Czas czytania: 3 min
Krople do oczu z kwasem hialuronowym mają na celu nawilżenie powierzchni oka, przywrócenie odpowiedniego poślizgu powieki oraz ochronę nabłonka rogówki. Mają one wspomagać naturalne procesy regeneracyjne i łagodzić podrażnienia, co skutkuje poprawą komfortu widzenia oraz zmniejszeniem objawów suchości i uczucia zmęczenia oczu.
O substancji czynnej
Kwas hialuronowy należy do grupy glikozaminoglikanów i pod względem chemicznym jest biopolimerem – polisacharydowym łańcuchem zbudowanym z powtarzających się jednostek disacharydowych.
Krople do oczu, określane także mianem sztucznych łez, wspierają naturalny film łzowy dzięki obecności hialuronianu sodu – substancji o silnych właściwościach nawilżających. Zmniejsza on tarcie pomiędzy strukturami oka, ułatwia eliminację toksyn i zanieczyszczeń z jego powierzchni, a jednocześnie sprzyja równomiernemu rozprowadzaniu warstwy lipidowej filmu łzowego.[1]
Charakterystyczna dla hialuronianu sodu wiskoelastyczność – wynikająca z jego struktury oraz wysokiej lepkości przy fizjologicznym pH – sprawia, że długo utrzymuje się on na powierzchni oka, tworząc ochronną warstwę wspomagającą regenerację nabłonka rogówki i spojówki. Do wyjątkowych właściwości fizykochemicznych i biologicznych hialuronianu należy przede wszystkim zdolność do wiązania znacznych ilości wody oraz udział w transporcie składników odżywczych.[2][3]
Jest stosowany w stężeniu 0,1–0,4% – nawilża powierzchnię oka oraz stanowi barierę ochronną.
Może być również substancją pomocniczą w innych kroplach ocznych, w których przedłuża kontakt substancji leczniczej z powierzchnią rogówki.
Inne substancje
W porównywanych preparatach znajdują się również inne substancje, które wspierają działanie kwasu hialuronowego lub stabilizują roztwór kropli.
Wyróżniamy substancje takie jak:
- chlorki sodu, potasu, wapnia i magnezu – utrzymanie równowagi jonowej i osmolarności.
- bufory: fosforanowe, cytrynianowe, boranowe – stabilizują pH kropli
- boraks i kwas borowy – działanie buforujące, łagodnie przeciwbakteryjne, stabilizacja preparatu
- trehaloza – disacharyd o silnych właściwościach antyoksydacyjnych i stabilizujących błony komórkowe, chroni przed stresem oksydacyjnym
- gliceryna – humektant, wiąże wodę, poprawia nawilżenie
- sorbitol – działa osmotycznie i stabilizuje roztwór
- ektoina – stabilizuje błony komórkowe i białka, działa osmotycznie, łagodzi stany zapalne
- dekspantenol – działa regenerująco i nawilżająco
- ekstrakty roślinne – działają przeciwzapalne, łagodząco na podrażnienia i antyoksydacyjnie
- witamina E – antyoksydant, chroni lipidy błon komórkowych przed peroksydacją, stabilizuje film łzowy
- witamina B12 – działa antyoksydacyjnie
- cytykolina – substancja neuroprotekcyjna, potencjalnie spowalnia uszkodzenia w jaskrze, wspiera metabolizm błon komórkowych
Konserwanty
Substancje pomocnicze, które znajdują się w porównywanych preparatach to konserwanty.
Konserwanty obecne w preparatach do oczu to związki chemiczne o działaniu bakteriobójczym, chroniące preparat przed wzrostem mikroorganizmów po otwarciu butelki. Zanieczyszczenia mikrobiologiczne mogą powodować zakażenia powierzchni oka oraz zmienić właściwości fizykochemiczne leku.
