Transkrypcja
Cześć, tu Mariola Zemła. Witam w programie Pogadanki Farmaceutyczne. W tym odcinku opowiem o preparatach przyjmowanych w celu ochrony i regeneracji wątroby. Przyjrzymy się ich skuteczności. Które z nich warto zarekomendować?
Poprzez regenerację wątroby należy rozumieć odbudowę uszkodzonego miąższu wątroby. Wątroba może ulec uszkodzeniu np. w wyniku infekcji wirusowej, toksyn, przyjmowania leków hepatotoksycznych, spożywania alkoholu, czy prowadzenia wysokotłuszczowej diety. Działanie ochronne to przede wszystkim uszczelnianie błon komórkowych hepatocytow, co utrudnia przenikanie substancji toksycznych do ich wnętrza. Substancje, które mogą posiadać działanie regenerujące i ochronne na miąższ wątroby to przede wszystkim: fosfolipidy sojowe, sylimaryna, aminokwasy i wyciąg z karczocha. Zawarte są w wielu preparatach, zarówno z kategorii leków jak i suplementów diety.
Fosfolipidy sojowe, których głównym składnikiem jest fosfatydylocholina, uczestniczą w proliferacji i regeneracji komórek wątrobowych. Hamują procesy włóknienia, wnikają do uszkodzonych części błon komórkowych wątroby i przyspieszają jej regenerację. Skuteczność fosfolipidów została potwierdzona zarówno w badaniach obserwacyjnych jak i randomizowanych badaniach klinicznych z udziałem pacjentów chorych na niealkoholową stłuszczeniową chorobę wątroby. Udowodniono, że przyjmowanie fosfolipidów istotnie zredukowało stężenie lipidów we krwi i aktywność aminotransferazy, poprawie uległy subiektywne objawy takie jak: ból w prawym nadbrzuszu czy niestrawność. Skuteczność fosfolipidów opierała się głownie na wielotygodniowym stosowaniu, pacjenci przyjmowali fosfolipidy np. przez okres 24 tygodni w dawce 1800 mg na dobę, a następnie przez kolejne 48 tygodni w dawce 900 mg na dobę.
Nie ma ograniczeń czasowych dla przyjmowania fosfolipidów, natomiast ich skuteczność zależy od dawki i dla osoby dorosłej korzyści może przynieść przyjmowanie 1800 mg na dobę fosfolipidów, zawierających w swoim składzie co najmniej 72% fosfatydylocholiny. Warto rekomendować preparaty z kategorii leków, dostępne bez recepty są np. lek Essentiale Forte, Esseliv Forte. Wskazane są w leczeniu ostrych i przewlekłe chorób wątroby, w tym: poalkoholowe uszkodzenia wątroby, toksyczne i polekowe uszkodzenia wątroby, przewlekłe zapalenie wątroby. Wspomaganie leczenia zaburzeń czynnościowych wątroby, dróg żółciowych oraz kamicy żółciowej.
Sylimaryna jest głównym składnikiem czynnym wyciągu z owoców ostropestu plamistego. Warto ją rekomendować, gdyż zarówno wspomaga pracę wątroby, jak i wpływa na jej regenerację. Sylimaryna działa hepatoprotekcyjnie, słabo rozkurczająco na mięśnie gładkie, żółciotwórczo i żółciopędnie. Leki zawierające w swoim składzie wyciągi z ostropestu wskazane są do stosowania w rekonwalescencji po toksyczno-metabolicznych uszkodzeniach wątroby spowodowanych m.in. przez alkohol, leki, środki ochrony roślin. Również jako preparat wspomagający w niestrawności, w ostrych i przewlekłych chorobach wątroby.
