Środki odurzające (wykaz N) dzieli się na grupy w zależności od stopnia ryzyka powstania uzależnienia w przypadku używania ich w celach innych niż medyczne oraz zakresu ich stosowania w celach medycznych.
Podział środków odurzających na grupy I-N, II-N, III-N i IV-N określa Rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie wykazu substancji psychotropowych, środków odurzających oraz nowych substancji psychoaktywnych.[1]
- Środki grupy I-N mogą być używane wyłącznie w celach medycznych, przemysłowych lub prowadzenia badań, recepta wystawiona na środki narkotyczne grupy I-N musi zawierać dawkowanie, a wynikająca z niego ilość leku nie może przekraczać 90 dni czasu leczenia (druk recepty Rpw),
- Środki grupy II-N mogą być używane wyłącznie w celach medycznych, przemysłowych lub prowadzenia badań, mogą być wydawane z apteki na podstawie recept innych niż Rpw,
- Środki grupy III-N występują w postaci leków na receptę i leków o kategorii dostępności leków OTC, które mogą być wydawane z apteki bez recepty,
- Środki grupy IV-N mogą być używane wyłącznie w celu prowadzenia badań oraz w lecznictwie zwierząt.[2]
Przechowywanie i ewidencja a wykaz N
Środki odurzające grup I-N i II-N (oraz substancje psychotropowe grupy II-P) i preparaty zawierające te środki lub substancje należy przechowywać w odpowiednio zabezpieczonych pomieszczeniach, w zamkniętych metalowych szafach lub kasetach przymocowanych w sposób trwały do ścian lub podłóg pomieszczenia, w miejscu niedostępnym dla pacjentów.
Ewidencja substancji – wykaz N
Apteka jest obowiązana do prowadzenia ewidencji przychodu i rozchodu środków odurzających, substancji psychotropowych, preparatów zawierającymi te środki lub substancje oraz prekursorami kategorii.
- Ewidencja przychodu i rozchodu środków odurzających grupy I-N (i substancji psychotropowych grupy II-P) oraz preparatów zawierających te środki i substancje jest prowadzona w formie książki kontroli.
- Ewidencja przychodu i rozchodu środków odurzających grupy II-N (i substancji psychotropowych grup III-P i IV-P) oraz prekursorów kategorii 1 jest prowadzona w postaci comiesięcznych zestawień.[3]
Recepty a wykaz N
Pamiętaj, że recepta wystawiona na preparaty zawierające środki odurzające (lub substancje psychotropowe):
- umożliwia zapisanie tylko jednego środka narkotycznego bądź leku psychotropowego na jednej recepcie.
- musi zawierać dodatkowo sumaryczną ilość środka odurzającego lub substancji psychotropowej wyrażoną słownie albo ilość środka odurzającego lub substancji psychotropowej wyrażoną słownie za pomocą ilości jednostek dawkowania oraz wielkości dawki.[4]
- nie daje możliwości wypisania na leki tej grupy odpisu.
Zgodnie z art. 91 ustawy z dnia 6 września 2001 r. Prawo farmaceutyczne środki odurzające substancje psychotropowe, tak samo jak substancje bardzo silnie działające i substancje psychotropowe grupy I-P i II-P, nie mogą być wydawane przez technika farmaceutycznego[5].
Czytaj też:Wykaz A: substancje bardzo silnie działające (FP X) – kto może wydać i dlaczego?[tez]
Czytaj też:Wykaz P: substancje psychotropowe (I-P, II-P, III-P i IV-P) + przykłady + kto może wydać?[tez]
Wykaz N środków odurzających – interaktywna tabela
Możesz też filtrować po fragmencie nazwy – w polu Szukaj zacznij wpisywać nazwę leku. Możesz filtrować tabelę po: grupach (I-N, II-N, III-N i IV-N). Usuń filtr klikając na wybraną opcję.
