W jakich grupach pacjentów suplementacja witaminą D3 jest przeciwwskazana? – Wyjaśniamy!

Pytanie

Witamina D₃ jest substancją czynną leków OTC i składnikiem suplementów diety, po które sięga wielu pacjentów, zwłaszcza kobiety w ciąży i seniorzy. Nie wszyscy powinni jednak zażywać cholekalcyferol. Kiedy suplementacja witaminą D₃ jest przeciwwskazana?

Krótka odpowiedź

Witamina D₃ jest przeciwwskazana do stosowania u osób (P&G, 2013):

• nadwrażliwych na cholekalcyferol,
• z hiperkalcemią i/lub hiperkalciurią,
• z kamicą nerkową i/lub ciężką niewydolnością nerek,
• rzekomą niedoczynnością przytarczyc.

Wyjaśnienie

Witamina D₃ (cholekalcyferol) pełni w organizmie rolę promotora wchłaniania wapnia. Odpowiada między innymi za prawidłową mineralizację i wzrost kości u dzieci oraz zapobiega osteoporozie u dorosłych.^[1] Przeciwwskazania do stosowania witaminy D₃ wynikają z mechanizmu jej działania. Pod wpływem działania cholekalcyferolu, zwiększają się absorpcja wapnia z pożywienia oraz reabsorpcja wapnia w nerkach, co skutkuje wzrostem stężenia jonów wapniowych w surowicy krwi.

U osób z hiperkalcemią (podwyższonym stężeniem wapnia w osoczu) pod wpływem przyjmowania witaminy D₃ może dojść do nasilenia objawów hiperkalcemii, takich jak:

• splątanie,
• nudności,
• wymioty,
• zaburzenia psychiatryczne,
• zaparcie, poliuria,
• polidypsja,
• nadciśnienie,
• bradyarytmia,
• odwodnienie,
• zwapnienie nerek,
• niewydolność nerek.^[2]

Suplementacja witaminą D₃ u pacjentów z kamicą dróg moczowych, zwłaszcza w połączeniu lekami i suplementami zawierającymi sole wapnia, może zwiększać krystalizację szczawianu wapnia i fosforanu wapnia w nerkach, nasilając objawy choroby.^[3] W przypadku rzekomej niedoczynności przytarczyc zapotrzebowanie suplementacyjne zmniejsza się w okresach prawidłowej wrażliwości na cholekalcyferol. Stałe przyjmowanie wysokich dawek witaminy D₃, bez okresowej kontroli stężenia jonów wapnia w surowicy krwi, może doprowadzić do wystąpienia hiperkalcemii.^[4]

Czy witaminę D3 i magnez warto przyjmować razem? – Pytanie do redakcji

Czy magnez jest niezbędny przy witaminie D?

Piśmiennictwo

1. NIH (2023). Vitamin–D – Fact Sheet for Health Professionals. Pobrano z: ods.od.nih.gov⬏
2. Marcinowska-Suchowierska, E., Kupisz-Urbańska, M., Łukaszkiewicz, J., Płudowski, P., & Jones, G. (2018). Vitamin D Toxicity-A Clinical Perspective. Frontiers in Endocrinology, 9, 550. https://doi.org/10.3389/fendo.2018.00550⬏
3. Daudon, M., Frochot, V., Bazin, D., & Jungers, P. (2018). Drug-Induced Kidney Stones and Crystalline Nephropathy: Pathophysiology, Prevention and Treatment. Drugs, 78(2), 163–201. https://doi.org/10.1007/s40265-017-0853-7⬏
4. P&G Health Germany. (2013). ChPL Vigantoletten 1000.⬏