Konserwanty mogą jednak wywołać lub nasilać reakcję zapalną i (lub) alergiczną powierzchni oka, spowalniać proces regeneracji i gojenia, a nawet uszkadzać zewnętrzne tkanki oka. Działanie negatywne konserwantów najbardziej odczuwają pacjenci stosujący terapię przewlekle.
W porównywanych preparatach znalazły się konserwanty takie jak:
- chlorek benzalkoniowy – zmniejsza napięcie powierzchniowe i emulguje lipidy filmu łzowego, co może spowodować przyspieszenie parowania warstwy wodnej. Może też uszkadzać komórki kubkowe produkujące warstwę śluzową filmu łzowego i w konsekwencji wywoływać lub nasilać objawy zespołu suchego oka. Może powodować podrażnienia i reakcje alergiczne
- cetrymid – działa poprzez uszkadzanie błon komórkowych mikroorganizmów, co prowadzi do ich eliminacji
- EDTA – nie jest samodzielnym środkiem konserwującym zapewniającym jałowość i nie jest też obojętną substancją dla oka. Jako chelator jonów metali destabilizuje błony komórkowe bakterii Gram-ujemnych, zwiększając wrażliwość drobnoustrojów na inne konserwanty
- poliheksanid – działa bakteriobójczo, głównie wobec bakterii Gram-dodatnich i Gram-ujemnych.
- oxyd – biodegradowalny konserwant, po aplikacji rozkłada się w worku spojówkowym do nietoksycznych substancji
Wnioski z porównania
Na podstawie analizy wyciągamy następujące wnioski:
- osobom noszącym soczewki kontaktowe można rekomendować preparaty bez konserwantów, które można stosować niezależnie od obecności soczewek np. Vedixin Intense, Hialeye Free 0,4%, Ektin, Hyal-Drop Pro lub Hylo-Care
- pacjentom z jaskrą lub neuropatiami nerwu wzrokowego poleć preparaty takie jak Citogla Vis OMk1 i Retinacit OMk2, ze względu na obecność cytykoliny
- pacjentom z chorobami powierzchni oka i tendencją do mikrouszkodzeń można polecić preparaty z heparyną, np. Hylo-Parin
- u osób starszych i w profilaktyce chorób oczu związanych ze stresem oksydacyjnym (zaćma, zwyrodnienie plamki) korzystne będą preparaty z trehalozą, np. Thealoz Duo, Thealoz Duo Gel, Hialeye Duo czy Hialeye Duo Emulsja do oczu
- pacjentom po zabiegach okulistycznych lub z uszkodzeniem nabłonka rogówki poleć preparaty z dekspantenolem, np. Bepanthen Eye, Hylo-Care, Starazolin suche i podrażnione oczy czy Hyal-Drop Ultra 4S
- dla osób z alergią lub tendencją do zapalenia spojówek można polecić preparaty z ektoiną, np. Ektin, Hylo-Dual lub Hylo-Dual Intense
- dla pacjentów z przewlekłą suchością oczu, można polecić preparaty z krótszym okresem ważności takie jak Biolan, Biolan Gel, Idroflog, Thealoz Duo Gel (opakowania jednodawkowe)
- dla pacjentów, którzy chcą korzystać z kropli jedynie co jakiś czas można polecić preparaty z najdłuższą trwałością po otwarciu np. Biolan Max, Vizik (12 miesięcy), Hylo-Care, Hylo-Gel, lub Hyabak (6 miesięcy)
- preparaty zawierające chlorek benzalkoniowy (Citogla Vis OMk1, Retinacit OMk2) nie powinny być polecane osobom noszącym soczewki i przy przewlekłym stosowaniu
- zawodowym kierowcom można polecić preparaty o rzadszej konsystencji np. Hylo-Dual, Hylo-Care, Hylo-Comod
