Pytanie

W polskich aptekach możemy wykupić na receptę leki stosowane w wielu rodzajach chorób, w tym wiele leków o działaniu przeciwwirusowym. Dlaczego zatem leki stosowane w leczeniu zakażeń wirusem HIV nie są dostępne w aptekach otwartych?

Krótka odpowiedź

Leki antyretrowirusowe w Polsce nie są wydawane w aptekach otwartych, ponieważ są w pełni refundowane przez państwo, a pacjenci je przyjmujący objęci są specjalnym programem leczenia, wymagającym stałej kontroli.

Wyjaśnienie

W Polsce od 2001 roku działa program polityki zdrowotnej Ministra Zdrowia pt.: „Leczenie antyretrowirusowe osób żyjących z wirusem HIV w Polsce.”, który ma na celu ograniczenie skutków epidemii HIV/AIDS, w tym ograniczanie rozprzestrzeniania się wirusa, monitorowanie efektów leczenia antyretrowirusowego (ARV) oraz zmniejszenie śmiertelności wśród chorych.

Leczenie ARV może się odbywać zarówno ambulatoryjnie, o ile pozwala na to stan zdrowia pacjenta, jak i w warunkach szpitalnych. Pacjenci mają prawo wyboru ośrodka prowadzącego leczenie oraz dokonania jego zmiany w ciągu roku. Zaleca się, aby terapię ARV rozpocząć jak najszybciej, w momencie potwierdzenia zakażenia.

Podczas terapii pacjent stosuje zazwyczaj zestaw trzech różnych leków antyretrowirusowych, dostosowanych do stanu pacjenta (wiek, choroby współistniejące, uzależnienia). Leczenie wymaga ścisłej współpracy między lekarzem i chorym, a całość leczenia jest finansowana przez państwo.

Ze względu na konieczność monitorowania terapii, leki wydawane są bezpośrednio przez lekarzy prowadzących pacjenta, w odpowiedniej ilości na miesięczny (czasami dwumiesięczny) okres terapii, lub odbierane przez pacjentów w aptece szpitalnej za pokwitowaniem. Lekarz dysponuje lekiem, który jest zamawiany przez koordynatora programu, do apteki szpitalnej ośrodka biorącego udział w programie. Leki podlegają ścisłej ewidencji i comiesięcznemu raportowaniu. Istnieje ogólnopolska pula leków antyretrowirusowych, w obrębie której prowadzone są zamówienia, wysyłka do ośrodków leczących i wymiana ARV pomiędzy szpitalami, co zapobiega stratom oraz terminowaniu się leków.^[1][2]

Dlaczego przyjmowanie leków przeciwdepresyjnych zwiększa ryzyko samobójstwa? – Wyjaśniamy!

Dlaczego antydepresanty, które mają poprawiać nastrój, mogą zwiększać ryzyko samobójstwa? Dowiedz się, jak działa wczesna faza leczenia i dlaczego tak ważne jest monitorowanie pacjentów.

Piśmiennictwo

1. Polskie Towarzystwo Naukowe AIDS. (2022). Zasady opieki nad osobami zakażonymi HIV. Zalecenia Polskiego Towarzystwa Naukowego AIDS.⬏
2. Ministerstwo Zdrowia. (2021). Rządowy program polityki zdrowotnej p.n. „Leczenie antyretrowirusowe osób żyjących z HIV w Polsce” na lata 2022-2026.⬏