Transkrypcja:

Cześć, tu Dawid Panek. Witam w programie Pogadanki Farmaceutyczne. W tym odcinku opowiem o glukagonie Jakich informacji udzielić pacjentowi i na co uważać? Zapraszam.

Glukagon odkryty został w 1923 roku przez Charlesa P. Kimballa i Johna R. Murlina, którzy początkowo nazywali go substancją hiperglikemiczną. Jest to łańcuch polipeptydowy składający się z 29 aminokwasów, syntetyzowany przez komórki a wysp Langerhansa trzustki. Pierwszym koncernem farmaceutycznym który rozpoczął produkcję glukagonu była firma Eli Lilly w roku 1961.

Glukagon to oczywiście hormon odpowiedzialny za regulację gospodarki węglowodanowej organizmu. Jest uwalniany w odpowiedzi na niskie stężenie cukru we krwi. Stymuluje procesy glukoneogenezy, glikogenolizy, uwalnianie oraz utlenianie kwasów tłuszczowych i trójglicerydów.

Glukagon stosowany jest terapeutycznie u pacjentów z cukrzycą typu 1. w stanach ciężkiej hipoglikemii. Jest to stan, w którym osoba jest już najczęściej nieprzytomna lub jej funkcje poznawcze są na tyle upośledzone, że potrzebuje pomocy osób trzecich w celu podania glukagonu.

Możemy się również spotkać z zastosowaniem glukagonu jako środka antycholinergicznego, co ma powodować hamowanie czynności motorycznej przewodu pokarmowego u osób dorosłych podczas badań diagnostycznych w celu zmniejszenia napięcia oraz perystaltyki mięśniówki gładkiej przewodu pokarmowego.

Glukagon na rynku farmaceutycznym jest dostępny w dwóch postaciach: GlucaGen HypoKit w formie roztworu do wstrzykiwań oraz Baqsimi, czyli proszku donosowego. Dla preparatu GlucaGen HypoKit nie ma ograniczeń wiekowych i podawany jest osobom nieprzytomnym, natomiast Baqsimi dozwolony jest do użytku od 4 roku życia. Podać go można osobie nieprzytomnej, kładąc osobę na boku, ale również można go użyć samodzielnie. Preparaty te są bezpieczne dla osób w podeszłym wieku oraz mogą być stosowane przez pacjentów cierpiących na zaburzenia czynności nerek i wątroby.

Przejdźmy teraz do sedna – jakie informacje warto przekazać pacjentowi przy każdym wydaniu preparatu z apteki, o czym poinformować w razie dodatkowych pytań, a o czym po prostu warto wiedzieć?

Za każdym razem upewnij się, że pacjent wie, jak stosować glukagon oraz że przekazał te informacje swoim najbliższym, aby wiedzieli, jak mu pomóc, gdy nagle znajdzie się w stanie ciężkiej hipoglikemii. Jeśli ma jakiekolwiek wątpliwości z zestawem GlucaGen HypoKit wyjaśnij sposób przyrządzenia, polegający na rozpuszczeniu proszku w rozpuszczalniku, który jest dołączony do zestawu. Następnie należy pobrać powstałą zawiesinę strzykawką i wbić igłę prostopadle w zewnętrzną stronę uda. Poinformuj pacjenta, że efekt działania wyczuwalny będzie po około 5-15 minutach od podania domięśniowego. Po odzyskaniu przytomności pacjent musi wypić słodki napój oraz zjeść posiłek, aby odnowić zapasy glikogenu wątrobowego i zapobiec kolejnemu napadowi hipoglikemii.

W przypadku preparatu Baqsimi również rekomenduj pacjentom aby poinformowali swoich najbliższych, że mają taki preparat przy sobie, ponieważ to oni mogą być w przyszłości odpowiedzialni za podanie mu leku.

Przekaż pacjentowi informację, że glukagon w temperaturze pokojowej do 28 stopni Celsjusza może być przechowywany przez 18 miesięcy, tak więc może mieć go zawsze przy sobie o ile, oczywiście nie minęła data przydatności. Okres trzymania go w temperaturze lodówkowej, czyli 2-8 stopni Celsjusza to 3 lata. Baqsimi można przechowywać w temperaturze poniżej 30 stopni Celsjusza do końca daty ważności preparatu.

Informuj pacjentów, że zastosowanie glukagonu w hipoglikemii poalkoholowej nie zadziała. To dlatego, że alkohol wpływa na hamowanie wyrzutu cukru z wątroby do krwi.

Pamiętajmy o tym, że nasi pacjenci nie muszą znać dokładnej fizjologii organizmu, dlatego w przypadku pytań o wpływ glukagonu na płodność wyjaśnij, że jest to substancja identyczna z naturalnym hormonem wydzielanym przez trzustkę i nie zaburzy starań o potomstwo. Jest on również bezpieczny dla kobiet w ciąży oraz podczas karmienia piersią.

Ciekawym zastosowaniem glukagonu jest jego wykorzystywanie w ratownictwie medycznym jako odtrutka przy zatruciu b-blokerami.

To już wszystko, dziękuję za uwagę i do zobaczenia w kolejnym odcinku.