Cześć, tu Dawid Panek. Witam w programie Pogadanki Farmaceutyczne. W tym odcinku porozmawiamy o trimebutynie. Jakich informacji udzielić pacjentowi i na co uważać? Zapraszam.

Pod względem budowy chemicznej trimebutyna jest estrem z trzeciorzędową grupą aminową, po raz pierwszy zsyntetyzowanym w tysiąc dziewięćset sześćdziesiątym czwartym roku. Leki z trimebutyną zostały zarejestrowane w tysiąc dziewięćset sześćdziesiątym dziewiątym roku. Z kolei pierwszy lek z trimebutyną dostępny bez recepty został dopuszczony do obrotu w Polsce w dwa tysiące pierwszym roku. Trimebutyna należy do leków przeciwcholinergicznych, spazmolityków i leków prokinetycznych.

Trimebutyna jest agonistą obwodowych receptorów opioidowych, dzięki czemu normalizuje perystaltykę przewodu pokarmowego. Pobudza motorykę w przypadku atonii jelit oraz hamuje nadmierną perystaltykę i działa spazmolitycznie. Nasilanie perystaltyki jelit wynika z pobudzania opioidowych receptorów m i d, natomiast za hamowanie perystaltyki jelit odpowiada aktywacja receptorów k. Trimebutyna wpływa też na uwalnianie peptydowych hormonów tkankowych: motyliny, wazoaktywnego peptydu jelitowego, gastryny i glukagonu.

Leki bez recepty zarejestrowane są w leczeniu zaburzeń trawienia objawiających się: uczuciem pełności, wzdęciami, nudnościami i bólami oraz zaparć i biegunek wywołanych stresem. Możesz ją rekomendować pacjentom dorosłym i dzieciom powyżej dwunastego roku życia.

Leki dostępne na receptę zarejestrowane są w leczeniu zespołu jelita drażliwego oraz zaburzeń czynnościowych przewodu pokarmowego – bólów brzucha, stanów skurczowych jelit, biegunki lub zaparcia. Trimebutyna nie jest rekomendowana przez Polskie Towarzystwo Gastroenterologii w łagodzeniu objawów zespołu jelita drażliwego. Jej skuteczność w tej chorobie została jednak potwierdzona w przeglądzie systematycznym badań z randomizacją z dwa tysiące dwunastego roku oraz w przeglądzie Cochrane z dwa tysiące jedenastego roku.

Stosowanie trimebutyny w łagodzeniu dolegliwości bólowych związanych z zespołem jelita drażliwego w przypadku leków OTC to zastosowanie off-label.

Przejdźmy teraz do sedna – jakie informacje warto przekazać pacjentowi przy każdym wydaniu preparatu z apteki, o czym poinformować w razie dodatkowych pytań, a o czym lepiej nie wspominać?

Pacjent może być zaskoczony faktem, że trimebutyna wskazana jest w leczeniu zarówno zaparć, jaki i biegunek. Wytłumacz, że przy biegunce trimebutyna ogranicza motorykę jelit, a przy zaparciach pobudza ją.

Poinformuj też pacjenta, że leki dostępne bez recepty mają inne wskazania niż leki na receptę. Leki OTC przeznaczone są do krótkotrwałego leczenia, stosuje się po jednej tabletce dwa-trzy razy na dobę. Jeśli objawy nie ustąpiły po trzech dniach stosowania trimebutyny, to o jej dalszym stosowaniu powinien zdecydować lekarz.

Co warto dodać, jeśliby pacjent pytał albo jeśli macie więcej czasu?  Trimebutyna jest bezpieczna i dobrze tolerowana. Działania niepożądane obejmują między innymi skórne reakcje alergiczne.

Trimebutyna nie wchodzi w istotne interakcje z innymi lekami. Warto zwrócić uwagę, że może osłabiać działanie innego leku prokinetycznego – cyzaprydu. Jednoczesne stosowanie hydroksyzyny oraz trójpierścieniowych leków przeciwdepresyjnych zwiększa ryzyko zaparć, zatrzymania moczu, suchości w jamie ustnej, zawrotów głowy i senności. Do nasilenia zaparć może dojść również przy jednoczesnym stosowaniu wspomnianego cyzaprydu oraz leków wpływających na kanały wapniowe, takich jak antagonistów kanałów wapniowych, kaptoprilu, rezerpiny i midazolamu.

Pacjentom skarżącym się na zespół jelita drażliwego można dodatkowo zarekomendować stosowanie olejku miętowego. Z kolei u pacjentów z biegunką zalecaj dodatkowo preparaty elektrolitowe.

O czym raczej pacjentom nie powiemy, przynajmniej niepytani? Na rynku aptecznym dostępne są leki w postaci tabletek oraz granulatu do sporządzania zawiesiny doustnej. Bez recepty dostępne są małe opakowania (po 10 tabletek) w dawce sto miligramów. Większe opakowania dawki sto miligramów, tabletki w dawce dwieście miligramów oraz granulat do sporządzania zawiesiny doustnej są dostępne na receptę.

W przypadku pytań o możliwość stosowania leku przez kobiety w ciąży i karmiące piersią, odradzaj stosowanie trimebutyny ze względu na brak dowodów potwierdzających jej bezpieczeństwo w tych grupach pacjentek.

Jako ciekawostkę na zakończenie dodam, że połączenie trimebutyny z ryzatryptanem może okazać się skuteczniejsze w leczeniu ataku migreny w porównaniu z samym ryzatryptanem. Synergizm ten opisano w randomizowanym badaniu klinicznym z podwójnie ślepą próbą z dwa tysiące szóstego roku.

Warto też wiedzieć, że opublikowane w dwa tysiące dwunastym roku wyniki badań in vitro sugerują potencjalne wykorzystanie trimebutyny jako leku przeciwbakteryjnego. Wykazała ona działanie bakteriostatyczne i bakteriobójcze przeciwko szczepom często kolonizującym przewód pokarmowy i prawdopodobnie odpowiedzialnym za jego infekcje, na przykład Escherichia coli, Pseudomonas aeruginosa oraz Enterococcus faecalis.

To już wszystko, dziękuję za uwagę i do zobaczenia w kolejnym odcinku.