fbpx

Kwas acetylosalicylowy – Ścieżka rekomendacji

Autor:
Publikacja: 04/03/2024
Kwas acetylosalicylowy.
Preparaty z kwasem acetylosalicylowym - komu polecać, jak stosować, jak działają, na jakie interakcje i działania niepożądane zwrócić uwagę?
Zagadnienia:

Spis treści

Treść tylko dla farmaceutów i techników farmaceutycznych.

Kwas acetylosalicylowy (ASA) jest lekiem, który działa przeciwbólowo, przeciwzapalnie, przeciwgorączkowo i przeciwpłytkowo oraz dostępny jest w postaci tabletek, tabletek musujących, w granulacie do stosowania bezpośrednio na język, a także w postaci preparatów złożonych do rozpuszczania w letniej lub gorącej wodzie.

Kwas acetylosalicylowy – Komu można polecić?

Kwas acetylosalicylowy polecić pacjentom dorosłym, którzy:

  • proszą o coś na ból głowy, na ból mięśni, stawów, ból migrenowy lub ból gardła,
  • są przeziębieni i gorączkują,
  • wypróbowali już domowe sposoby na przeziębienie, które okazały się nieskuteczne i martwią się, że będą musieli zastosować antybiotyk, jeżeli rozwinie się infekcja bakteryjna,
  • są przeziębieni i stosują jednocześnie leki na nadciśnienie lub/i kwas acetylosalicylowy w dawce kardiologicznej,
  • skarżą się na stan zapalny i obrzęk w błony śluzowej zatok i nosa w ostrym zapaleniu zatok wywołanym infekcją wirusową.

Kwas acetylosalicylowy – Jak stosować?

Tabletki połyka się, popijając dużą ilością płynu, tabletki musujące rozpuszcza się w szklance letniej wody, granulat umieszcza bezpośrednio na języku i czeka się, aż się rozpuści (rozpuszczone granulki połyka się, a jeśli to konieczne, można popić je niewielką ilością płynu), a granulat do sporządzania zawiesiny rozpuszcza się w szklance letniej lub gorącej wody (granulat nie ulega całkowitemu rozpuszczeniu). Płynne postaci leku ułatwiają jego przyjmowanie, a dodatkowo przyspieszają wchłanianie substancji czynnych.

Kwas acetylosalicylowy zażywa się po posiłku. Maksymalna zarejestrowana dawka jednorazowa u osób dorosłych w leczeniu bólu i gorączki waha się w zależności od produktu w granicach 800-1000 mg, natomiast dobowa: 2400-4000 mg.

Kwas acetylosalicylowy – Jak działa?

Kwas acetylosalicylowy, hamując aktywność enzymu zwanego cyklooksygenazą (COX), działa przeciwbólowo, przeciwzapalnie, przeciwgorączkowo, a także przeciwpłytkowo.

Kwas acetylosalicylowy – Na co uważać?

Kwas acetylosalicylowy nie powinien być stosowany przez osoby, które:

  • kiedykolwiek po podaniu leku z grupy NLPZ dostały napadu astmy lub osób lub innej reakcji alergicznej (np. pokrzywki),
  • mają skłonność do nadmiernych krwawień,
  • cierpią na ostrą chorobą wrzodową żołądka lub dwunastnicy.

Zobacz też: Czy zespół Reye’a jeszcze występuje? [Q&A]

Kwas acetylosalicylowy – Na jakie interakcje zwracać uwagę?

Zachowaj ostrożność podczas polecania kwasu acetylosalicylowego pacjentom, którzy stosują leki takie jak:

  • leki przeciwzakrzepowe lub przeciwpłytkowe (np. warfaryna, acenokumarol, klopidogrel) – jednoczesne podanie może skutkować wystąpieniem krwotoków i wydłużeniem czasu krwawienia (INR),
  • leki przeciwdepresyjne z grupy SSRI i SNRI – ich łączenie może zwiększać ryzyko krwawień z przewodu pokarmowego,[1]
  • leki na nadciśnienie tj. inhibitory konwertazy angiotensyny (np. enalapryl, ramipryl, zofenopryl) i antagonisty receptora angiotensyny (np. losartan, walsartan) – kwas acetylosalicylowy zażywany w wysokich dawkach (>3 g na dobę) może zmniejszać ich działanie przeciwnadciśnieniowe,
  • inne NLPZ – jednoczesne podanie nie przynosi dodatkowych korzyści (brak synergizmu hiperaddycyjnego), a jedynie zwiększa ryzyko krwawień z przewodu pokarmowego; w przypadku stosowania kwasu acetylosalicylowego w dawce kardiologicznej zastosowanie ibuprofenu może doprowadzić do hamowania jej wpływu na agregację płytek krwi.[2]

Lekiem bezwzględnie przeciwwskazanym do jednoczesnego stosowania z aspiryną jest metotreksat w dawce powyżej 20 mg na tydzień.

Kwas acetylosalicylowy – Dodatkowe informacje

Wybrane preparaty zawierające wyłącznie kwas acetylosalicylowy zestawiono w poniższej tabeli.