Skuteczność sylimaryny została potwierdzona w badaniach klinicznych. W randomizowanym badaniu klinicznym, u pacjentów z ostrym stanem zapalnym wątroby udowodniono istotną poprawę czynności narządu przy przyjmowaniu sylimaryny w dawce 420 mg na dobę. Ponadto, u chorych z alkoholowym uszkodzeniem wątroby, przyjmujących sylimarynę 140 mg trzy razy na dobę przez 11 miesięcy, zaobserwowano znaczące obniżenie stężenia enzymów wątrobowych. Udowodniono również korzystny wpływ sylimaryny podawanej łącznie z witaminą E i fosfolipidami na odpowiedź terapeutyczną w leczeniu wirusowego zapalenia wątroby typu C.
Należy zauważyć, że leki zawierające wyciąg z ostropestu plamistego wymagają długotrwałego stosowania aby osiągnięty został efekt terapeutyczny, w zależności od wskazania od 2 tygodni do 6 miesięcy. Minimalna dawka dzienna wynosi 200 mg, natomiast maksymalna 400 mg sylimarynę, aczkolwiek w badaniach klinicznych często sylimarynę przyjmowano w dawkach nieco większych i była dobrze tolerowana. W Polsce dostępne są preparaty lecznicze zawierające wyciąg z ostropestu plamistego np. lek Sylimarol, Sylimarol Vita, Sylicynar. .
L-asparaginian L-ornityny to połączenie dwóch aminokwasów: L-ornityny i kwasu L-asparaginowego. Aminokwasy te uczestniczą w syntezie mocznika oraz glutaminy, biorą udział w detoksykacji amoniaku, oraz wykazują właściwości hepatoprotekcyjne i regenerujące wątrobę. Wskazaniem do stosowania L-asparaginianu L-ornityny są ciężkie choroby wątroby różnego pochodzenia przebiegające z hiperamonemią i zagrażająca życiu encefalopatia wątrobowa. L-asparaginian L-ornityny przyjmowany jest wtedy w postaci leku Hepa-Merz, który dostępny jest wyłącznie na receptę. Bez recepty natomiast mamy liczne suplementy diety zawierające dużo mniejsze porcje aminokwasów, które często wzbogacone są o dodatkowe składniki jak: cholinę, witaminy z grupy B, wyciąg z liści karczocha czy lecytynę. Przykładem takich preparatów jest suplement Hepatil lub Proliver.
Hepatoprotekcyjne właściwości L-asparaginianu L-ornityny zostały potwierdzone w randomizowanym badaniu klinicznym z udziałem pacjentów z niealkoholowym stłuszeniowym zapaleniem wątroby. W badaniu, przyjmowano L-asparaginianu L-ornityny w dawkach od 6 do 9 g na dobę, przez dwanaście tygodni, a efektem było zmniejszenie stężenia aminotransferaz i trójglicerydów. Należy jednak zauważyć, że hepatoprotekcyjne właściwości zostały tutaj udowodnione dla dużych dawek – ok 6 gramów aminokwasów na dobę, które nie są dostępne w suplementach. W suplemencie Hepatil mamy zaledwie 150 mg L-asparaginianu L-ornityny.
Najważniejszą substancją aktywną biologicznie zawartą w wyciągu z liści karczocha jest cynaryna. Cynaryna jest związkiem o właściwościach hepatoprotekcyjnych, posiada silne działanie antyoksydacyjne. Przeciwdziała otłuszczeniu wątroby, pobudza wydzielanie żółci, pomaga obniżać poziom cholesterolu we krwi. Wyciąg z liści karczocha występuje w lekach i suplementach często ze standaryzacją na konkretną zawartość cynaryny. Wskazaniem do stosowania preparatów z karczochem jest przede wszystkim niestrawność, hipercholesterolemia, osłabienie wydzielania żółci. Cynaryna działa ochronnie na miąższ wątrobowy, często można ją jednak spotkać łącznie z wyciągiem z ostropestu np. w leku Sylicynar, lub w połączeniu z aminokwasami np. w suplemencie Hepatil.
To już wszystko, dziękuję za uwagę i do zobaczenia w kolejnym odcinku.