Dziewanna w starożytności była uznawana za magiczne zioło – wierzono, że chroni przed urokami i złymi duchami. Według mitologii greckiej dziewanna strzegła Odyseusza przed czarami Kirke. Miała też wszechstronne zastosowanie w lecznictwie ludowym. Używano jej do leczenia chorób płuc, biegunek, a napar z niej był stosowany w chorobach oczu.

Surowce

Kwiat dziewanny – Verbasci flos

Skład chemiczny

Kwiat dziewanny ma w swoim składzie: śluzy, saponiny (werbaskosaponina), irydoidy (aukubina) oraz flawonoidy.^[1]

Działanie

Kwiat dziewanny wykazuje działanie:

• zmiękczające (odpowiadają za to składniki śluzowe, które działają głównie na układ oddechowy),^[2]
• przeciwwirusowe, przeciwbakteryjne, przeciwpasożytnicze (potwierdzone badaniami in vitro).

Zastosowanie poparte wynikami badań klinicznych

Kwiat dziewanny nie ma zastosowania potwierdzonego badaniami klinicznymi.

Zastosowanie jako tradycyjny produkt leczniczy roślinny

Kwiat dziewanny może być stosowany w leczeniu takich dolegliwości jak:

• Ból gardła związany z przeziębieniem i suchym kaszlem.^[3]

Zobacz też: Leki stosowane w przeziębieniu i grypie

Zastosowanie w medycynie ludowej

W medycynie ludowej kwiat dziewanny jest stosowany na takie schorzenia jak: zaburzenia trawienie (np. biegunka, kolka jelitowa), rany, oparzenia i reumatyzm, zewnętrznie napary stosuje się do płukania jamy ustnej i gardła.

Interakcje

Nie są znane interakcje kwiatu dziewanny z lekami.

Bezpieczeństwo stosowania

Po zastosowaniu kwiatu dziewanny zdarzały się przypadki alergii kontaktowej.^[4] Według monografii EMA nie powinno się zalecać stosowania kwiatu dziewanny przez kobiety w ciąży i karmiące oraz dzieci do 12. roku życia ze względu na brak badań potwierdzających bezpieczeństwo przyjmowania surowca w tych okresach.^[3]

Przykładowe preparaty

Leki zawierające dziewannę drobnokwiatową to:

• Kwiat dziewanny (Herbapol, FLOS)– zioła do zaparzania, do picia (do stosowania w łagodnym bólu gardła związanym z suchym kaszlem i przeziębieniem).
• Sirupus Verbasci – syrop (do stosowania wykrztuśnie w zakażeniach górnych dróg oddechowych).
• Noverban – syrop (do stosowania w celu łagodzenia bólu gardła związanego z kaszlem suchym i przeziębieniem).

Ponadto wyciąg z dziewanny drobnokwiatowej jest składnikiem leków złożonych:

• Flegatussin – syrop z wyciągiem kwiatu dziewanny, liścia babki i chlorowodorkiem bromheksyny (do stosowania wykrztuśnie w stanach zapalnych górnych dróg oddechowych).

Piśmiennictwo

1. DerMarderosian A i Beutler JA [red]: The Review of Natural Products. Facts & Comparisons, 2014.⬏
2. Blumenthal M et al.: Herbal medicine: expanded Commission E monographs. Integrative Medicine Communications, 2000.⬏
3. EMA: European Union herbal monograph on Verbascum thapsus L., V. densiflorum Bertol. (V. thapsiforme Schrad) and V. phlomoides L., flos, 2018.⬏⬏
4. Romaguera C et al.: Occupational dermatitis from Gordolobo (Mullein). Contact Dermatitis, 1985.⬏