Według tradycji ludowej sosna jest drzewem życiodajnym o właściwościach magicznych. Dawniej w Boże Narodzenie wieszano w domu przy suficie gałązkę sosny, aby chroniła dom i jego mieszkańców przed urokami.
Surowce
Pączki sosny – Pini gemmae
Młode pędy sosny – Pini turiones
Olejek sosnowy – Pini silvestris aetheroleum
Olejek terpentynowy – Terebinthinae aetheroleum
Dziegieć sosnowy – Pini pix liquida
Skład chemiczny
Pączki i młode pędy sosny zawierają olejek eteryczny (pinen, borneol, limonen), a także garbniki i żywice. Olejek terpentynowy zawiera przede wszystkim α- i β-pinen, karen i cymen. Olejek sosnowy składa się z mieszaniny α- i β-pinenu, borneolu i jego estru octowego oraz limonenu.[1] Dziegieć sosnowy zawiera związki fenolowe (gwajakol, krezol, pirokatechol), węglowodory aromatyczne i kwasy żywiczne.
Działanie
Pączki i pędy sosny mają działanie:
- wykrztuśne,
- moczopędne,
- odkażające.
Olejek terpentynowy należy podawać tylko zewnętrznie. Ma działanie:
- rozgrzewające.
Olejek sosnowy wykazuje działanie:
- wykrztuśne,
- bakteriobójcze i przeciwgrzybicze (zaobserwowane w badaniach in-vitro).[1]
Dziegieć sosnowy ma działanie:
- odkażające,
- przeciwgrzybicze.
Zastosowanie poparte wynikami badań klinicznych
Badania kliniczne potwierdzają skuteczność stosowania olejku sosnowego na takie schorzenia jak:
- Zapalanie górnych dróg oddechowych.[1]
Zastosowanie jako tradycyjny produkt leczniczy roślinny
Preparaty z olejkiem sosnowym mogą być tylko składnikami tradycyjnych produktów roślinnych.
Zastosowanie w medycynie ludowej
W medycynie ludowej pączki i szczytowe pędy stosuje się w takich dolegliwościach jak kaszel i chrypka. Olejek terpentynowy stosowany jest nadal zewnętrznie w takich schorzeniach jak bóle gośćcowe (reumatyczne) i nerwobóle. Dziegieć sosnowy stosuje się w takich chorobach jak grzybica skóry, liszaj i łojotok.[1]
Interakcje
Nie są znane interakcje surowców sosny z lekami.
Bezpieczeństwo stosowania
Olejek terpentynowy i sosnowy mogą wywoływać alergie skórne i podrażniać drogi oddechowe.[1] Ze względu na brak danych dotyczących bezpieczeństwa stosowania, preparatów z sosny nie zaleca się kobietom w ciąży i karmiącym.
Przykładowe preparaty
Leki zawierające sosnę zwyczajną to:
- Pączki sosny (FLOS) – zioła do zaparzania (do stosowania pomocniczo w przeziębieniu jako środek wykrztuśny).
Ponadto na rynku dostępne są leki złożone z sosną zwyczajną lub wyciągiem:
- DexaPini – syrop (do stosowania przeciwkaszlowo).
- HerbaPini – syrop (do stosowania w suchym, męczącym kaszlu przy nieżytach górnych dróg oddechowych).
- Fitolizyna – pasta do sporządzania zawiesiny doustnej (do stosowania pomocniczo w stanach zapalnych, infekcjach i kamicy dróg moczowych oraz w profilaktyce kamicy nerkowej).
- Sirupus pini compositus – syrop (do stosowania w suchym kaszlu przy nieżytach górnych dróg oddechowych).
- Sirupus Tussipini D – syrop (do stosowania pomocniczo w przeziębieniu jako środek wykrztuśny).
Piśmiennictwo