoba uprawniona w rozumieniu art. 2 pkt 14 ustawy o refundacji. Wskazany przepis brzmi następująco:

Art. 2. Użyte w ustawie określenia oznaczają:
14) osoba uprawniona – osobę posiadającą prawo wykonywania zawodu medycznego, która na podstawie przepisów dotyczących wykonywania danego zawodu medycznego, jest uprawniona do wystawiania recept zgodnie z ustawą oraz ustawą z dnia 6 września 2001 r. – Prawo farmaceutyczne oraz zleceń na zaopatrzenie w wyroby medyczne, o których mowa w art. 38;^[2]

Ograniczenia w ordynacji wynikają z braku uprawnień danego zawodu medycznego do przepisywania grup leków, a nie z uprawnień pacjenta. Ograniczenia te omówiliśmy w artykule: Farmaceuta, lekarz, pielęgniarka i położna – na co może wystawić receptę i zapotrzebowanie? ^[3]

Wyjątkami, dla których ograniczono listę osób uprawnionych do wystawienia recepty są uprawnienia S i C. Napiszę o tych wyjątkach dalej, przy omówieniu konkretnych uprawnień.

Realizacja recepty z uprawnieniem

Realizując receptę z uprawnieniem dodatkowym należy pamiętać o kilku szczegółach, które omawiam poniżej. Obowiązek sprawdzenia dokumentu potwierdzającego uprawnienie jest zależny od tego jakie to uprawnienie. Sprawdzając dokument trzeba też odnotować jego numer i rodzaj. Opiszę to zagadnienie dalej, przy poszczególnych uprawnieniach.

Jakie uprawnienia można określić

Jak już wspomniałem, realizując receptę na której nie zaznaczono uprawnienia dodatkowego, możemy określić niektóre z tych uprawnień na podstawie przedstawionych dokumentów. Wykaz dokumentów potwierdzających uprawnienia określono, na podstawie delegacji z art. 96a. ust. 12 pkt. 4 ustawy PF, w § 12 rozporządzenia w sprawie recept. Na podstawie przedstawionych dokumentów możemy określić następujące uprawnienia dodatkowe:

• AZ
• IB
• IW
• PO
• ZK

Należy pamiętać, że określenia uprawnień możemy dokonać jedynie na podstawie dokumentu wymienionego w § 12 rozporządzenia w sprawie recept. Kod uprawnienia dodatkowego określonego przez osobę realizującą należy zamieścić w Dokumencie Realizacji Recepty, a także przekazać w komunikacie elektronicznym do NFZ.
Nie możemy określić uprawnień dodatkowych:

• WP
• WE
• S
• C

Zasady te zapisano to w § 8 ust. 1 rozporządzenia w sprawie recept, którego brzmienie zamieszczam poniżej:

§ 8. 1. Realizacja recepty, na której nie wpisano poniższych danych, wpisano je w sposób nieczytelny, błędny lub niezgodny z art. 96a ustawy – Prawo farmaceutyczne, jest dopuszczalna pod warunkiem dokonania następujących czynności:
1) kod uprawnień dodatkowych pacjenta, z wyjątkiem kodów uprawnienia dodatkowego pacjenta określonych w lp. 5 i 7–9 załącznika nr 1 do rozporządzenia – osoba wydająca określa go na podstawie dokumentów, o których mowa w § 12, przedstawionych przez osobę okazującą receptę; osoba wydająca zamieszcza go w Dokumencie Realizacji Recepty lub na rewersie recepty papierowej oraz zamieszcza ten kod w komunikacie elektronicznym, o którym mowa w art. 45 ust. 2 ustawy o refundacji, przekazywanym do oddziału wojewódzkiego Funduszu;^[4]
Art. 96a. 12. Minister właściwy do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia:
4) kody uprawnień dodatkowych pacjentów i wykaz dokumentów potwierdzających te uprawnienia,^[5]

Napisałem, że kod uprawnienia dodatkowego ustalonego w trakcie realizacji recepty papierowej należy zamieścić w DRR, chociaż przywołany przepis § 8 ust. 1 pkt. 1 stanowi ”… osoba wydająca zamieszcza go w Dokumencie Realizacji Recepty lub na rewersie recepty papierowej…”. Nie jest to jednak jedyny zapis mówiący o tym aspekcie. Rozporządzenie w sprawie recept w trzech miejscach określa, że kod uprawnienia dodatkowego musi trafić do DRR.

