Transkrypcja:
Cześć, tu Magdalena Burat. Witam w programie Pogadanki Farmaceutyczne. W tym odcinku opowiem o sartanach. Jakich informacji udzielić pacjentowi i na co uważać? Zapraszam.
Antagoniści receptorów dla angiotensyny II typu 1 to grupa leków przeciwnadciśnieniowych, odkryta na początku lat 90. ubiegłego wieku. Pierwszym wynalezionym sartanem był losartan, wprowadzony na rynek farmaceutyczny w 1995 roku w Stanach Zjednoczonych, pod nazwą Cozaar. Lek ten, zapoczątkował dalsze badania nad kolejnymi przedstawicielami tej grupy leków, jakimi były: walsartan, kandesartan, irbesartan, telmisartan, eprosartan i olmesartan.
Obecnie antagonisty receptorów dla angiotensyny II poza inhibitorami konwertazy angiotensyny są koniecznym elementem terapii hipotensyjnej pierwszego rzutu.
Innym wskazaniem do leczenia sartanami są choroby nerek u pacjentów z nadciśnieniem i cukrzycą typu 2. z obecnym białkomoczem. Przewlekła niewydolność serca jest wskazaniem wyłącznie dla losartanu, walsartanu i kandesartanu. Zaletą farmakoterapii sartanami jest zmniejszenie ryzyka wystąpienia udaru mózgu.
Z tej grupy leków jedynie losartan i kandesartan są zarejestrowane w leczeniu nadciśnienia tętniczego u dzieci i młodzieży w wieku 6-18 lat. Sartany są bezpieczne dla osób poniżej 65 roku życia, jak również dla osób w podeszłym wieku.
Przejdźmy teraz do sedna – jakie informacje warto przekazać pacjentowi przy każdym wydaniu preparatu z apteki, o czym poinformować w razie dodatkowych pytań, a o czym po prostu warto wiedzieć?
Pacjenci w aptece często nie wiedzą, które leki na co działają, w przypadku takich wątpliwości poinformuj, że leki z tej grupy wykazują działanie przeciwnadciśnieniowe, chroniąc przed udarem. Dodatkowo hamują proces przebudowy naczyń oraz mięśnia sercowego, poprawiają mikrokrążenie mózgowe i uwrażliwiają tkanki na insulinę.
Gdyby twój pacjent przyszedł z receptą od lekarza kardiologa na inny sartan niż przyjmował do tej pory i był zdziwiony zwiększoną lub obniżoną dawką leku, wyjaśnij mu, że substancje z tej grupy charakteryzują się różną siłą działania i 20 mg jednego leku nie będzie się równało 20 mg drugiego.
Gdy nasz pacjent będzie miał wątpliwości co do przyjmowania sartanów przy zaburzonej czynności nerek, wyjaśnij, że są to leki dla nich bezpieczne, a także dla osób z niewydolnością nerek na podłożu cukrzycowym.
Zwracaj pacjentom uwagę, że sartany mogą wpływać na zwiększenie stężenia potasu we krwi, dlatego odradzaj stosowanie preparatów takich jak Aspargin, w zamian zarekomenduj preparat z magnezem, który nie ma w składzie potasu.
W razie gdyby nasz pacjent z doświadczeniem uciążliwego kaszlu po lekach takich jak: kaptopryl, lizynopryl, ramipryl czy peryndopryl bał się nowego leku, wytłumacz, że sartany to leki bardzo rzadko powodujące u pacjentów działania niepożądane.
Gdy w aptece nie ma kolejki i masz chwilę czasu na rozmowę z pacjentem, a wydajesz mu telmisartan i statyny możesz wspomnieć o wspierającym działaniu telmisartanu na obniżenie stężenia cholesterolu. Wyjaśnij pacjentowi, że mechanizm ten ma zapobiegać rozwojowi miażdżycy naczyń, a także udarowi.
Gdy nasz pacjent przyjmuje terapię hipotensyjną składającą się z kilku leków i skarży się na liczbę przyjmowanych tabletek poinformuj go, że istnieją preparaty wieloskładnikowe, które zawierać mogą nawet trzy substancje lecznicze, w tym oczywiście sartan. Zarekomenduj, więc skierowanie się z prośbą do lekarza, aby następnym razem przepisał lek łączony, najlepiej sugerując konkretny preparat.
W razie pytań o stosowanie sartanów w astmie, wyjaśnij, że jest to bezpieczna grupa leków w tym schorzeniu.
Gdyby nasz pacjent nie był pewny sposobu przyjmowania leku, poinformuj, że może go zażywać niezależnie od posiłku popijając szklanką wody.
Gdy pacjentki planujące ciążę będą pytać o wpływ sartanów na dziecko oraz bezpieczeństwo w okresie laktacji, poinformuj, że mogą mieć one wpływ na zdrowie dziecka, dlatego jeśli zdecydują się na takie leczenie podczas ciąży, muszą pozostać pod stałą kontrolą lekarzy. Natomiast z uwagi na wysoki poziom wiązania sartanów z białkami krwi istnieje niskie prawdopodobieństwo przenikania ich do pokarmu matki, a najbezpieczniejszym lekiem z tej grupy podczas laktacji jest kandesartan.
Autorzy publikacji z 2009 roku zebrali wyniki kilku badań klinicznych i przedklinicznych, badających wpływ sartanów na funkcje kognitywne oraz ochronę przed demencją. Ich wnioski jednoznacznie sugerują, że leki z tej grupy skutecznie mogą zmniejszać objawy demencji, ale również zapobiegać jej rozwojowi.
Ciekawostką jest, że sartany wykazują mniejszą skuteczność działania hipotensyjnego u osób rasy czarnej. Jest to najprawdopodobniej związane z mniejszym stężeniem reniny w ich organizmach.
A na koniec, najbardziej kontrowersyjny sartan, jakim jest olmesartan. Autorzy wielu doniesień naukowych informują o częstym powikłaniu w trakcie terapii tym lekiem, a mowa tutaj o enteropatii typu celiakii. Objawia się ona przewlekłymi biegunkami, utratą wagi oraz nudnościami. Natomiast w badaniach histopatologicznych widoczny jest zanik kosmków jelitowych i wzrost liczby limfocytów śródbłonkowych.
To już wszystko, dziękuję za uwagę i do zobaczenia w kolejnym odcinku.