- pacjentom z ciężkim zespołem suchego oka można polecić preparaty o większej lepkości i wyższym stężeniu kwasu hialuronowego np. Crossvi Intense, Thealoz Duo Gel, Euphrasia Hyalo 0,4% Nawilżające krople do oczu, Hialeye
- alergikom, którym zależy na częstym oczyszcaniu oczu można polecić preparaty o mniejszym stężeniu kwasu hialuronowego np. Hylo-Care, Hylo-Comod, Hylo-Fresh, Hylo-Dual
Krople zawierające hialuronian sodu dostępne w obrocie aptecznym
Krople zawierające hialuronian sodu zestawiono w Tabeli poniżej:
| Nazwa handlowa | Postać | Stężenie hialuronianu sodu | Inne substancje | Konserwanty | Możliwość stosowania na soczewki | Ważność po otwarciu |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Aravis krople do oczu | krople | brak informacji | – arabinogalaktan – trehaloza – witamina E – D-pantenol | brak konserwantów | + | 120 dni |
| Artelac Rebalance | krople | 0.15% | – PEG 8000 – chlorek potasu – chlorek wapnia – chlorek magnezu – chlorek sodu – witamina B12 – kwas borowy | oxyd | + | 2 miesiące |
| Bepanthen Eye | krople | 0.15% | – dekspantenol 2% – chlorek sodu – diwodorofosforan sodu – wodorofosforan sodu | brak konserwantów | + | 90 dni |
| Biolan | krople | 0.15% | – chlorek sodu – cytrynian sodu – kwas cytrynowy | brak konserwantów | + | 1 dzień (opakowania jednodawkowe) |
| Biolan Gel | krople | 0.30% | – chlorek sodu – cytrynian sodu – kwas cytrynowy | brak konserwantów | + | 1 dzień (opakowania jednodawkowe) |
| Biolan Max | krople | 0.15% | – chlorek sodu – cytrynian sodu – kwas cytrynowy | brak konserwantów | + | 12 miesięcy |
| Citogla Vis OMk1 | roztwór | 0.20% | – cytykolina – jednozasadowy monohydrat fosforanu sodu – dwuzasadowy dodekahydrat fosforanu sodu – chlorek sodu | chlorek benzalkoniowy | – | 30 dni |
| Cornesin krople do oczu | krople | brak informacji | – kwas borny – Kolliphor P407 – trometamol – sorbitol | brak konserwantów | – | 8 tygodni |
| Crossvi Intense | krople | 0.40% | – trometamol – kwas chlorowodorowy 2N – chlorek sodu | brak konserwantów | + | 3 miesiące |
| Ektin | krople | 0.24% | – ektoina – chlorek sodu – wodorotlenek sodu | brak konserwantów | + | 6 miesięcy |
| Eppi Care | krople | brak informacji | – fosforan sodowy ryboflawiny – witamina E TPGS – L-prolina – L-glicyna – chlorowodorek L-lizyny – L-leucyna – fosforan sodu dwuzasadowy jednowodny – chlorek sodu | brak konserwantów | + | 2 miesiące |
| Eppi Protect | roztwór oftalamiczny | brak informacji | – fosforan sodowy ryboflawiny – chlorek sodu – witamina E TPGS – dodekahydrat dwuzasadowego – fosforanu sodu – metylosulfonylometan – jednozasadowy monohydrat fosforanu sodu – L-prolina – L-glicyna – L-leucyna – chlorowodorek L-lizyny | brak konserwantów | + | 2 miesiące |
| Euphrasia Hyalo 0,4% Nawilżające krople do oczu | krople | 0.40% | brak | poliheksanid | + | 90 dni |
| Hialeye | krople | 0.40% | – chlorek sodu – disodu fosforan – sodu dihydroortofosforan | cetrymid i EDTA | brak informacji | 30 dni |
| Hialeye Duo | krople | 0.25% | trehaloza | brak konserwantów | + | 6 miesięcy |