• § 5 ust. 6 określa, że DRR obejmuje kodu uprawnień dodatkowych pacjenta, jeżeli dotyczy,
• § 5 ust. 7 pkt. 5 wskazuje jednoznacznie, że przy realizacji recepty papierowej, kod uprawnienia dodatkowego określony przez farmaceutę musi się znaleźć w DRR,
• § 5 ust. 8 określa, że dla recept na których przepisano produkt refundowany, DRR obejmuje również kod uprawnienia dodatkowego lub identyfikator uprawnienia do świadczeń dla nieubezpieczonych.

Zatem kod uprawnienia dodatkowego określony przy realizacji recepty papierowej musi się znaleźć w DRR, niezależnie od tego czy został określony przez farmaceutę czy przez technika farmaceutycznego. § 5 ust. 7 pkt. 5 odnosi się tylko do kodów określanych przez farmaceutę. Oprócz kodu uprawnienia dodatkowego w DRR musi się też znaleźć numer i rodzaj dokumentu potwierdzającego dane uprawnienie. Przywołane paragrafy mają następującą treść:

96a. 1. Recepta zawiera następujące informacje:
1) dane dotyczące pacjenta:
e) kod uprawnień dodatkowych pacjenta, jeżeli dotyczy;^[1]
§ 5. 6. Dokument Realizacji Recepty obejmuje następujące dane:
6) dane dotyczące pacjenta, o których mowa w art. 96a ust. 1 pkt 1 ustawy – Prawo farmaceutyczne;
7. W przypadku realizacji recepty w postaci papierowej Dokument Realizacji Recepty:
5) zawiera kod uprawnienia dodatkowego pacjenta wskazany na recepcie papierowej lub wskazany przez farmaceutę przy realizacji recepty lub identyfikator, o którym mowa w art. 96a ust. 8 pkt 4 ustawy – Prawo farmaceutyczne, oraz numer i rodzaj dokumentu potwierdzającego to uprawnienie;
8. W przypadku realizacji recepty, na której przepisano produkt leczniczy, środek spożywczy specjalnego przeznaczenia żywieniowego lub wyrób medyczny podlegający refundacji, Dokument Realizacji Recepty obejmuje także następujące dane:
2) kod uprawnienia dodatkowego pacjenta lub identyfikator, o którym mowa w art. 96a ust. 8 pkt 4 ustawy – Prawo farmaceutyczne, oraz numer i rodzaj dokumentu potwierdzającego to uprawnienie;
10. Dokument Realizacji Recepty może obejmować następujące dane:
2) numer, datę wystawienia i datę ważności wydanego przez Narodowy Fundusz Zdrowia poświadczenia dotyczącego posiadania przez pacjenta uprawnień do refundacji produktów leczniczych, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego lub wyrobów medycznych;^[4]

Ponadto, dla uprawnień dodatkowych zapisanych w ustawie o świadczeniach, z wyjątkiem uprawnień S i C, zapisano, że:
Osoba realizująca receptę odnotowuje numer i rodzaj dokumentu potwierdzającego uprawnienia:

1. na rewersie recepty, w przypadku recepty w postaci papierowej;
2. w dokumencie elektronicznym powiązanym z receptą w postaci elektronicznej.

Przepis o podobnej treści zapisano dla uprawnień: IB, IW, PO, ZK, WE. Dla tych uprawnień numer i rodzaj dokumentu potwierdzającego uprawnienie, w przypadku recepty papierowej, musi się znaleźć zarówno na rewersie recepty, jak i w DRR.

