Nazwa rośliny nawiązuje do faktu, że rdest jest chętnie zjadany przez wiele gatunków ptaków. W rolnictwie jest to szeroko rozpowszechniony chwast. Jednak rdest ptasi znajduje też zastosowanie w lecznictwie, a w przeszłości korzenie były także używane jak barwnik do tkanin, farbując je na kolor żółto-zielony.

Surowce

Ziele rdestu ptasiego – Polygoni avicularis herba

Skład chemiczny

Substancje czynne ziela rdestu stanowią głównie flawonoidy (awikularyna), fenolokwasy (kwas kawowy, chlorogenowy) i związki mineralne, takie jak krzemionka. W mniejszych ilościach występują także garbniki.

Działanie

Ziele rdestu ptasiego ma działanie:

• moczopędne (dzięki zawartości flawonoidów),
• wazoprotekcyjne (dzięki zawartości krzemionki),
• przeciwzapalne (z uwagi na obecność garbników).

Zastosowanie poparte wynikami badań klinicznych

Brakuje badań klinicznych, które potwierdzałyby skuteczność ziela rdestu ptasiego w jakimkolwiek wskazaniu.

Zastosowanie jako tradycyjny produkt leczniczy roślinny

Ziele rdestu ptasiego może być stosowane w leczeniu takich dolegliwości jak:

• przeziębienie,
• zapalenia dróg oddechowych,
• choroby dróg moczowych przebiegające ze zmniejszonym wydalaniem moczu.^[1]
  

Zastosowanie w medycynie ludowej

W medycynie ludowej ziele rdestu ptasiego stosuje się w takich schorzeniach jak: drobne skaleczenia (na przykład: owrzodzenia, oparzenia, rany), łagodna niewydolność wątroby, miażdżyca naczyń, choroby reumatyczne i trądzik.

Interakcje

Nie są znane interakcje wyciągów z ziela rdestu z lekami.

Bezpieczeństwo stosowania

Nie należy stosować preparatów z ziela rdestu, gdy przyjmuje się małe ilości płynów (np. ciężkie choroby serca). Ze względu na brak badań dotyczących bezpieczeństwa stosowania rdestu w ciąży i w trakcie laktacji, monografia EMA nie zaleca przyjmowania surowca przez kobiety w tym czasie oraz podawania go dzieciom do 12. roku życia.

Przykładowe preparaty

Na polskim rynku są dostępne leki zawierające rdest ptasi, takie jak:

• Ziele rdestu ptasiego (Flos) – zioła do sporządzania odwaru (do płukania jamy ustnej w łagodnych stanach zapalnych jamy ustnej i gardła).

Ponadto dostępne są leki złożone:

• Fitolizyna – pasta do sporządzania zawiesiny doustnej (do stosowania pomocniczo w stanach zapalnych, infekcjach i kamicy dróg moczowych oraz profilaktyce kamicy nerkowej).
• Vagosan – zioła do sporządzania odwaru (do przemywania warg sromowych i okolic w stanach zapalnych).

Piśmiennictwo

1. EMA: European Union herbal monograph on Polygonum aviculare L., herba., 2016.⬏