Transkrypcja
Cześć, tu Maja Kłobus. Witam w kolejnym odcinku Pogadanek Farmaceutycznych. Podczas dzisiejszego filmu omówię problematykę zgagi w trakcie ciąży oraz wyjaśnię jakie leki można bezpiecznie rekomendować w tym wskazaniu. Zapraszam!
W czasie ciąży, w organizmie kobiety następuje wiele zmian o podłożu fizjologicznym, biochemicznym jak i fizycznym. Chociaż głównym zadaniem tych zmian, jest wspieranie rozwoju płodu, to jednak wszystkie te czynniki mogą wywoływać wiele nieprzyjemnych dolegliwości związanych z ciążą – między innymi zgagę.
Mimo że zgaga nie jest stanem bezpośrednio zagrażającym życiu i zdrowiu, to jednak jej doświadczenie może negatywnie wpłynąć na jakość życia ciężarnych.
Zgaga jest jednym z najczęstszych objawów żołądkowo-jelitowych u kobiet w ciąży, z częstością występowania od siedemnastu do czterdziestu pięciu procent. Przy czym niektóre źródła podają, że problem ten może dotyczyć nawet do osiemdziesięciu procent ciężarnych. Większość pacjentek skarży się na zgagę pod koniec pierwszego lub drugiego trymestru, lecz jej największe nasilenie obserwuje się w ostatnich miesiącach ciąży.
Poważne powikłania występują rzadko, chociaż mogą się wiązać z silnymi nudnościami i wymiotami. Jednakże stan ten zazwyczaj ustępuje tuż po porodzie. Czasami jednak, przedłużająca się zgaga, może wskazywać na rozwój choroby refluksowej przełyku.
Jak możecie się domyślać, przyczyny rozwoju zgagi w ciąży, tak jak innych typowych dla tego okresu dolegliwości, są złożone i obejmują zarówno czynniki hormonalne, jak i mechaniczne.
Zwiększone ilości progesteronu lub jego metabolitów powodują rozluźnienie mięśni gładkich, co skutkuje zmniejszeniem napięcia i motoryki żołądka oraz zmniejszeniem ciśnienia dolnego zwieracza przełyku.
Przez to pokarm dłużej pozostaje w żołądku, a rozluźnienie zwieracza umożliwia cofanie się drażniącej zawartości żołądka do przełyku. Co w efekcie jest odczuwalne przez pacjentki jako uczucie pieczenia i podrażnienia.
Ponadto w miarę postępu ciąży, nacisk rosnącej macicy na treść żołądka również może nasilać zgagę.
Oprócz tego, obecność zgagi może być również związana ze stosowaniem niektórych leków przyjmowanych w czasie ciąży, takich jak leki przeciwwymiotne czy leki antycholinergiczne.
Chociaż zgaga jest typowa dla okresu ciąży, to jej objawy kliniczne u pacjentek ciężarnych są podobne do tych w populacji ogólnej. Zgaga może być opisywana przez pacjentki jako uczucie pieczenia w górnej części przewodu pokarmowego, w tym w gardle.
Podobnie jak w przypadku kobiet niebędących w ciąży, większość pacjentek skarży się na nasilenie objawów po spożyciu dużych i tłustych posiłków lub przed snem.
W przypadku umiarkowanych objawów zgagi rekomendujcie pacjentkom ciężarnym zmianę nawyków dietetycznych, obejmującą spożywanie mniejszych posiłków, unikanie jedzenia późno w nocy oraz unikanie spożycia napojów kofeinowych.
Ponadto zalećcie pacjentkom podniesienie wezgłowia łóżka lub używanie większej ilości poduszek w celu uniesienia głowy i ramion powyżej linii klatki piersiowej. Takie postępowanie może łagodzić objawy nasilające się szczególnie w nocy.
Jednakże pomimo zastosowania tych środków, zgaga może być na tyle uporczywa, że będzie wymagała zastosowania leków zobojętniających.
Choć stosowanie leków w trakcie ciąży budzi wiele wątpliwości – zarówno po stronie samej pacjentki jak i aptekarzy, to istnieją bezpieczne preparaty, które mogą być rekomendowane pacjentkom w ciąży zmagającym się z nasilającym problemem zgagi.
W takim przypadku, możecie zalecić pacjentce stosowanie leków zobojętniających, które nie zawierają związków glinu. Choć jego szkodliwy wpływ na nerki oraz układ nerwowy płodu nie został potwierdzony w badaniach z udziałem ludzi, to ze względu na dostępność bezpieczniejszych leków, nie powinien być rekomendowany kobietom w ciąży.
Wśród leków zobojętniających kwas żołądkowy, które możemy zalecić ciężarnej, wyróżniamy leki oparte na solach magnezu, sodu lub wapnia. Stosowanie tych preparatów jest bezpieczne w ciąży zarówno w świetle badań, jak i informacji zawartych w charakterystyce produktu leczniczego.
Zapewne zwróciliście uwagę, że większość preparatów zobojętniających sole żołądka to wieloskładnikowe leki i wyroby medyczne. Niektóre z nich zawierają alginiany tworzące na ścianie żołądka żelową warstwę ochronną.
Zgodnie z danymi producentów oraz wynikami badań prospektywnych, stosowanie leków OTC z dodatkiem alginianów jest bezpieczne w całym okresie ciąży, zatem możecie je bez obaw rekomendować pacjentkom ciężarnym cierpiącym na zgagę.
Zgodnie z informacjami podanymi przez producenta, stosowanie preparatu Neo Bianacid również jest dopuszczone w całym okresie ciąży. Jest to wyrób medyczny ze wskazaniami do stosowania w leczeniu zgagi, refluksu oraz w przypadku problemów z trawieniem. Za jego działanie powlekające na błonę śluzową, mają odpowiadać flawonoidy i polisacharydy – czyli główne substancje czynne preparatu.
Jeśli pacjentka skarży się na typowe objawy refluksu żołądkowego, należy rekomendować w pierwszej kolejności leki OTC zawierające omeprazol. Zgodnie z rejestracją i wynikami trzech badań prospektywnych, omeprazol może być stosowany w całym okresie ciąży.
Jak Wam wiadomo, w aptece dostępne są również inne leki z grupy inhibitorów pompy protonowej. Jednakże ze względu na ograniczone dowody na bezpieczeństwo stosowania pantoprazolu oraz PPI nowszej generacji, nie rekomendujemy ich stosowania w trakcie ciąży.
Dziękuję za uwagę i do zobaczenia w kolejnych odcinkach Pogadanek Farmaceutycznych!