Co w sytuacji wpisania kilku uprawnień dodatkowych na jednej recepcie

Może się zdarzyć, że pacjentowi przysługuje kilka uprawnień dodatkowych. Rozporządzenie w sprawie recept podaje, że w takim przypadku należy receptę zrealizować zgodnie z uprawnieniem najkorzystniejszym dla pacjenta. Wynika to z § 8 pkt. 5 rozporządzenia w sprawie recept.

Ponadto podobny zapis, w zakresie zbiegu uprawnień wynikających z art. 43–45 ustawy o świadczeniach oraz uprawnienia AZ jest w ustawie o refundacji. Odpowiednie przepisy zamieszczam poniżej:

§ 8. 5. Jeżeli na jednej recepcie wskazano więcej niż jeden kod uprawnienia dodatkowego pacjenta i każde z tych uprawnień może mieć zastosowanie do danego produktu leczniczego, środka spożywczego specjalnego przeznaczenia żywieniowego lub wyrobu medycznego, przepisanego na tej recepcie, taki produkt, środek lub wyrób wydaje się zgodnie z uprawnieniem dodatkowym wskazanym na recepcie, z którego wynika najniższa wysokość dopłaty pacjenta.^[4]
Art. 44a. 2. W przypadku zbiegu uprawnień, o których mowa w art. 43–45 ustawy o świadczeniach oraz w art. 7a ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 19 czerwca 1997 r. o zakazie stosowania wyrobów zawierających azbest (Dz. U. z 2020 r. poz. 1680), osoba wydająca leki, środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyroby medyczne ma obowiązek wydać lek lub środek spożywczy specjalnego przeznaczenia żywieniowego z najniższą wysokością dopłaty.^[2]

Co w przypadku wpisania kodu uprawnienia dodatkowego łącznie z oznaczeniem wypisania poza wskazaniami lub poza refundacją

W sytuacji, kiedy na recepcie zawierającej kod uprawnień dodatkowych łącznie z oznaczeniem przepisania poza zakresem refundacji przez wpisanie symbolu „X” albo 100%, postępowanie zależy od tego, jakie uprawnienie dodatkowe zapisano na recepcie. Opisano to w dość karkołomny sposób w rozporządzeniu w sprawie recept. W § 8 ust. 1 pkt. 8, który mówi o sposobie postępowania jeśli na recepcie nie wpisano, wpisano w sposób nieczytelny, błędny lub niezgodny z ustawą PF odpłatności, zapisano jak postąpić, jeśli tę odpłatność wpisano czytelnie, bezbłędnie i zgodnie z ustawą PF, wpisując jednocześnie, też prawidłowo, uprawnienie dodatkowe.

Jeśli kod uprawnienia dodatkowego występuje łącznie z odpłatnością określoną przez X lub 100%, to należy ten produkt wydać pełnopłatnie, z wyjątkiem kodu uprawnienia IB lub WE, a także ZK w niektórych przypadkach. Jeśli przy uprawnieniu ZK jest przepisany lek z wykazu leków dla świadczeniobiorcy posiadającego tytuł „Zasłużonego Honorowego Dawcy Krwi” lub „Zasłużonego Dawcy Przeszczepu”^[6], to refundacja przysługuje ze względu na uprawnienie dodatkowe, niezależnie od wpisanego poziomu odpłatności. Trzeba pamiętać, że w rozporządzeniu są wymienione konkretne leki z określonym nr GTiN, i tylko te mogą być wydawane zgodnie z uprawnieniem. Sposób postępowania przy zbiegu uprawnienia z oznaczeniem „X” albo „100%” opisano w poniższym przepisie rozporządzenia w sprawie recept:

§ 8. 1. 8) odpłatność:
c) w przypadku gdy recepta zawiera kod uprawnień dodatkowych pacjenta, osoba wydająca wydaje produkt leczniczy, środek spożywczy specjalnego przeznaczenia żywieniowego lub wyrób medyczny za odpłatnością wynikającą z określonego przez nią uprawnienia dodatkowego pacjenta, przy czym w drodze odstępstwa, jeżeli kod uprawnienia dodatkowego występuje w zbiegu z oznaczeniem „X” albo „100%” dotyczącym odpłatności, osoba wydająca realizuje receptę zgodnie z tym oznaczeniem (pełnopłatnie), z wyjątkiem przypadku, kiedy oznaczenie to występuje w zbiegu z kodem uprawnienia dodatkowego, o którym mowa w lp. 2 albo 9 załącznika nr 1 do rozporządzenia, albo w lp. 6 tego załącznika, jeżeli na recepcie przepisano lek określony w przepisach wydanych na podstawie art. 43 ust. 4 ustawy o świadczeniach – w takiej sytuacji recepta realizowana jest zgodnie z uprawnieniem reprezentowanym przez ten kod;^[7]

Wydawanie odpowiedników w przypadku recepty z uprawnieniem dodatkowym

Wydawanie odpowiedników jest regulowane przez ustawę o refundacji. Zasady są takie same jak w przypadku osób bez uprawnień. Dodatkowo doprecyzowano obowiązek informacyjny przy uprawnieniach S i C. W art. 44 zapisano obowiązki informacyjne i możliwości zamiany produktów refundowanych. Są to:

• art. 44 ust. 1 – obowiązek poinformowania o produktu którego cena nie przekracza limitu i zapewnienia dostępności
• art. 44 ust. 2 – obowiązek wydania produktu tańszego niż przepisany,
• art. 44 ust. 2a – możliwość wydania odpowiednika droższego niż przepisany,
• art. 44 ust. 2b – możliwość wydania odpowiednika pełnopłatnego,
• art. 44 ust. 2c – możliwość wydania produktu w opakowaniu zawierającym ilość różną o maksymalnie 10% niż określona na recepcie,
• art. 44 ust. 2d – brak możliwości zamiany w przypadku zaznaczenia przez lekarza adnotacji „nie zamieniać” lub „NZ”

W przypadku osób z uprawnieniem S i C, jak zapisano w art. 44a i 44b, oprócz powyższych zasad jest jeszcze obowiązek poinformowania pacjenta o możliwości nabycia refundowanego odpowiednika leku spośród leków przysługujących świadczeniobiorcom po ukończeniu 75. roku życia lub odpowiednio będących w ciąży, oraz obowiązek wydania na żądanie tego leku. Pełne brzmienie przepisów przedstawiam poniżej:

Art. 44. 1. Osoba wydająca leki, środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego, wyroby medyczne objęte refundacją ma obowiązek poinformować świadczeniobiorcę o możliwości nabycia leku objętego refundacją, innego niż lek przepisany na recepcie, o tej samej nazwie międzynarodowej, dawce, postaci farmaceutycznej, która nie powoduje powstania różnic terapeutycznych, i o tym samym wskazaniu terapeutycznym, którego cena detaliczna nie przekracza limitu finansowania ze środków publicznych oraz ceny detalicznej leku przepisanego na recepcie. Apteka ma obowiązek zapewnić dostępność tego leku.
2. Osoba wydająca leki, środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyroby medyczne objęte refundacją ma obowiązek, na żądanie świadczeniobiorcy, wydać lek, o którym mowa w ust. 1, którego cena detaliczna jest niższa niż cena leku przepisanego na recepcie.
2a. Osoba wydająca leki, środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyroby medyczne objęte refundacją ma obowiązek, na żądanie świadczeniobiorcy, po uprzednim spełnieniu obowiązku, o którym mowa w ust. 1, wydać lek inny niż lek przepisany na recepcie, o tej samej nazwie międzynarodowej, dawce, postaci farmaceutycznej, która nie powoduje powstania różnic terapeutycznych, i o tym samym wskazaniu terapeutycznym, którego cena detaliczna jest równa lub wyższa od ceny leku przepisanego na recepcie.
2b. Osoba wydająca leki, środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyroby medyczne objęte refundacją może na żądanie świadczeniobiorcy, po uprzednim spełnieniu obowiązku, o którym mowa w ust. 1, wydać lek nieobjęty refundacją, inny niż lek przepisany na recepcie, o tej samej nazwie międzynarodowej, dawce oraz o postaci farmaceutycznej, która nie powoduje powstania różnic terapeutycznych, za 100% odpłatnością.
2c. Osoba wydająca leki, środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyroby medyczne objęte refundacją może wydać lek w opakowaniu zawierającym różną – o maksymalnie 10%, liczbę dawek niż określona na recepcie.
2d. Przepisy ust. 2–2c nie dotyczą sytuacji, w której osoba uprawniona umieściła odpowiedni wpis w recepcie – w przypadku recepty w postaci elektronicznej, lub adnotację na druku recepty – w przypadku recepty w postaci papierowej, wskazując na niemożność dokonania zamiany przepisanego leku.
3. Przepisy ust. 1–2d stosuje się odpowiednio do środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych.
Art. 44a. 1. W przypadku recepty wystawionej dla świadczeniobiorcy, który ukończył 75. rok życia, przez osoby wskazane w art. 43a ust. 1 i 1a ustawy o świadczeniach, osoba wydająca leki, środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyroby medyczne, oprócz obowiązków wynikających z art. 44, ma obowiązek poinformować świadczeniobiorcę o możliwości nabycia leku innego niż lek przepisany na recepcie, o tej samej nazwie międzynarodowej, dawce, postaci farmaceutycznej, która nie powoduje powstania różnic terapeutycznych, i o tym samym wskazaniu terapeutycznym, objętego wykazem, o którym mowa w art. 37 ust. 1, w części dotyczącej bezpłatnego zaopatrzenia świadczeniobiorców po ukończeniu 75. roku życia oraz ma obowiązek na żądanie świadczeniobiorcy wydać ten lek.
2. W przypadku zbiegu uprawnień, o których mowa w art. 43–45 ustawy o świadczeniach oraz w art. 7a ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 19 czerwca 1997 r. o zakazie stosowania wyrobów zawierających azbest (Dz. U. z 2020 r. poz. 1680), osoba wydająca leki, środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyroby medyczne ma obowiązek wydać lek lub środek spożywczy specjalnego przeznaczenia żywieniowego z najniższą wysokością dopłaty.
3. Przepis ust. 1 nie dotyczy sytuacji, w której osoba uprawniona umieściła odpowiedni wpis w recepcie – w przypadku recepty w postaci elektronicznej, lub adnotację na druku recepty – w przypadku recepty w postaci papierowej, wskazując na niemożność dokonania zamiany przepisanego leku.
4. Przepisy art. 44 ust. 1–2d stosuje się odpowiednio.
Art. 44b. 1. W przypadku recepty wystawionej dla świadczeniobiorcy w okresie ciąży przez osoby wskazane w art. 43b ust. 3 ustawy o świadczeniach, osoba wydająca leki, oprócz obowiązków wynikających z art. 44, ma obowiązek poinformować świadczeniobiorcę o możliwości nabycia leku innego niż lek przepisany na recepcie, o tej samej nazwie międzynarodowej, dawce, postaci farmaceutycznej, która nie powoduje powstania różnic terapeutycznych, i o tym samym wskazaniu terapeutycznym, objętego wykazem, o którym mowa w art. 37 ust. 1, w części dotyczącej bezpłatnego zaopatrzenia świadczeniobiorców w okresie ciąży oraz ma obowiązek na żądanie świadczeniobiorcy wydać ten lek.
2. Przepis ust. 1 nie dotyczy sytuacji, w której osoba uprawniona umieściła odpowiedni wpis w recepcie – w przypadku recepty w postaci elektronicznej, lub adnotację na druku recepty – w przypadku recepty w postaci papierowej, wskazując na niemożność dokonania zamiany przepisanego leku.
3. Przepisy art. 44 ust. 1–2d stosuje się odpowiednio.^[2]

Którzy uprawnieni mają prawo do obsługi poza kolejnością?

