Czopki z paracetamolem stosowane są na ból i gorączkę u dzieci oraz dorosłych, którzy nie mogą przyjmować postaci doustnej. Zawiesiny i inne postacie porównano w osobnych opracowaniach.
O substancji czynnej
Paracetamol jest nieopioidowym lekiem przeciwbólowym. Działa przeciwbólowo i przeciwgorączkowo. Mechanizm jego działania nie został w pełni wyjaśniony. Działanie przeciwbólowe paracetamolu wynika najprawdopodobniej z hamowania syntezy prostaglandyn w ośrodkowym układzie nerwowym. W mniejszym stopniu może dochodzić również do blokowania impulsów bólowych w obwodowym układzie nerwowym, gdzie hamuje syntezę prostaglandyn lub hamuje syntezę i działanie innych substancji uwrażliwiających receptory bólu na stymulację. Działanie przeciwgorączkowe wynika prawdopodobnie z oddziaływania na podwzgórzowy ośrodek termoregulacji, powodując rozszerzenie naczyń obwodowych, co skutkuje zwiększonym poceniem, zwiększonym przepływem krwi przez skórę i utratą ciepła, a także z hamowania syntezy prostaglandyn w podwzgórzu.
Wskazania do stosowania obejmują krótkotrwałe leczenie bólu o nasileniu słabym do umiarkowanego oraz gorączki, a w preparatach złożonych również objawowe leczenie przeziębienia i grypy. W praktyce paracetamol stosowany jest szerzej – traktowany bywa jako „bezpieczny uniwersalny lek” na ból i gorączkę, często wybierany u dzieci, osób starszych, pacjentów z chorobą wrzodową, astmą aspirynową czy niewydolnością nerek, czyli w sytuacjach, gdy NLPZ są przeciwwskazane.
Maksymalna dawka dobowa paracetamolu dla osób wynosi 4 g.
Substancje dodatkowe
Wszystkie czopki z paracetamolem dostępne w obrocie aptecznym są jednoskładnikowe.
Substancje pomocnicze
Czopki z paracetamolem dostępne w obrocie nie zawierają substancji problematycznych dla pacjenta.
Wnioski z porównania
Na podstawie analizy wyciągamy następujące wnioski:
- dla niemowląt poniżej 3. miesiąca życia można polecić jedynie Paracetamol Farmina w dawce 50 mg
- dla niemowląt powyżej 3. miesiąca życia odpowiednie będą preparaty Paracetamol Hasco w dawce 80 mg lub Paracetamol Farmina w dawce 50 mg
- dzieciom od 2. roku życia można rekomendować Paracetamol Hasco w dawce 125 mg
- dzieciom od 4. roku życia można rekomendować Paracetamol Hasco w dawce 250 mg
- dzieciom od 9. roku życia można rekomendować Paracetamol Hasco w dawce 500 mg
- osobom dorosłym poleć Paracetamol Hasco w dawce 500 mg
- w przypadku kobiet w ciąży najbezpieczniej polecić Paracetamol Farmina w dawce 500 mg (zgodnie z zapisami ChPL, inne wymagają konsultacji z lekarzem)
- w okresie letnim, przy wyższych temperaturach otoczenia, praktyczniejszy może być Efferalgan (przechowywanie <30°C), w przeciwieństwie do preparatów firmy Hasco i Farmina, które wymagają przechowywania w temp. <25°C
Paracetamol jest uważany za bezpieczny do stosowania w czasie ciąży, jednak zapisy rejestracyjne różnią się i większość producentów uwzględnia zapis, że może być on stosowany tylko po konsultacji z lekarzem.
Czopki zawierające paracetamol dostępne w obrocie aptecznym
Czopki zawierające paracetamol zestawiono w Tabeli poniżej:
| Nazwa handlowa | Dawka | Dawkowanie | Dolna granica wieku/masa ciała | Temperatura przechowywania | Stosowanie w ciąży |
|---|---|---|---|---|---|
| Efferalgan | 150 mg | Dzieci o masie ciała od 10 do 15 kg: 1×1 | 10 kg | <30°C | nie dotyczy |
| Efferalgan | 80 mg | 1×1; maksymalnie 4x dziennie, nie częściej niż co 4h | 10 kg | <30°C | dozwolone |
| Efferalgan | 300 mg | 60 mg/kg masy ciała, należy ją podać w 4 dawkach podzielonych, tzn. 15 mg/kg mc. co 6 godzin. | 3. r.ż. | <30°C | po konsultacji lekarskiej |
| Paracetamol Farmina | 50 mg | Dziecko o masie ciała od 3,3 kg do 5 kg (w wieku poniżej 3 miesięcy) – 3-4×1; Pacjenci o masie ciała od 6 kg do 10 kg (w wieku od 3 miesiąca do 1 roku) – 3-4×2; Niemowlęta w wieku poniżej 3 miesięcy stosować tylko w porozumieniu z lekarzem. | >3.m.ż. po konsultacji lekarskiej | <25°C | nie dotyczy |
| Paracetamol Farmina | 125 mg | 3-4×1 | b.d. | <25°C | nie dotyczy |
| Paracetamol Farmina | 500 mg | 3-4×1 | 12. r.ż. | <25°C | dozwolone |
| Paracetamol Hasco | 500 mg | 1×1; maksymalnie 4x dziennie, nie częściej niż co 4h | 9. r.ż. | <25°C | po konsultacji lekarskiej |
| Paracetamol Hasco | 125 mg | 1×1; maksymalnie 4x dziennie, nie częściej niż co 4h | 2. r.ż. | <25°C | po konsultacji lekarskiej |
| Paracetamol Hasco | 80 mg | 1×1; maksymalnie 4x dziennie, nie częściej niż co 4h; Stosowanie u dzieci w wieku poniżej 2 lat powinno być zalecone przez lekarza. | 3. m.ż. | <25°C | po konsultacji lekarskiej |
| Paracetamol Hasco | 250 mg | 4×1 | 4. r.ż. | <25°C | po konsultacji lekarskiej |