PreparatPostaćDawka
Alka-Seltzertabletki musujące324 mg
Aspirintabletki500 mg
Aspirin Effectgranulat500 mg
Aspirin Protabletki powlekane500 mg
Etopiryna Protabletki500 mg
Maxipirintabletki500 mg
Polopiryna Maxtabletki dojelitowe500 mg
Polopiryna Stabletki300 mg

Kwas acetylosalicylowy występuje również w połączeniu z innymi składnikami. Przykłady takich leków przedstawia poniższa tabela.

LekPostaćDawka kwasu acetylosalicylowegoDodatkowe substancje
Aspirin Ctabletki musujące400 mgkwas askorbinowy
Aspirin C Fortetabletki musujące800 mgkwas askorbinowy
Polopiryna Ctabletki musujące500 mgkwas askorbinowy
Upsarin Ctabletki musujące330 mgkwas askorbinowy
AntyGrypin dzieńtabletki musujące500 mgkwas askorbinowy, kofeina
Polopiryna Max Hotproszek do sporządzania roztworu doustnego500 mgkwas askorbinowy, kofeina
Coffepirinetabletki450 mgkofeina
Dampirynatabletki400 mgkofeina
Kopiryna - tabletki od bólu głowytabletki400 mgkofeina
Etopirynatabletki300 mgetenzamid, kofeina
Etopiryna Extratabletki250 mgkofeina, paracetamol
Excedrin MigraStoptabletki powlekane251 mgkofeina, paracetamol
Ascalcin Plus o smaku malinowymproszek musujący300 mg kwas askorbinowy, laktoglukonian wapnia
Laboratoria PolfaŁódź PRZEZIĘBIENIE I GRYPA smak cytrynowyproszek musujący301 mg kwas askorbinowy, laktoglukonian wapnia
Ultrapiryna Plusproszek musujący302 mg kwas askorbinowy, laktoglukonian wapnia
Aspirin Complex Hotgranulat do sporzadzania zawiesiny doustnej500 mgpseudoefedryna 
Aspirin Complex Zatokigranulat do sporzadzania zawiesiny doustnej500 mgpseudoefedryna 
Polopiryna Complexproszek do sporzadzania roztworu doustnego500 mgchlorfenamina, fenylefryna

Ponadto kwas acetylosalicylowy:

  • w leczeniu gorączki jest równie skuteczny jak paracetamol,[3]
  • stosowany w migrenowym bólu głowy jest równie skuteczny jak niektóre p/migrenowe leki na receptę,[4]
  • wykazuje skuteczność w leczeniu bólu gardła,[5]
  • osiąga maksymalne stężenie we krwi szybciej niż ibuprofen i paracetamol.[6]

Zobacz też: (Patrz: Mam gęstą krew, więc może Acard/Polocard? [Case study]”.)

Piśmiennictwo

  1. F. de Abajo et al.: Risk of upper gastrointestinal tract bleeding associated with selective serotonin reuptake inhibitors and venlafaxine therapy. Interaction with nonsteroidal anti-inflammatory drugs and effect of acid-suppressing agents. Archives of General Psychiatry, 2008, 65, 795–803 pełny tekst
  2. Catella-Lawson F. et al.: Cyclooxygenase Inhibitors and the Antiplatelet Effects of Aspirin. N Engl J Med 2001; 345, 1809-1817 pełny tekst
  3. Bachert C, et al.: Aspirin Compared with Acetaminophen in the Treatment of Feverand OtherSymptoms of Upper Respiratory Tract Infection in Adults: A Multicenter, Randomized, Double-Blind, Double-Dummy, Placebo-Controlled, Parallel-Group, Single-Dose, 6-Hour Dose-Ranging Study.Clinical Therapeutics, 2005, 27, 993 – 1003, abstrakt
  4. Kirthi V et al.: Aspirin with or without an anti-emetic for acute migraine in adults. Cochrane Database Syst Rev, 2010, pełny tekst
  5. Eccles R, et al.: Effects of salicylic acid on sore throat pain and other pain symptoms associated with acute upper respiratory tract infections. Pain Medicine 2003, 4, 118–24 abstrakt
  6. Bachert C, et al.: Aspirin Compared with Acetaminophen in the Treatment of Feverand OtherSymptoms of Upper Respiratory Tract Infection in Adults: A Multicenter, Randomized, Double-Blind, Double-Dummy, Placebo-Controlled, Parallel-Group, Single-Dose, 6-Hour Dose-Ranging Study. Clinical Therapeutics, 2005, 27, 993 – 1003 abstrakt
Subskrybuj
Powiadom o
0 komentarzy
Inline Feedbacks
View all comments
FB
Twitter/X
LinkedIn
WhatsApp
Email
Wydrukuj

Zobacz też

Inne o zagadnieniu:

Inne o wskazaniach: , ,

mgr farm.
Wiktoria Pałasiewicz
0
Wyraź swoje zdanie i dodaj komentarz :)x

Zaloguj się