Pytanie

Co polecić pacjentce karmiącej piersią z gorączką w okresie zwiększonego zachorowania na grypę i przeziębienie?

Krótka odpowiedź

Przeziębienie to powszechnie występująca choroba, możemy więc założyć, że dotyczy również pacjentek w okresie laktacji. Nie należy przerywać karmienia piersią w trakcie przeziębienia,^[1] ponieważ mleko matki zawiera przeciwciała i inne czynniki immunologiczne niezbędne do ochrony dziecka przed wieloma chorobami układu oddechowego, w tym infekcjami wirusowymi. Należy poinformować pacjentkę o środkach ostrożności zapobiegających przeniesieniu wirusa na niemowlę, jednocześnie zwracając uwagę, że nie ma potrzeby przerywania karmienia piersią.^[2]

Wyjaśnienie

Podwyższona temperatura ciała oraz gorączka mogą wystąpić w przebiegu przeziębienia i grypy. Stan podgorączkowy (37,1–38°C) jest związany z naturalną reakcją organizmu na walkę z wirusem i nie stanowi zagrożenia dla produkcji pokarmu, dlatego regulowanie temperatury, która nie przekracza 38°C nie jest konieczne. Przerwanie karmienia w trakcie gorączki (> 38°C) związanej z ostrą chorobą infekcyjną matki również nie jest wskazane.^[1] Jednak w przypadku wystąpienia wysokiej gorączki (zwłaszcza powyżej 39°C) lub uczucia silnego dyskomfortu przez matkę należy rekomendować zastosowanie leku obniżającego temperaturę ciała.

Leki, które można polecić zgodnie z ChPL

Zgodnie z informacją zawartą w charakterystykach leków przeciwgorączkowych pacjentce możesz polecić:

• ibuprofen – dostępny w postaci tabletek powlekanych (Ibuprom, Nurofen). Zgodnie z ChPL przerwanie karmienia piersią nie jest koniecznie w trakcie krótkotrwałego leczenia ibuprofenem.^[3] Przenika on do mleka w bardzo małych ilościach – niższych od dawek stosowanych u niemowląt. Według klasyfikacji Hale’a ibuprofen jest preferowanym lekiem w leczeniu bólu u kobiet karmiących piersią.^[4]
• kwas acetylosalicylowy – dostępny w postaci tabletek (Aspirin, Polopiryna S) oraz tabletek musujących (Aspirin C). Przenikanie kwasu acetylosalicylowego do mleka jest niewielkie przy zastosowaniu go w niskich dawkach: 75–325 mg dziennie.^[4] Według informacji z ChPL  nie zaobserwowano działań niepożądanych u niemowląt podczas krótkotrwałej terapii, dlatego kwas acetylosalicylowy jest dopuszczony do sporadycznego stosowania bez potrzeby przerywania karmienia piersią.^[5] Obserwuje się jednak nieproporcjonalnie wyższe stężenia w przypadku użycia wyższych dawek,^[6] dlatego zarówno w świetle badań, jak i zgodnie z informacją producenta należy przerwać karmienie podczas długotrwałej terapii wysokimi dawkami.
• paracetamol – dostępny w postaci tabletek (Apap, Paracetamol Biofarm). Według producentów może być stosowany w okresie karmienia piersią w razie zdecydowanej konieczności.^[7] Po podaniu doustnym jego niewielkie ilości są wydzielane do mleka matki.^[8] Stężenie paracetamolu w pokarmie nie przewyższa dawek podawanych zwykle niemowlętom i jest uważane za zbyt niskie, aby mogło wywołać działania niepożądane u dziecka.^[6]

Leki, które można polecić na podstawie badań

Ponadto część leków, które w ChPL zawierają karmienie piersią jako przeciwwskazanie, jest z powodzeniem stosowana za granicą i ich bezpieczeństwo zostało opisane w literaturze naukowej.^[9]Przykłady to:

• ketoprofen – dostępny w postaci kapsułek twardych (Ketonal Active, Ketokaps Max).
• diklofenak – dostępny w postaci tabletek powlekanych (Voltaren Acti Forte).

Leki nierekomendowane

Ze względu na obecność innych, stosunkowo bezpieczniejszych oraz bardziej przebadanych leków przeciwgorączkowych i przeciwbólowych, pacjentce w okresie laktacji nie polecaj leków zawierających:

• naproksen – dostępny w postaci tabletek powlekanych (Aleve, Naxii).
• metamizol – dostępny w postaci tabletek (MaxAlgin Teva, Pyralgina).

Piśmiennictwo

1. Szajewska, H., Horvath, A., Rybak, A., Socha, P. (2016). Karmienie piersią. Stanowisko Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci. Standardy Medyczne – Pediatria.⬏⬏
2. CDC. (2021). Maternal or infant illnesses. Pobrano z: https://www.cdc.gov/breastfeeding/breastfeeding-special-circumstances/maternal-or-infant-illnesses/influenza.html.⬏
3. US Pharmacia. (2013). ChPL Ibuprom.⬏
4. Hale, T. W. (2021). Hale’s Medications & Mothers’ Milk 2021. Springer Publishing Company. Pobrano z: https://www.halesmeds.com/.⬏⬏
5. Bayer. (2009). ChPL Aspirin.⬏
6. Drugs and Lactation Database (LactMed). (2021). Pobrano z: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK501922/. Dostęp: 06.08.2021.⬏⬏
7. US Pharmacia. (2014). ChPL Apap.⬏
8. Hale, T. W. (2021). Hale’s Medications & Mothers’ Milk 2021. Springer Publishing Company. Pobrano z: https://www.halesmeds.com/.⬏
9. Schaefer, C., Peters, P. W. J., Miller, R. K. (2014). Drugs During Pregnancy and Lactation. Treatment Options and Risk Assessment. Third edition. Academic Press.⬏