Aby wyświetlić tylko leki dostępne w aptece otwartej, wybierz z listy TAK.
| grupa | nazwa polska | nazwa handlowa | zastosowanie | dostępne w Polsce |
|---|---|---|---|---|
| I-N | ACETORFINA | - | - | |
| I-N | ACETYLOMETADOL | - | - | |
| I-N | DIMETYLOTIAMBUTEN | - | - | |
| I-N | DIMEFEPTANOL | - | - | |
| I-N | DIMENOKSADOL | - | - | |
| I-N | DIHYDROMORFINA | - | - | |
| I-N | DIHYDROETORFINA | - | - | |
| I-N | DIFENOKSYNA | - | - | |
| I-N | DIETYLOTIAMBUTEN | - | - | |
| I-N | DIAMPROMID | - | - | |
| I-N | DEKSTROMORAMID | - | - | |
| I-N | DEZOMORFINA | - | - | |
| I-N | BEZYTRAMID | - | - | |
| I-N | BETAPRODYNA | - | - | |
| I-N | BETAMETADOL | - | - | |
| I-N | BETAMEPRODYNA | - | - | |
| I-N | BETACETYLOMETADOL | - | - | |
| I-N | BENZYLOMORFINA | - | - | |
| I-N | BENZETYDYNA | - | - | |
| I-N | ANILERYDYNA | - | - | |
| I-N | ALFENTANYL | - | - | |
| I-N | ALFAPRODYNA | - | - | |
| I-N | ALFAMETADOL | - | - | |
| I-N | ALFAMEPRODYNA | - | - | |
| I-N | ALFAACETYLOMETADOL | - | - | |
| I-N | ALLILOPRODYNA | - | - | |
| I-N | DIFENOKSYLAT | |||
| I-N | DIPIPANON | - | - | |
| I-N | DROTEBANOL | - | - | |
| I-N | EKGONINA | - | - | |
| I-N | ETYLOMETYLOTIAMBUTEN | - | - | |
| I-N | ETONITAZEN | - | - | |
| I-N | ETORFINA | - | - | |
| I-N | ETOKSERYDYNA | - | - | |
| I-N | FENADOKSON | - | - | |
| I-N | FENAMPROMID | - | - | |
| I-N | FENAZOCYNA | - | - | |
| I-N | FENOMORFAN | - | - | |
| I-N | FENOPERYDYNA | - | - | |
| I-N | FENTANYL | Durogesic, Effentora, Fentanyl, Instanyl, Matrifen, PecFent, Vellofent | - Zniesienie bólu i odpowiedzi hemodynamicznej na intubację podczas indukcji znieczulenia ogólnego oraz utrzymanie efektu analgetycznego podczas podtrzymywania znieczulenia. - Uzupełnienie działania analgetycznego podczas znieczulenia ogólnego i miejscowego. - Analgezja podczas znieczuleń ambulatoryjnych. - Składnik analgetyczny premedykacji i neuroleptoanalgezji. - Znieczulenie chorych z grup zwiększonego ryzyka poddawanych dużym zabiegom operacyjnym. - Analgosedacja chorych na oddziałach intensywnej opieki medycznej. - Leczenie bólu pooperacyjnego oraz bólu występującego w zawale serca. - W postaci przezskórnego systemu terapeutycznego leczenie bólów przewlekłych i opornych na leczenie. - W postaci tabletek podpoliczkowych w leczeniu bólów przebijających u dorosłych z chorobą nowotworową, którzy w ramach leczenia przewlekłego bólu nowotworowego poddawani są opioidowej terapii podtrzymującej. | TAK |
| I-N | FURETYDYNA | - | - | |
| I-N | HEROINA | - | - | |
| I-N | HYDROKODON | - | - | |
| I-N | HYDROMORFINOL | - | - | |
| I-N | HYDROMORFON | - | - | |
| I-N | HYDROKSYPETYDYNA | - | - | |
| I-N | IZOMETADON | - | - | |
| I-N | KETOBEMIDON | - | - | |
| I-N | KODOKSYM | - | - | |
| I-N | KONOPI ZIELE I ŻYWICA | Surowiec recepturowy | - ból i nudności | TAK |
| I-N | KOKAINA | - | - | |
| I-N | KOKA LIŚCIE | - | - | |
| I-N | KLONITAZEN | - | - | |
| I-N | LEWOMETORFAN | - | - | |
| I-N | LEWOMORAMID | - | - | |
| I-N | LEWOTENACYLOMORFAN | - | - | |
| I-N | LEWORFANOL | - | - | |
| I-N | MAKOWEJ SŁOMY KONCENTRATY | - | - | |
| I-N | MAKOWEJ SŁOMY WYCIĄGI | - | - | |
| I-N | METAZOCYNA | - | - | |