Większość osób, którym przysługują uprawnienia dodatkowe posiada też prawo korzystania poza kolejnością z usług farmaceutycznych w aptekach. Uprawnienie to przysługuje również kilku innym grupom osób. Lista osób zapisana w art. 47c ust. 1 jest następująca:

• kobiety w ciąży (C);
• świadczeniobiorcy, o których mowa w art. 47 ust. 1a i 1b;
• osoby, o których mowa w art. 43 ust. 1 (ZK);
• inwalidzi wojenni i wojskowi (IB, IW);
• żołnierze zastępczej służby wojskowej (IB);
• cywilne niewidome ofiary działań wojennych (IB);
• kombatanci;
• działacze opozycji antykomunistycznej i osoby represjonowane z powodów politycznych;
• osoby deportowane do pracy przymusowej;
• uprawnieni żołnierze lub pracownicy, których ustalony procentowy uszczerbek na zdrowiu wynosi co najmniej 30% (PO);
• weterani poszkodowani, których ustalony procentowy uszczerbek na zdrowiu wynosi co najmniej 30% (WE);
• dawcy krwi, którzy oddali co najmniej 3 donacje krwi lub jej składników, w tym osocza po chorobie COVID-19 – na podstawie zaświadczenia, o którym mowa w art. 9a ust. 3 ustawy z dnia 22 sierpnia 1997 r. o publicznej służbie krwi (Dz. U. z 2020 r. poz. 1777 oraz z 2021 r. poz. 159).

Lista usług farmaceutycznych znajduje się w art. 4 ust. 3 ustawy o zawodzie farmaceuty. Oprócz usług farmaceutycznych, prawo do korzystania poza kolejnością dotyczy również świadczeń zdrowotnych udzielanych w aptekach. Mam na myśli szczepienia i testy. Warto pamiętać też, że ustawowym obowiązkiem kierownika apteki jest uwidocznienie informacji o prawie do obsługi poza kolejnością. Poniżej tekst przepisów mówiących o tym uprawnieniu oraz definicje grup osób, które nie mają uprawnień dodatkowych:

