Synonimy: schisandra
Cytryniec chiński jest krzewem stosowanym w tradycyjnej medycynie chińskiej. Składnikiem suplementów diety jest ekstrakt z owoców, którego składniki uważane są za związki adaptogenne.
Działanie i zastosowanie cytryńca chińskiego
Głównymi składnikami czynnymi owocu cytryńca chińskiego są schizandryny zaliczane do lignanów, w tym schizandryna C o działaniu ochronnym na wątrobę. Adaptogenne działanie cytryńca polegające na zwiększaniu koncentracji, wytrzymałości i redukcji zmęczenia wykazały przede wszystkim badania na zwierzętach. Badania kliniczne potwierdziły skuteczność cytryńca w poprawie zdolności poznawczych i zapaleniu wątroby. Niskiej jakości badania wskazują na potencjalne zastosowanie surowca w poprawie wydolności fizycznej, łagodzeniu objawów menopauzy, poprawie ostrości wzroku i skracaniu czasu trwania antybiotykoterapii u pacjenów z zapaleniem płuc.
Skuteczność cytryńca chińskiego potwierdzona badanami klinicznymi
Ekstrakt z owoców cytryńca wykazał skuteczność kliniczną w takich wskazaniach jak:
- Poprawa zdolności poznawczych – podwójnie zaślepione badanie kliniczne z randomizacją wykazało, że przyjmowanie preparatu złożonego zawierającego cytryniec chiński, różeniec górski i eleuterokok kolczasty w dawce 270 mg przez kobiety doświadczające długotrwałego stresu wpływało na poprawę koncentracji i zdolności do wykonywania zadań względem placebo.[1]
- Zapalenie wątroby – u pacjentów z zapaleniem wątroby przyjmowanie ekstraktu z owoców cytryńca chińskiego poprawiało poziom transaminazy glutaminowo-pirogronowej świadczący o czynności wątroby.[2]
Niewystarczające dowody na skuteczność cytryńca chińskiego
Ekstrakty z owoców cytryńca wykazały również skuteczność w poprawie wydolności fizycznej, łagodzeniu objawów menopauzy, poprawie ostrości wzroku u krótkowzrocznych dzieci oraz w skracaniu czasu trwania antybiotykoterapii u pacjentów z ostrym zapaleniem płuc, jednak wyniki badań są niskiej jakości i nie pozwalają na jednoznaczną ocenę działania ekstraktów.
Bezpieczeństwo stosowania cytryńca chińskiego
Ekstrakty z owoców cytryńca chińskiego były dobrze tolerowane w badaniach klinicznych w ilości do 784 mg na dobę do 6 tygodni.[3] Niektórzy pacjenci zgłaszali zgagę, niestrawność, zaburzenia apetytu i wysypkę.
Cytryniec chiński w ciąży i podczas laktacji
Według niektórych badań składniki owocu cytryńca mogą działać pobudzająco na macicę i stymulować jej kurczliwość, więc nie zaleca się stosowania ekstraktów w czasie ciąży.
Interakcje cytryńca chińskiego
Ekstrakty z owoców cytryńca chińskiego mogą wpływać na stężenie we krwi m.in. diklofenaku, ibuprofenu, warfaryny, lowastatyny, midazolamu, leków przeciwgrzybiczych, blokerów kanału wapniowego. Ponadto według badań na zwierzętach ekstrakty mogą nasilać tłumiące działanie fenobarbitalu. Nie zaleca się stosowania ekstraktów u pacjentów z padaczką i refluksem ze względu na potencjalne nasilenie objawów.
Preparaty dostępne na rynku zawierające cytryniec chiński
Dostępne na rynku preparaty zawierające cytryniec chiński mają status suplementów diety. Zostały one przedstawione w tabeli poniżej.
Wybrane suplementy diety zawierające cytryniec chiński.
| Nazwa preparatu | Zawartość cytryńca w sugerowanej dawce dobowej | Opis producenta |
| Ulgix Trawienie Plus | 80 mg wyciągu z owoców
Pozostałe składniki: Wyciąg z owoców kopru włoskiego, wyciąg z karczocha, wyciąg z mięty pieprzowej |
Suplement diety zawierający składniki wspomagające prawidłowe trawienie oraz utrzymanie prawidłowej masy ciała. |
| Pharmovit Schisandra Cytryniec chiński | 300 mg ekstraktu 4:1 z owoców
Pozostałe składniki: Mikronizowane wytłoki jabłkowe |
Suplement diety wspomagający zdrowie fizyczne i psychiczne oraz utrzymanie fizjologicznych funkcji oczyszczających wątrobę. |
| Solgar Botaniczny Kompleks dla kobiet | 25 mg wyciągu 4:1 z jagód co odpowiada 100 mg jagód
Pozostałe składniki: Kwiat koniczyny czerwonej, wyciąg z liści szałwii, wyciąg z chmielu, sproszkowane brokuły, sproszkowane siemię lniane, wyciąg z korzenia lukrecji, wyciąg z liści mniszka lekarskiego, sproszkowany wyciąg z pestek winogron, wyciąg z kłącza ostryża |
Suplement diety zawierający składniki wspierające organizm kobiet w okresie menopauzy. |
| Alter Medica, Cytryniec chiński | 600 mg ekstraktu 4:1 z nasion | Suplement diety wspierający utrzymanie sprawności umysłowej i fizycznej organizmu oraz działanie układu odpornościowego. |
| Liveran Complete | 80 mg wyciągu z owoców
Pozostałe składniki: Tiamina, ryboflawina, cholina, wyciąg z karczocha, wyciąg z nasion ostropestu plamistego, sylimaryna |
Suplement diety zawierający składniki wspomagające wątrobę. |
Piśmiennictwo
- Aslanyan, G., Amroyan, E., Gabrielyan, E., Nylander, M., Wikman, G., Panossian, A. (2010). Double-blind, placebo-controlled, randomised study of single dose effects of ADAPT-232 on cognitive functions. Phytomedicine : international journal of phytotherapy and phytopharmacology, 17(7), 494–499. https://doi.org/10.1016/j.phymed.2010.02.005⬏
- Upton, R. ed. (1999). Schisandra Berry: Analytical, quality control, and therapeutic monograph. Santa Cruz, CA: American Herbal Pharmacopoeia 1999;1-25.⬏
- Natural Medicines. (2020). Schisandra. Aktualizacja: 27.02.2020.⬏