Kwas acetylosalicylowy (ASA) jest lekiem, który działa przeciwbólowo, przeciwzapalnie, przeciwgorączkowo i przeciwpłytkowo oraz dostępny jest w postaci tabletek, tabletek musujących, w granulacie do stosowania bezpośrednio na język, a także w postaci preparatów złożonych do rozpuszczania w letniej lub gorącej wodzie.
Kwas acetylosalicylowy – Komu można polecić?
Kwas acetylosalicylowy polecić pacjentom dorosłym, którzy:
- proszą o coś na ból głowy, na ból mięśni, stawów, ból migrenowy lub ból gardła,
- są przeziębieni i gorączkują,
- wypróbowali już domowe sposoby na przeziębienie, które okazały się nieskuteczne i martwią się, że będą musieli zastosować antybiotyk, jeżeli rozwinie się infekcja bakteryjna,
- są przeziębieni i stosują jednocześnie leki na nadciśnienie lub/i kwas acetylosalicylowy w dawce kardiologicznej,
- skarżą się na stan zapalny i obrzęk w błony śluzowej zatok i nosa w ostrym zapaleniu zatok wywołanym infekcją wirusową.
Kwas acetylosalicylowy – Jak stosować?
Tabletki połyka się, popijając dużą ilością płynu, tabletki musujące rozpuszcza się w szklance letniej wody, granulat umieszcza bezpośrednio na języku i czeka się, aż się rozpuści (rozpuszczone granulki połyka się, a jeśli to konieczne, można popić je niewielką ilością płynu), a granulat do sporządzania zawiesiny rozpuszcza się w szklance letniej lub gorącej wody (granulat nie ulega całkowitemu rozpuszczeniu). Płynne postaci leku ułatwiają jego przyjmowanie, a dodatkowo przyspieszają wchłanianie substancji czynnych.
Kwas acetylosalicylowy zażywa się po posiłku. Maksymalna zarejestrowana dawka jednorazowa u osób dorosłych w leczeniu bólu i gorączki waha się w zależności od produktu w granicach 800-1000 mg, natomiast dobowa: 2400-4000 mg.
Kwas acetylosalicylowy – Jak działa?
Kwas acetylosalicylowy, hamując aktywność enzymu zwanego cyklooksygenazą (COX), działa przeciwbólowo, przeciwzapalnie, przeciwgorączkowo, a także przeciwpłytkowo.
Kwas acetylosalicylowy – Na co uważać?
Kwas acetylosalicylowy nie powinien być stosowany przez osoby, które:
- kiedykolwiek po podaniu leku z grupy NLPZ dostały napadu astmy lub osób lub innej reakcji alergicznej (np. pokrzywki),
- mają skłonność do nadmiernych krwawień,
- cierpią na ostrą chorobą wrzodową żołądka lub dwunastnicy.
Zobacz też: Czy zespół Reye’a jeszcze występuje? [Q&A]
Kwas acetylosalicylowy – Na jakie interakcje zwracać uwagę?
Zachowaj ostrożność podczas polecania kwasu acetylosalicylowego pacjentom, którzy stosują leki takie jak:
- leki przeciwzakrzepowe lub przeciwpłytkowe (np. warfaryna, acenokumarol, klopidogrel) – jednoczesne podanie może skutkować wystąpieniem krwotoków i wydłużeniem czasu krwawienia (INR),
- leki przeciwdepresyjne z grupy SSRI i SNRI – ich łączenie może zwiększać ryzyko krwawień z przewodu pokarmowego,[1]
- leki na nadciśnienie tj. inhibitory konwertazy angiotensyny (np. enalapryl, ramipryl, zofenopryl) i antagonisty receptora angiotensyny (np. losartan, walsartan) – kwas acetylosalicylowy zażywany w wysokich dawkach (>3 g na dobę) może zmniejszać ich działanie przeciwnadciśnieniowe,
- inne NLPZ – jednoczesne podanie nie przynosi dodatkowych korzyści (brak synergizmu hiperaddycyjnego), a jedynie zwiększa ryzyko krwawień z przewodu pokarmowego; w przypadku stosowania kwasu acetylosalicylowego w dawce kardiologicznej zastosowanie ibuprofenu może doprowadzić do hamowania jej wpływu na agregację płytek krwi.[2]
Lekiem bezwzględnie przeciwwskazanym do jednoczesnego stosowania z aspiryną jest metotreksat w dawce powyżej 20 mg na tydzień.
Kwas acetylosalicylowy – Dodatkowe informacje
Wybrane preparaty zawierające wyłącznie kwas acetylosalicylowy zestawiono w poniższej tabeli.