Art. 5. Użyte w ustawie określenia oznaczają:
3a) działacz opozycji antykomunistycznej – osobę, o której mowa w art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 20 marca 2015 r. o działaczach opozycji antykomunistycznej oraz osobach represjonowanych z powodów politycznych (Dz. U. z 2020 r. poz. 319 i 1578 oraz z 2021 r. poz. 353 i 794)^[8], o potwierdzonym statusie działacza opozycji antykomunistycznej;
7) kombatant – osobę, o której mowa w art. 1–4 ustawy z dnia 24 stycznia 1991 r. o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego (Dz. U. z 2020 r. poz. 517 oraz z 2021 r. poz. 794^[9]);
19a) osoba deportowana do pracy przymusowej – osobę deportowaną do pracy przymusowej lub osadzoną w obozie pracy przez III Rzeszę lub Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich, której przyznano uprawnienie do świadczenia pieniężnego, o którym mowa w art. 1a ust. 1 ustawy z dnia 31 maja 1996 r. o osobach deportowanych do pracy przymusowej oraz osadzonych w obozach pracy przez III Rzeszę i Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich (Dz. U. z 2019 r. poz. 1168 oraz z 2021 r. poz. 794^[10]);
22a) osoba represjonowana z powodów politycznych – osobę, o której mowa w art. 3 ustawy z dnia 20 marca 2015 r. o działaczach opozycji antykomunistycznej oraz osobach represjonowanych z powodów politycznych^[8], o potwierdzonym statusie osoby represjonowanej z powodów politycznych;
34) świadczenie opieki zdrowotnej – świadczenie zdrowotne, świadczenie zdrowotne rzeczowe i świadczenie towarzyszące;
40) świadczenie zdrowotne – działanie służące profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu lub poprawie zdrowia oraz inne działanie medyczne wynikające z procesu leczenia lub przepisów odrębnych regulujących zasady ich udzielania;
Art. 47. 1a. Świadczeniobiorcom do 18 roku życia, u których stwierdzono ciężkie i nieodwracalne upośledzenie albo nieuleczalną chorobę zagrażającą życiu, które powstały w prenatalnym okresie rozwoju dziecka lub w czasie porodu, na podstawie zaświadczenia lekarza podstawowej opieki zdrowotnej lub lekarza ubezpieczenia zdrowotnego, posiadającego specjalizację II stopnia lub tytuł specjalisty w dziedzinie: położnictwa i ginekologii, perinatologii, neonatologii, pediatrii, neurologii dziecięcej, kardiologii dziecięcej lub chirurgii dziecięcej, przysługuje prawo do wyrobów medycznych określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 38 ust. 4 ustawy o refundacji, na zlecenie osoby uprawnionej, o której mowa w art. 2 pkt 14 ustawy o refundacji, do wysokości limitu finansowania ze środków publicznych określonego w tych przepisach, według wskazań medycznych bez uwzględnienia okresów użytkowania. O ilości miesięcznego zaopatrzenia w te wyroby decyduje każdorazowo osoba uprawniona do wystawienia zlecenia, o której mowa w art. 2 pkt 14 ustawy o refundacji.
1b. Prawo do wyrobów medycznych, na zasadach, o których mowa w ust. 1a, przysługuje również świadczeniobiorcom posiadającym orzeczenie:
1) o znacznym stopniu niepełnosprawności;
2) o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji.
Art. 47c. 1. Prawo do korzystania poza kolejnością ze świadczeń opieki zdrowotnej oraz z usług farmaceutycznych udzielanych w aptekach mają:
1) kobiety w ciąży;
2) świadczeniobiorcy, o których mowa w art. 47 ust. 1a i 1b;
3) osoby, o których mowa w art. 43 ust. 1;
4) inwalidzi wojenni i wojskowi;
5) żołnierze zastępczej służby wojskowej;
6) cywilne niewidome ofiary działań wojennych;
7) kombatanci;
8) działacze opozycji antykomunistycznej i osoby represjonowane z powodów politycznych;
9) osoby deportowane do pracy przymusowej;
10) uprawnieni żołnierze lub pracownicy, których ustalony procentowy uszczerbek na zdrowiu wynosi co najmniej 30%;
11) weterani poszkodowani, których ustalony procentowy uszczerbek na zdrowiu wynosi co najmniej 30%;
12) dawcy krwi, którzy oddali co najmniej 3 donacje krwi lub jej składników, w tym osocza po chorobie COVID-19 – na podstawie zaświadczenia, o którym mowa w art. 9a ust. 3 ustawy z dnia 22 sierpnia 1997 r. o publicznej służbie krwi (Dz. U. z 2020 r. poz. 1777 oraz z 2021 r. poz. 159).
5. W miejscach rejestracji pacjentów do udzielania świadczeń opieki zdrowotnej, w miejscach udzielania świadczeń podstawowej opieki zdrowotnej oraz w aptekach, odpowiednio świadczeniodawca albo kierownik apteki uwidacznia pisemną informację o uprawnieniach określonych w ust. 1–4.^[11]
Art. 4. 3. Usługi farmaceutyczne obejmują:
1) wydawanie z apteki lub punktu aptecznego produktów leczniczych w rozumieniu art. 2 pkt 32 ustawy – Prawo farmaceutyczne i wyrobów medycznych w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 38 ustawy z dnia 20 maja 2010 r. o wyrobach medycznych (Dz. U. z 2020 r. poz. 186 i 1493), wyrobów medycznych do diagnostyki in vitro w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 39 tej ustawy, wyposażenia wyrobów medycznych w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 33 tej ustawy, wyposażenia wyrobów medycznych do diagnostyki in vitro w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 34 tej ustawy, aktywnych wyrobów medycznych do implantacji w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 1 tej ustawy oraz środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego w rozumieniu art. 3 ust. 3 pkt 43 ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. z 2020 r. poz. 2021), połączone z udzielaniem informacji i porad dotyczących działania i stosowania oraz przechowywania tych produktów, środków, wyrobów lub wyposażenia;
2) sporządzanie produktów leczniczych połączone z oceną ich jakości, w tym trwałości;
3) przeprowadzanie wywiadu farmaceutycznego;
4) udzielanie porady farmaceutycznej w celu zapewnienia prawidłowego stosowania produktu leczniczego, wyrobu medycznego lub środka spożywczego specjalnego przeznaczenia żywieniowego, w szczególności w zakresie wydania właściwego produktu leczniczego wydawanego bez przepisu lekarza, przekazania informacji dotyczących właściwego stosowania, w tym dawkowania i możliwych interakcji z innymi produktami leczniczymi lub pożywieniem, wydawanego produktu, wyrobu lub środka oraz prawidłowego używania wyrobów medycznych;
5) czynności wykonywane w aptece szpitalnej lub zakładowej w zakresie:
a) sporządzania pozajelitowych leków recepturowych i aptecznych, w tym preparatów do żywienia pozajelitowego,
b) sporządzania preparatów do żywienia dojelitowego,
c) przygotowywania leków w dawkach indywidualnych, w tym antybiotyków pozajelitowych, leków cytostatycznych oraz produktów leczniczych terapii zaawansowanej – wyjątków szpitalnych,
d) sporządzania produktów leczniczych radiofarmaceutycznych,
e) przygotowywania roztworów do hemodializy i dializy dootrzewnowej – oraz monitorowanie warunków sporządzania lub przygotowywania takich leków lub preparatów;
6) wykonywanie pomiaru ciśnienia krwi;
7) usługi farmacji klinicznej.^[12]

