Pytanie czytelnika
Koledzy farmaceuci!
Potrzebna praca intelektualna, aby pomóc pacjentowi w stanie terminalnym. Jestem lekarzem, który ma pod opieką również pacjentów z końcowym stadium raka oskrzela, u których problemem jest kaszel nie do opanowania standardowymi lekami. Medycyna paliatywna (również amerykańskie UpToDate – biblia współczesnego lekarza) zaleca w takiej sytuacji m.in. próbę podawania nebulizacji z kromoglikanu sodowego (20mg co 4 godziny), co ma łagodzić takie cierpienie u schyłku życia.
Niestety preparatu Cromoxal firma Sandoz nie sprzedaje już w Polsce. Zastanawiam się przeto (nie będąc farmaceutą, ale stale mając przed oczyma męki nie do zniesienia) czy nie dałoby się niejako „recepturowo” wykorzystać do nebulizacji krople do oczu np. Allergo-COMOD, sprzedawane w op. po 10ml, gdzie 1 ml ma właśnie 20mg kromoglikanu? Wystarczyłoby np. 1 ml kropli rozcieńczyć 4 ml 0,9% NaCl i podać w nebulizacji całe 5 ml.
Jedyne pytanie to wpływ vehiculum czyli 2ch pozostałych składników kropli (disodu edetynian i sorbitol) – jak wpłyną one na śluzówkę oskrzeli? Czy mają działanie drażniące? Jeśli są to krople do oczu, to zakładam, że takowego nie mają. Oczywiście byłoby to podawanie leku poza wskazaniami, ale oparte na dobrych naukowych faktach.
Nasza odpowiedź
Miło, że lekarze jeszcze pamiętają o recepturze! Daje naprawdę ogromne możliwości, tylko oczywiście trzeba włożyć tę dodatkową pracę intelektualną, o której Pan pisze, na którą nie zawsze jest czas… Plus odpowiedzialność też jest większa przy podaniu leku off-label.
Jedyne pytanie to wpływ vehiculum czyli 2ch pozostałych składników kropli (disodu edetynian i sorbitol) – jak wpłyną one na śluzówkę oskrzeli? Czy mają działanie drażniące? Jeśli są to krople do oczu, to zakładam, że takowego nie mają.
Wersenian disodu – to prawda, że nie ma działania drażniącego, ale obserwuje się pewne działanie bronchokonstrykcyjne opisane już dawno na przykładzie leku Atrovent.[1] I tu oczywiście od razu trzeba zaznaczyć, że zarówno Atrovent jak i Berodual zawierają obok chlorku benzalkonium właśnie sól EDTA. Skoro od ’98 to się nie zmieniło, to można zakładać, że jest mimo wszystko bezpieczny w inhalacji.
System COMOD zapewnia jałowość, więc możliwe, że ten konserwant (jak by nie było pełni też taką funkcję, mimo że producent podaje, że lek jest bez konserwantów) jest w dużo niższym stężeniu niż normalnie.
Sorbitol – może być z powodzeniem podawany w inhalacji. Mało tego, jest nawet patent na wykorzystanie połączenia sorbitolu i laktozy jako nośnika w DPI dla sterydów[2] oraz samego kromoglikanu sodu.[3]
Biorąc pod uwagę powyższe, można śmiało zastosować te krople od oczu. I nawet nie w postaci leku recepturowego – można przecież każdorazowo zmieszać w nebulizatorze 20 kr. + 4ml NaCl. Odmierzanie kropli COMODem jest bardzo szybkie.
Tabela pokazująca, z czym można łączyć kromoglikan w jednej nebulizacji (jeśli zaszłaby taka potrzeba) dostępna jest w osobnym artykule. (Patrz: “Które leki (Pulmicort, Berodual, Ventolin, Atrovent, itd.) można mieszać w jednej nebulizacji?”.)
Piśmiennictwo
- Beasley, R., Fishwick, D., Miles, J. F., & Hendeles, L. (1998). Preservatives in nebulizer solutions: risks without benefit. Pharmacotherapy, 18(1), 130–139. abstrakt⬏
- patents.google.com: Inhalation Compositions Comprising Corticosteroid and Sorbitol. pełny tekst⬏
- Elbary, A. A., El-laithy, H. M., & Tadros, M. I. (2007). Promising ternary dry powder inhaler formulations of cromolyn sodium: formulation and in vitro-in vivo evaluation. Archives of pharmacal research, 30(6), 785–792. https://doi.org/10.1007/BF02977643. abstrakt⬏