Czy nowe leki przeciwhistaminowe mogą być stosowane częściej niż raz dziennie? – Wyjaśniamy!

Pytanie 

Dlaczego pacjenci stosują leki przeciwhistaminowe częściej niż raz dziennie, skoro wszystkie z nich posiadają we wskazaniach stosowanie jednej dawki w ciągu dnia? Czy jest to bezpieczne? 

Krótka odpowiedź 

Zgodnie z charakterystykami produktów leczniczych leki przeciwhistaminowe, niezależnie od generacji (pierwszej i drugiej) i dostępności (z przepisu lekarza lub OTC) powinny być stosowane raz dziennie. Zdarza się jednak, że po konsultacji lekarskiej pacjenci przyjmują leki przeciwhistaminowe w wyższych dawkach, nawet 10-krotnie (!) wyższych od standardowych. Jest to zastosowanie off-label (a więc poza schematem dawkowania z ChPL), natomiast skuteczność i bezpieczeństwo takiego postępowania jest potwierdzone dowodami klinicznymi, zwłaszcza u pacjentów cierpiących na pokrzywkę przewlekłą.^[1][2]

Wyjaśnienie 

Leki przeciwhistaminowe drugiej generacji są lekami z wyboru w terapii pokrzywki. W stosunku do swoich starszych odpowiedników, charakteryzują się wyższą selektywnością i dłuższym okresem półtrwania. Mimo że stosowanie leków drugiej generacji w terapii przewlekłej pokrzywki jest zgodne z rekomendacjami, część pacjentów nie odpowiada na ich standardowe dawki. W badaniu z 2017 wykazano, że prawie 4 na 5 pacjentów wymagało podwyższenia dawki do ponad 4-krotności (z medianą na poziomie 8).^[3] Autorzy potwierdzili, że korzyści przewyższają ryzyko i wysokie dawki leków przeciwhistaminowych mogą być stosowane u pacjentów, którzy nie odnoszą korzyści ze standardowych schematów przyjmowania leków przeciwalergicznych. Senność notowano u około 1 na 5 pacjentów, natomiast efekt ten nie przybierał na sile wraz ze wzrostem dawki.^[1][2][4]

Ze względu na łatwą dostępność i niską ceną, wysokie dawki leków przeciwalergicznych mogą stać się alternatywą wobec przeciwciał monoklonalnych w leczeniu przewlekłej spontanicznej pokrzywki. 

Czytaj też: Leki przeciwhistaminowe mogą poprawić wyniki immunoterapii chorób nowotoworowych

Piśmiennictwo

1. van den Elzen, M.T., van Os-Medendorp, H., van den Brink, I. et al. (2017). Effectiveness and safety of antihistamines up to fourfold or higher in treatment of chronic spontaneous urticaria. Clin Transl Allergy 7, 4 (2017). https://doi.org/10.1186/s13601-017-0141-3 ⬏⬏
2. Patil A. D. (2014). Up-dosing of non-sedating antihistamines in chronic urticaria: Need for well-designed clinical trials in India. Perspectives in clinical research, 5(2), 88–90. https://doi.org/10.4103/2229-3485.128029 ⬏⬏
3. (2018). High-dose antihistamines for chronic spontaneous urticaria in adults. Drug and Therapeutics Bulletin, 56(4), 45–48. doi:10.1136/dtb.2018.4.0614  ⬏
4. NICE. (2014). Chronic urticaria: off-label doses of cetirizine. Dostęp: 21.05.2022. ⬏