Piśmiennictwo

1. Ustawa z dn. 06.09.2001 r. Prawo farmaceutyczne. Dz.U.2021.1977 tekst jednolity⬏⬏
2. Ustawa z dn. 12.05.2011 r. o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych Dz.U.2021.523 tekst jednolity⬏⬏⬏
3. Farmaceuta, lekarz, pielęgniarka i położna – na co może wystawić receptę i zapotrzebowanie? tekst pełny⬏
4. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dn. 23.12.2020 r. w sprawie recept. Dz.U.2020.2424 pełny tekst⬏⬏⬏
5. Ustawa z dn. 06.09.2001 r. Prawo farmaceutyczne. Dz.U.2021.1977 tekst jednolity⬏
6. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dn. 04.05.2021 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie wykazu leków dla świadczeniobiorcy posiadającego tytuł „Zasłużonego Honorowego Dawcy Krwi” lub „Zasłużonego Dawcy Przeszczepu”. Dz.U.2021.883 pełny tekst⬏
7. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dn. 23.12.2020 r. w sprawie recept. Dz.U.2020.2424 pełny tekst; Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dn. 17.06.2021 r. zmieniające rozporządzenie sprawie recept. Dz.U.2021.1114 pełny tekst⬏
8. Ustawa z dnia 20.03.2015 r. o działaczach opozycji antykomunistycznej oraz osobach represjonowanych z powodów politycznych. Dz.U.2021.1255 tekst jednolity⬏⬏
9. Ustawa z dn. 24.01.1991 r. o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego. Dz.U.2021.1858 tekst jednolity⬏
10. Ustawa z dnia 31 maja 1996 r. o osobach deportowanych do pracy przymusowej oraz osadzonych w obozach pracy przez III Rzeszę i Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich. Dz.U.2021.1818 tekst jednolity⬏
11. Ustawa z dn. 27.08.2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Dz.U.2021.1285 tekst jednolity⬏
12. Ustawa z dn. 10.12.2020 o zawodzie farmaceuty. Dz.U.2021.97 pełny tekst⬏