| Hialeye Duo Emulsja do oczu | mikroemulsja | 0.20% | – olej z nasion saccha inchi – trehaloza – glicerol – trometamol – bufor cytrynianowy | brak konserwantów | + | 6 miesięcy |
| Hialeye Free | krople | 0.20% | dwuzasadowy dodekahydrat fosforanu sodu | brak konserwantów | + | 6 miesięcy |
| Hialeye Free 0,4% | krople | 0.40% | – wodoroortofosforan disodu dwunastowodny – diwodoroortofosforan sodu jednowodny – chlorek sodu | brak konserwantów | + | 120 dni |
| Hyabak 0,15% | krople | 0.15% | – chlorek sodu – aktinokinol – trometamol – kwas chlorowodorowy | brak konserwantów | + | 6 miesięcy |
| Hyal-Drop Multi | krople | 0.24% | – chlorek sodu – chlorek potasu – disodu fosforan dwunastowodny – sodu diwodorofosforan dwuwodny | brak konserwantów | + | 6 miesięcy |
| Hyal-Drop Pro | krople | 0.24% | – glicerol – karbomer – trójglicerydy – wodorotlenek sodu | brak konserwantów | – | 6 miesięcy |
| Hyal-Drop Ultra 4S | krople | 0.15% | – fukoidyna – trehaloza – D-pantenol | brak konserwantów | + | 3 miesiące |
| Hylo-Care | krople | 0.10% | – dekspantenol – bufor cytrynianowy | brak konserwantów | + | 6 miesięcy |
| Hylo-Comod | krople | 0.10% | – bufor cytrynianowy – sorbitol | brak konserwantów | + | 6 miesięcy |
| Hylo-Dual | krople | 0.05% | – ektoina – boraks – kwas borowy | brak konserwantów | + | 6 miesięcy |
| Hylo-Dual Intense | krople | 0.20% | – ektoina – kwas borowy – boraks | brak konserwantów | – | 6 miesięcy |
| Hylo-Fresh | krople | 0.03% | – nalewka macierzysta z ziela świetlika – bufor boranowy | brak konserwantów | + | 6 miesięcy |
| Hylo-Gel | krople | 0.20% | – bufor cytrynianowy – sorbitol | brak konserwantów | + | 6 miesięcy |
| Hylo-Parin | krople | 0.10% | – heparynian sodu – glicerol – kwas cytrynowy – cytrynian sodu | brak konserwantów | + | 6 miesięcy |
| Iana Premium nawilżające krople do oczu | krople | 0.40% | ekstrakty z: – Ginko biloba – borówki – kopru włoskiego – wąkrotki azjatyckiej | brak konserwantów | + | 6 miesięcy |
| Idroflog | roztwór okulistyczny | 0.20% | – fosforan sodowy hydrokortyzonu – cytrynian trisodowy – chlorek sodu – chlorek potasu – chlorek magnezu – fosforan sodu dwuzasadowy – fosforan sodu jedonozasadowy | brak konserwantów | + | 1 dzień (opakowania jednodawkowe) |
| Kalidrop Free+ | krople | 0.10% | – jodek potasu – kwas borowy – tetraboran sodu – chlorek sodu | brak konserwantów | + | 30 dni od pierwszego otwarcia opakowania (jeśli zachowana jest ciągłość użytkowania) lub 90 dni, jeśli stosowanie preparatu jest nieciągłe |
| Kropia Plus Krople do oczu nawilżające bez konserwantów | krople | 0.30% | – gliceryna – chlorek sodu – kwas borowy – tetraboran sodu – chlorek wapnia – chlorek potasu – chlorek magnezu | brak konserwantów | + | 30 dni od pierwszego otwarcia opakowania (jeśli zachowana jest ciągłość użytkowania) lub 90 dni, jeśli stosowanie preparatu jest nieciągłe |
| Lacrimal Natura Plus | krople | 0.20% | – hypromeloza – wyciąg wodny z aloesu – wyciąg wodny z rumianku – wyciąg wodny z borówki – wyciąg wodny z dzikiej róży – kwas borny – dekahydrat tetraboranu disodowego – chlorek sodu | brak konserwantów | brak informacji | 3 miesiące |
