Pytanie
Czy stosowanie popularnych (szczególnie wśród seniorów) preparatów elektrolitowych, które nie zawierają sodu i glukozy, lub mają obniżoną ich zawartość, przynosi jakiekolwiek korzyści?
Krótka odpowiedź
Stosowanie preparatów elektrolitowych niezawierających sodu i glukozy nie ma sensu ze względu na brak możliwości uzyskania efektu działania. Transport glukozy przez błony komórkowe jest uzależniony od jonów sodu, zatem cały efekt nawadniający płynów elektrolitowych zależy od zawartości w nich właśnie jonów sodu oraz glukozy.
Wyjaśnienie
Elektrolity to wodne roztwory zawierające jony potrzebne do prawidłowego utrzymania gospodarki wodno-elektrolitowej organizmu. Do najważniejszych jonów zapewniających prawidłowe działanie ludzkiego organizmu należy sód występujący w największej ilości w przestrzeni zewnątrzkomórkowej oraz potas, który występuje głównie w przestrzeni wewnątrzkomórkowej. Oprócz sodu i potasu w postaci soli chlorków i cytrynianów, w skład preparatów elektrolitowych najczęściej wchodzi dodatkowo glukoza, która wspomaga nawodnienie organizmu poprzez lepszy transport wody i sodu w jelitach. Transporter SGLT1, którego zadaniem w błonie komórkowej jest transport glukozy do wnętrza komórki, działa na zasadzie symportu, czyli jednoczesnego transportu aktywnego dwóch substancji (glukozy i sodu) w tym samym kierunku[1], co przedstawia Ryc. 3. Zatem preparat elektrolitowy o składzie okrojonym o glukozę lub sód jest preparatem o znacznie słabszych właściwościach nawadniających. Warto również pamiętać, że krótkotrwałe stosowanie glukozy u osoby chorej na cukrzycę nie jest obarczone ryzykiem, szczególnie w stanach odwodnienia kiedy poziom glukozy we krwi spada. W celu utrzymania dobrego nawodnienia organizmu na co dzień należy polecić pacjentowi, aby pił odpowiednio dużo wody w ciągu dnia.
Ryc. 3 Symport glukozy i sodu przez błonę komórkową
Czytaj też: Preparaty z elektrolitami – Porównanie
Piśmiennictwo
- Rieg, T., & Vallon, V. (2018). Development of SGLT1 and SGLT2 inhibitors. Diabetologia, 61(10), 2079–2086. https://doi.org/10.1007/s00125-018-4654-7 ⬏