Preparat | Postać | Dawka |
---|---|---|
Alka-Seltzer | tabletki musujące | 324 mg |
Aspirin | tabletki | 500 mg |
Aspirin Effect | granulat | 500 mg |
Aspirin Pro | tabletki powlekane | 500 mg |
Etopiryna Pro | tabletki | 500 mg |
Maxipirin | tabletki | 500 mg |
Polopiryna Max | tabletki dojelitowe | 500 mg |
Polopiryna S | tabletki | 300 mg |
Kwas acetylosalicylowy występuje również w połączeniu z innymi składnikami. Przykłady takich leków przedstawia poniższa tabela.
Lek | Postać | Dawka kwasu acetylosalicylowego | Dodatkowe substancje |
---|---|---|---|
Aspirin C | tabletki musujące | 400 mg | kwas askorbinowy |
Aspirin C Forte | tabletki musujące | 800 mg | kwas askorbinowy |
Polopiryna C | tabletki musujące | 500 mg | kwas askorbinowy |
Upsarin C | tabletki musujące | 330 mg | kwas askorbinowy |
AntyGrypin dzień | tabletki musujące | 500 mg | kwas askorbinowy, kofeina |
Polopiryna Max Hot | proszek do sporządzania roztworu doustnego | 500 mg | kwas askorbinowy, kofeina |
Coffepirine | tabletki | 450 mg | kofeina |
Dampiryna | tabletki | 400 mg | kofeina |
Kopiryna - tabletki od bólu głowy | tabletki | 400 mg | kofeina |
Etopiryna | tabletki | 300 mg | etenzamid, kofeina |
Etopiryna Extra | tabletki | 250 mg | kofeina, paracetamol |
Excedrin MigraStop | tabletki powlekane | 251 mg | kofeina, paracetamol |
Ascalcin Plus o smaku malinowym | proszek musujący | 300 mg | kwas askorbinowy, laktoglukonian wapnia |
Laboratoria PolfaŁódź PRZEZIĘBIENIE I GRYPA smak cytrynowy | proszek musujący | 301 mg | kwas askorbinowy, laktoglukonian wapnia |
Ultrapiryna Plus | proszek musujący | 302 mg | kwas askorbinowy, laktoglukonian wapnia |
Aspirin Complex Hot | granulat do sporzadzania zawiesiny doustnej | 500 mg | pseudoefedryna |
Aspirin Complex Zatoki | granulat do sporzadzania zawiesiny doustnej | 500 mg | pseudoefedryna |
Polopiryna Complex | proszek do sporzadzania roztworu doustnego | 500 mg | chlorfenamina, fenylefryna |
Ponadto kwas acetylosalicylowy:
- w leczeniu gorączki jest równie skuteczny jak paracetamol,[3]
- stosowany w migrenowym bólu głowy jest równie skuteczny jak niektóre p/migrenowe leki na receptę,[4]
- wykazuje skuteczność w leczeniu bólu gardła,[5]
- osiąga maksymalne stężenie we krwi szybciej niż ibuprofen i paracetamol.[6]
Zobacz też: (Patrz: “Mam gęstą krew, więc może Acard/Polocard? [Case study]”.)
Piśmiennictwo
- F. de Abajo et al.: Risk of upper gastrointestinal tract bleeding associated with selective serotonin reuptake inhibitors and venlafaxine therapy. Interaction with nonsteroidal anti-inflammatory drugs and effect of acid-suppressing agents. Archives of General Psychiatry, 2008, 65, 795–803 pełny tekst⬏
- Catella-Lawson F. et al.: Cyclooxygenase Inhibitors and the Antiplatelet Effects of Aspirin. N Engl J Med 2001; 345, 1809-1817 pełny tekst⬏
- Bachert C, et al.: Aspirin Compared with Acetaminophen in the Treatment of Feverand OtherSymptoms of Upper Respiratory Tract Infection in Adults: A Multicenter, Randomized, Double-Blind, Double-Dummy, Placebo-Controlled, Parallel-Group, Single-Dose, 6-Hour Dose-Ranging Study.Clinical Therapeutics, 2005, 27, 993 – 1003, abstrakt⬏
- Kirthi V et al.: Aspirin with or without an anti-emetic for acute migraine in adults. Cochrane Database Syst Rev, 2010, pełny tekst ⬏
- Eccles R, et al.: Effects of salicylic acid on sore throat pain and other pain symptoms associated with acute upper respiratory tract infections. Pain Medicine 2003, 4, 118–24 abstrakt ⬏
- Bachert C, et al.: Aspirin Compared with Acetaminophen in the Treatment of Feverand OtherSymptoms of Upper Respiratory Tract Infection in Adults: A Multicenter, Randomized, Double-Blind, Double-Dummy, Placebo-Controlled, Parallel-Group, Single-Dose, 6-Hour Dose-Ranging Study. Clinical Therapeutics, 2005, 27, 993 – 1003 abstrakt⬏