| Noko Trio | krople | 0.12% | – kwas rozmarynowy – alantoina – HPMC – gliceryna – witamina B12 – fosforan sodu jednozasadowy jednowodny – fosforan sodu dwuzasadowy dwunastowodny – chlorek sodu | brak konserwantów | + | 3 miesiące |
| OftaxHyal | krople | brak informacji | – α-glicerylofosforylcholina – witamina B12 – witamina B6 – D-pantenol | brak konserwantów | + | 60 dni |
| Olimp Supervision krople do oczu | krople | 0.02% | – sodu wodorofosforan dwunastowodny – sodu fosforan jednozasadowy jednowodny – chlorek sodu | brak konserwantów | + | 3 miesiące |
| ProOptic krople do oczu nawilżające 0,4% HA | krople | 0.40% | brak | poliheksanid | + | brak informacji |
| Regenopia regeneracyjne krople do oczu bez konserwantów | krople | 0.15% | – trehaloza – D-pantenol – chlorek sodu | brak konserwantów | + | 30 dni od pierwszego otwarcia opakowania (jeśli zachowana jest ciągłość użytkowania) lub 90 dni, jeśli stosowanie preparatu jest nieciągłe |
| Retinacit OMk2 | krople | 0.20% | – cytykolina – witamina B12 – jednozasadowy monohydrat fosforanu sodu – dwuzasadowy dodekahydrat fosforanu sodu – chlorek sodu | chlorek benzalkoniowy | brak informacji | 30 dni |
| Somilux krople do oczu z laktoferyną liposomalną | krople | brak informacji | – laktoferyna liposomalna – gliceryna – witamina E – bufor TRIS | EDTA | brak informacji | 3 miesiące |
| Starazolin Hydrobalance PPH | krople | brak informacji | – chlorek sodu – kwas borowy – tetraboran sodu | poliheksanid i EDTA | + | 8 tygodni |
| Starazolin suche i podrażnione oczy | krople | 0.15% | – chlorek sodu – diwodorofosforan sodu dwuwodny – wodorofosforan sodu bezwodny – dekspantenol 2% | brak konserwantów | + | 180 dni |
| Thealoz Duo | krople | 0.15% | – trehaloza – chlorek sodu – trometamol – kwas chlorowodorowy | brak konserwantów | + | 3 miesiące |
| Thealoz Duo Gel | żel | 0.15% | – trehaloza – karbomer – sorbitol – wodorotlenek sodu | brak konserwantów | – | 1 dzień (opakowania jednodawkowe) |
| Trium free | krople | 0.15% | – kwas borowy – czteroboran dwusodowy dziesięciowodny – wyciąg z Ginkgo biloba L. – chlorek sodu | brak konserwantów | brak informacji | do upływu terminu ważności wskazanego na opakowaniu |
| Vedixin Intense | krople | 0.30% | – gliceryna – chlorek sodu – kwas borowy – tetraboran sodu – chlorek wapnia – chlorek potasu – chlorek magnezu | brak konserwantów | + | 3 miesiące |
| Vedixin Zmętnienie | krople | 0.10% | – jodek potasu – kwas borowy – tetraboran sodu – chlorek sodu | brak konserwantów | + | 3 miesiące |
| Vizik krople na zmęczone, suche oczy | krople | 0.02% | – karbomer – gliceryna | brak konserwantów | + | 12 miesięcy |
| Zuma Noka Ulga dla oczu 0,2 | krople | 0.20% | – gliceryna – fosforan dwusodu – chlorek sodu – dwuwodorofosforan sodu – wodorotlenek sodu | cetrymid i EDTA | – | 30 dni |
| Zuma Noka Ulga dla oczu 0,4 | krople | 0.40% | – gliceryna – disodu wodorofosforan – chlorek sodu – sodu diwodorofosforan | cetrymid i EDTA | – | 30 dni |
Piśmiennictwo