| I-N | METADON | Methadone Hydrochlordie Molteni | - Leczenie zespołu abstynencji od alkaloidów opium. - Leczenie substytucyjne uzależnień od heroiny i morfiny. - Jako lek drugiego rzutu w leczeniu bólu nowotworowego oraz w analgezji pooperacyjnej. | TAK |
| I-N | METADONU PÓŁPRODUKT | - | - | |
| I-N | METYLODEZORFINA | - | - | |
| I-N | METYLODIHYDROMORFINA | - | - | |
| I-N | METOPON | - | - | |
| I-N | MORFINA | Vendal Retard, Doltard, Morphini Sulfas, MST Continus, Sevredol, siarczan morfiny pro receptura | - Leczenie bólu w okresie okołooperacyjnym, zwalczanie bólu pourazowego, nowotworowego, zawałowego. - W leczeniu przewlekłych bólów nowotworowych morfina podawana doustnie jest podstawowym silnym analgetykiem opioidowym z wyboru. - Stosowana również w premedykacji. | TAK |
| I-N | MORAMIDU PÓŁPRODUKT | - | - | |
| I-N | MORFERYDYNA | - | - | |
| I-N | MORFINY N-TLENEK | - | - | |
| I-N | MORFINY METYLOBROMEK | - | - | |
| I-N | NIKOMORFINA | - | - | |
| I-N | NORACYMETADOL | - | - | |
| I-N | NORLEWORFANOL | - | - | |
| I-N | NORMETADON | - | - | |
| I-N | NORPIPANON | - | - | |
| I-N | OPIUM I NALEWKA Z OPIUM | - | - | |
| I-N | OKSYKODON | Oxycontin, Accordeon, Oxycordone, Oxuycordone Vitabalans, Oxydolor, Oxynorm, Reltebon, Targin | - Leczenie bólu o nasileniu umiarkowanym do dużego. - Leczenie objawowe II rzutu u pacjentów z idiopatycznym zespołem niespokojnych nóg o nasileniu od ciężkiego do bardzo ciężkiego, po wykazaniu nieskuteczności leczenia dopaminergicznego. | TAK |
| I-N | OKSYMORFON | - | - | |
| I-N | PETYDYNA | Dolcontral | - Zwalczanie silnego i długotrwałego bólu, który nie przemija po nieopioidowych lekach przeciwbólowych. - Zwalczanie bólu ostrego różnego pochodzenia. - Jako środek przeciwbólowy podczas drobnych zabiegów chirurgicznych, jako element premedykacji przed operacją, składnik mieszanki litycznej stosowanej w stanach gorączkowych, leczenie obrzęku płuc w niewydolności lewokomorowej serca. | TAK |
| I-N | PETYDYNY PÓŁPRODUKT | |||
| I-N | PETYDYNY PÓŁPRODUKT B | |||
| I-N | PETYDYNY PÓŁPRODUKT C | |||
| I-N | PIMINODYNA | |||
| I-N | PIRYTRAMID | |||
| I-N | PROHEPTAZYNA | |||
| I-N | PROPERYDYNA | |||
| I-N | RACEMETORFAN | |||
| I-N | RACEMORAMID | |||
| I-N | RACEMORFAN | |||
| I-N | REMIFENTANYL | Ultiva*, Remifentanyl Actavis*, Remifentanil B Braun* | - Jako lek przeciwbólowy do stosowania podczas wprowadzania i/lub podtrzymywania znieczulenia ogólnego oraz do leczenia bólu w okresie bezpośrednio po operacji u chorych znajdujących się pod ścisłą opieką medyczną przed zastosowaniem długo działających leków przeciwbólowych. - Zapewnienie znieczulenia i sedacji u osób mechanicznie wentylowanym na OIOM. | TAK |
| I-N | SUFENTANIL | - | - | |
| I-N | TEBAKON | - | - | |
| I-N | TEBAINA | - | - | |
| I-N | TRIMEPERYDYNA | - | - | |
| I-N | TYLIDYNA | - | - | |
| I-N | ŻYWICA KONOPI | |||
| I-N | TRICHOCEREUS PERUVIANUS | |||
| I-N | TABERNANTHE IBOGA | |||
| I-N | SALVIA DIVINORUM | |||
| I-N | RIVEA CORYMBOSA | |||
| I-N | PSYCHOTRIA VIRIDIS | |||
| I-N | PEGANUM HARMALA | |||
| I-N | NYMPHAEA CAERULEA | |||
| I-N | NORMORFINA | |||
| I-N | NALBUFINA | Nalpain | - Krótkotrwałe leczenie bólu o nasileniu umiarkowanym lub dużym. | TAK |
| I-N | MIROFINA | |||
| I-N | MITRAGYNA SPECIOSA | |||
| I-N | MIMOSA TENUIFLORA | |||
| I-N | LEONOTIS LEONURUS | |||
