Gorączka, kaszel i trudności z oddychaniem to typowe objawy zakażenia wirusem SARS-CoV-2. Jednak u pewnej grupy pacjentów odnotowano zaburzenia psychiczne czy encefalopatię. Tym neurologicznym zmianom mogą towarzyszyć inne niezwykłe objawy, tj.  zmniejszone odczuwanie smaku i zapachu czy dolegliwości serca.

Groźne powikłania neurologiczne u niektórych pacjentów

74-letni pacjent zgłosił się na pogotowie w Boca Raton na Florydzie z kaszlem i gorączką.^[1] Badanie RTG wykluczyło zapalenie płuc, został więc odesłany do domu. Następnego dnia, gdy gorączka wzrosła, jego rodzina ponownie zawiozła go na pogotowie. Odnotowano krótki oddech, nie był w stanie powiedzieć jak ma na imię i co się dzieje – stracił zdolność mówienia. Mężczyzna z przewlekłą chorobą płuc i chorobą Parkinsona wymachiwał gwałtownie rękami i nogami. Lekarze podejrzewali zakażenie COVID-19, co potwierdzili testami.

Kolejny przypadek to kobieta po 50. roku życia, pracująca w liniach lotniczych, u której zdiagnozowano COVID-19.^[2] Była splątana, skarżyła się na ból głowy. Udało jej się powiedzieć lekarzom niewiele więcej niż to, jak się nazywa. Z czasem udzielała coraz to bardziej zdawkowych odpowiedzi. Skany mózgu wykazały nieprawidłowy obrzęk i stan zapalny w niektórych mniejszych rejonach, gdzie odnotowano obumarcie komórek. Zdiagnozowano ostrą encefalopatię martwiczą mózgu (ANE), rzadkie powikłanie grypy i innych infekcji wirusowych.

Raporty są zgodne z podobnymi przypadkami zaobserwowanymi przez lekarzy we Włoszech i innych częściach świata, gdzie pacjenci z COVID-19 mieli udary, drgawki, objawy związane z zapaleniem mózgu, zakrzepy krwi, mrowienia lub drętwienia kończyn. W niektórych przypadkach, pacjenci majaczyli jeszcze przed rozwinięciem się gorączki czy problemów z układem oddechowym.

Co sądzą lekarze?

Informacji wciąż jest za mało, a sytuacja jest o tyle poważna, że o i ile pacjentów z problemami układu oddechowego można podłączyć do respiratora, tak dla osób z uszkodzeniami mózgu nie ma takiego ratunku. Neurolodzy podkreślają, że jest za wcześnie, aby móc stwierdzić jaki związek ma zakażenie nowym koronawirusem z odnotowywanymi zaburzeniami neurologicznymi.

”Wytłumaczenie może być tak proste, jak chociażby niski poziom tlenu we krwi, wynikający z niewydolności oddechowej, razem ze zwiększonym dwutlenkiem węgla, który może wpływać na funkcje mózgu i prowadzić do stanów splątania i letargu^[3]” – spekulują lekarze.

Neurolodzy z Wuhan w Chinach, gdzie miały miejsce pierwsze przypadki choroby, jako pierwsi opisali objawy we wstępnych artykułach opublikowanych w lutym.^[4] Od tego momentu, specjaliści zaobserwowali podobne przypadki w Niemczech, Francji, Austrii, Włoszech, Holandii i Stanach Zjednoczonych, także wśród osób przed 60. rokiem życia. Niektórzy chorzy zostali przywiezieni do szpitala ze względu na zaburzenia neurologiczne. W późniejszym czasie potwierdzono u nich COVID-19, mimo braku typowych objawów, tj. kaszel i gorączka.

Badanie w Chinach z lutego mówi, że ok. 15% pacjentów w ciężkim etapie choroby doświadcza zmian w obrębie układu nerwowego, w porównaniu z 2.4%, którzy nie byli w cięższym etapie choroby.

Inne badanie mówi, że z 113 pacjentów z Wuhan, którzy umarli na COVID-19, 22% doświadczało problemów ze świadomością, od senności po głęboką śpiączkę, w porównaniu z 1% grupy pacjentów, którzy wyzdrowieli z choroby.^[5]

Mimo licznych niewiadomych, pacjenci, u których zdiagnozowano COVID-19 powinni mieć na uwadze potencjalne ryzyko objawów ze strony układu neurologicznego.^[6]

Piśmiennictwo

1. Filatov A, Sharma P, Hindi F, et al. Neurological Complications of Coronavirus Disease (COVID-19): Encephalopathy. Cureus. 2020 pełny tekst⬏
2. Poyiadji N., Shain G. et al. COVID-19-associated Acute Hemorrhagic Necrotizing Encephalopathy: CT and MRI Features. Radiology 2020, March pełny tekst⬏
3. The New York Times: Is Conference Room Air Making You Dumber? pełny tekst⬏
4. Ling Mao, Mengdie Wang, Shanghai Chen et al. Neurological Manifestations of Hospitalized Patients with COVID-10 in Wuhan, China: a retrospective case series study. medRxiv  abstrakt⬏
5. Tao Chen, Di Wu, Huilong Chen et al. Clinical characteristics of 113 deceased patients with coronavirus disease 2019: a retrospective study. BMJ 2020 pełny tekst⬏
6. The New York Times: Some Coronavirus Patients Show Signs of Brain Ailments pełny tekst⬏