fbpx

Czy farmaceuta może zaordynować nowy lek sobie lub rodzinie oraz wystawić receptę na zniżkę bez zaświadczenia od lekarza? – Pytanie do redakcji

Autor:
mgr farm.
Publikacja: 30/08/2022
Kiedy można wystawić receptę refundowaną dla siebie lub rodziny? Czy możemy się obyć bez zaświadczenia, czy możemy przepisać "nowy lek"? Czy możemy diagnozować?

Spis treści

Treść tylko dla farmaceutów i techników farmaceutycznych.

Pytanie czytelnika

Moja babcia choruje na nadciśnienie tętnicze. Do tej pory brała Nedal 5 mg, 28 tabl., który lekarz przepisywał ze zniżką. Czy jako farmaceuta mogę wystawić mojej babci receptę na ten lek na zniżkę, bez zaświadczenia od lekarza że babci ta zniżka przysługuje?

I drugie pytanie czy farmaceuta może zaordynować nowy lek np. antybiotyk wystawiony pro auctore lub pro familiae, czy musi to być recepta na lek, który już wcześniej został przepisany przez lekarza?

Nasza odpowiedź

W obu przypadkach tak, można.

Wyjaśnienie

Zasady wystawiania recept przez farmaceutów dla siebie i rodziny określono w ustawie PF. Wybrane fragmenty przytaczam poniżej:

Art. 95b. 3. Recepta dla:

1) osoby wystawiającej, zwana dalej „receptą pro auctore”,

2) małżonka, osoby pozostającej we wspólnym pożyciu, krewnych lub powinowatych w linii prostej, a w linii bocznej do stopnia pokrewieństwa między dziećmi rodzeństwa osoby  wystawiającej, zwana dalej „receptą pro familiae”

– jest wystawiana w postaci elektronicznej albo papierowej.

Art. 96. 4. Farmaceuta posiadający prawo wykonywania zawodu może wystawić receptę dla osoby, o której mowa w art. 95b ust. 3, albo receptę farmaceutyczną – w przypadku zagrożenia zdrowia pacjenta, do których stosuje się następujące zasady:

3) zawiera dane, o których mowa w art. 96a ust. 1 z wyłączeniem pkt 5 lit. b, oraz przyczynę wydania – w przypadku recepty farmaceutycznej;

4) recepta jest realizowana z odpłatnością 100%, z wyjątkiem recept wystawionych dla osób określonych w art. 95b ust. 3;

6) przepisy art. 96a ust. 4 i 4a stosuje się odpowiednio.

4b. Farmaceuta wystawiający recepty dla osób, o których mowa w art. 95b ust. 3, prowadzi wykaz tych recept, zawierający:

4) rozpoznanie choroby, problemu zdrowotnego lub urazu;[1]

Zwrócę uwagę, że w rejestrze recept wystawionych dla siebie lub rodziny musi się znaleźć rozpoznanie. Farmaceuta jest upoważniony do ordynacji leków, ale nie ma uprawnień do działań diagnostycznych. Te są zarezerwowane dla lekarza, felczera, pielęgniarki, ratownika medycznego i fizjoterapeuty. Czyli możemy wybrać najlepsze leczenie, ale nie możemy określić choroby. Możemy jednak, w pewnym zakresie oprzeć się na autodiagnozie pacjenta. Oparcie doboru leku OTC na autodiagnozie nie budzi wątpliwości. Pacjent ma też prawo do autodiagnozy w celu leczenia lekiem Rx. Farmaceuta może, w granicach ograniczonego zaufania, oprzeć ordynację na tej autodiagnozie pacjenta i zaordynować “nowy” lek. W przypadku chorób przewlekłych ordynację można oprzeć nie tylko na zaświadczeniu z diagnozą lub zaświadczeniu z ordynacją, ale także na dokumentacji medycznej. Podobnie, dopuszczona jest tzw. ordynacja zaoczna na podstawie dokumentacji medycznej, bez badania pacjenta. Oczywiście oparcie ordynacji na dokumentacji jest dopuszczalne tylko w sytuacji, kiedy możemy racjonalnie oczekiwać, że stan pacjenta nie uległ zmianie. Taką dokumentacją mogą być poprzednie recepty, inne dokumenty zawierające wnioski diagnostyczne, a nie same wyniki np. epikryzy, zalecenia itp. Część danych pacjent może dostarczyć udostępniając IKP. Z punktu widzenia odpowiedzialności przed NFZ, ważne jest, żeby:

  • lek był przepisany w stanie klinicznym, który jest objęty wskazaniami refundacyjnymi,
  • stan kliniczny był ustalony przed wystawieniem recepty i to ustalanie było dokonane w sposób prawidłowy.

Przy spełnieniu tych warunków mamy podstawy do obrony swojej decyzji przed NFZ.

Trzeba też pamiętać o odpowiedzialności za ordynację przed pacjentem. Wystawienia recepty niezgodnie z zasadami może skutkować poniesieniem odpowiedzialności karnej, cywilnej lub zawodowej. Decyzja musi być podjęta bez naruszania “zasad diagnostyki”, przy prawidłowej komunikacji z pacjentem oraz zgodnie z wytycznymi aktualnej wiedzy medycznej. Prawidłowe przeprowadzenie i udokumentowanie tego procesu zabezpiecza farmaceutę przed konsekwencjami za brak skuteczności terapii lub wystąpienie działań niepożądanych.

Obszerną analizę problemów prawnych związanych m.in. z receptami wystawianymi przez farmaceutów dla siebie i rodziny udostępniła OIA w Warszawie.

Piśmiennictwo

  1. Ustawa z dn. 06.09.2001 r. Prawo farmaceutyczne. Dz.U.2021.1977 tekst ujednolicony
Subskrybuj
Powiadom o
0 komentarzy
Inline Feedbacks
View all comments
FB
Twitter/X
LinkedIn
WhatsApp
Email
Wydrukuj

Zobacz też

0
Wyraź swoje zdanie i dodaj komentarz :)x

Zaloguj się