| I-N | FLUOROTROPAKOKAINA | |||
| I-N | ECHINOPSIS PACHANOI | |||
| I-N | DIMETOKAINA | |||
| I-N | DIFENOKSYNA | |||
| I-N | CATHA EDULIS | |||
| I-N | CALEA ZACATECHICHI | |||
| I-N | BANISTERIOPSIS CAAPI | - | - | |
| I-N | ARGYREIA NERVOSA | - | - | |
| II-N | NIKODYKODYNA | - | - | |
| II-N | ACETYLODIHYDROKODEINA | - | - | |
| II-N | DEKSTROPROPOKSYFEN | - | - | |
| II-N | DIHYDROKODEINA | DHC Continus | - Silne bóle nowotworowe oraz bóle przewlekłe o innej etiologii. | TAK |
| II-N | NIKOKODYNA | - | - | |
| II-N | KODEINA | fosforan kodeiny pro receptura | - Suchy, uporczywy kaszel. - Leczenie bólu o umiarkowanym i dużym nasileniu, nieustępującego po zastosowaniu leków przeciwbólowych o działaniu obwodowym. | TAK |
| II-N | FOLKODYNA | - | - | |
| II-N | PROPIRAM | - | - | |
| II-N | NORKODEINA | - | - | |
| II-N | ETYLOMORFINA | - | - | |
| III-N | DIFENOKSYLAT | w: Reasec | - Objawowe leczenie ostrej i przewlekłej biegunki różnego pochodzenia. - Zmniejszenie ilości płynu kałowego po ileostomii i kolostomii. - Bradykardia zatokowa, zaburzenia rytmu serca. - Premedykacja. - Zatrucie związkami fosforoorganicznymi, lekami cholinomimetycznymi. - Zatrucie grzybami zawierającymi muskarynę. - Odwracanie bloku nerwowo-mięśniowego. - Pomocniczo w stanach spastycznych mięśni gładkich jamy brzusznej. - W diagnostyce radiologicznej. | TAK |
| III-N | DIHYDROKODEINA | jako preparat łączony | ||
| III-N | DIFENOKSYLAT | - | - | |
| III-N | ETYLOMORFINA | - | - | |
| III-N | KODEINA | w: Antidol, w: Solpadeine, w: Efferalgan Codeine, w: Talvosilen, w: Talvosilen Forte, w: Ultacod | - Suchy, uporczywy kaszel. - Leczenie bólu o umiarkowanym i dużym nasileniu, nieustępującego po zastosowaniu leków przeciwbólowych o działaniu obwodowym. | TAK |
| III-N | NIKOKODYNA | - | - | |
| III-N | NIKODYKODYNA | - | - | |
| III-N | NORKODEINA | - | - | |
| III-N | ACETYLODIHYDROKODEINA | - | - | |
| III-N | DIFENOKSYNA | - | - | |
| IV-N | HEROINA | - | - | |
| IV-N | KETOBEMIDON | - | - | |
| IV-N | ACETORFINA | - | - | |
| IV-N | DEZOMORFINA | - | - | |
| IV-N | ETORFINA | - | - | |
| IV-N | KONOPI ZIELE I ŻYWICA | - | - |
Piśmiennictwo
- Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dn. 17.08.2018 r. w sprawie wykazu substancji psychotropowych, środków odurzających oraz nowych substancji psychoaktywnych. Dz.U.2021.406 pełny tekst⬏
- Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii, (Dz.U. 2005 nr 179 poz. 1485), http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU20051791485⬏
- Obwieszczenie Ministra Zdrowia z dnia 28 października 2015 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie środków odurzających, substancji psychotropowych, prekursorów kategorii 1 i preparatów zawierających te środki lub substancje, (Dz.U. 2015 poz. 1889) ⬏
- Obwieszczenie Ministra Zdrowia z dnia 28 października 2015 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie środków odurzających, substancji psychotropowych, prekursorów kategorii 1 i preparatów zawierających te środki lub substancje, (Dz.U. 2015 poz. 1889)⬏
- Ustawa z dnia 6 września 2001 r. Prawo farmaceutyczne., (Dz.U. 2001 nr 126 poz. 1381), ⬏
Cześć 😉 W nazwę handlową preparatu Nalbufiny wkradła się literówka – to Nalpain, nie Nailpain.
Artykuł zaktualizowany 🙂