Transkrypcja:

Cześć, tu Bartosz Futera. Przed Wami kolejny film z serii Pogadanki Farmaceutyczne. W tym odcinku omówimy substancję o działaniu przeciwzakrzepowym, którą jest rywaroksaban. Jakie informacje przekazać pacjentowi i na co zwrócić szczególną uwagę? Zapraszam.

Rywaroksaban jest stosunkowo nową substancją leczniczą. Na początku lat 90. ubiegłego wieku dwie duże firmy farmaceutyczne Bayer i Janssen Pharmaceuticals zaczęły poszukiwania nowoczesnych możliwości leczenia przeciwzakrzepowego. Doprowadziło to do odkrycia inhibitora czynnika krzepnięcia Xa, którego unikalne właściwości zapowiadały korzystne zmiany w terapii. W 2008 roku riwaroksaban został po raz pierwszy zarejestrowany w Unii Europejskiej, a w 2011 w Stanach Zjednoczonych, pod nazwą handlową Xarelto. W kolejnych latach zyskiwał popularność oraz był zatwierdzony w leczeniu przeciwzakrzepowym w kolejnych krajach. W Polsce lek ten dostępny jest od 2011 roku.

Rywaroksaban jest lekiem stosowanym głównie w leczeniu zdarzeń zakrzepowych, takich jak zakrzepica żył głębokich, zatorowość płucna i obwodowa, żylna choroba zakrzepowo-zatorowa oraz w profilaktyce zakrzepicy o etiologii miażdżycowej oraz po operacjach. Jego unikalność w stosunku do innych leków przeciwzakrzepowych wynika z mechanizmu działania, który polega na bezpośrednim hamowaniu czynnika Xa, kluczowego enzymu w procesie krzepnięcia krwi. Lek przerywa kaskadę krzepnięcia, hamuje wytwarzanie trombiny oraz powstawanie zakrzepu, przy czym nie wpływa na płytki krwi.

Przejdźmy teraz do sedna – jakie informacje warto przekazać pacjentowi przy każdym wydaniu preparatu z apteki, o czym poinformować w razie dodatkowych pytań?

Niewątpliwą zaletą rywaroksabanu jest zwiększenie wygody terapeutycznej pacjentów. Po pierwsze w przeciwieństwie do starszych leków przeciwzakrzepowych, nie wymaga rutynowego monitorowania poziomu krzepnięcia krwi, czyli oznaczania przez pacjentów Międzynarodowego Współczynnika Znormalizowanego, w skrócie INR. Po drugie lek dostępny jest w postaci łatwych do połknięcia, małych tabletek, które w razie potrzeby można rozgnieść i wymieszać z wodą lub przecierem jabłkowym. Kolejną zaletą tego leku jest fakt, że nie wchodzi on w istotne klinicznie interakcje z żywnością i może być przyjmowany także z posiłkiem.

Niemniej jednak, podobnie jak w przypadku innych leków przeciwzakrzepowych, podczas stosowania rywaroksabanu rośnie ryzyko wystąpienia krwawień i niedokrwistości. Krwawienia te mogą być utajone np. w obrębie przewodu pokarmowego lub jawne i objawiać się krwotokiem z nosa czy krwawieniami dziąseł. Z kolei pacjentki, które miesiączkują mogą zauważyć zwiększenie objętości krwi menstruacyjnej. Dodatkowo ryzyko krwawień będzie rosło w przypadku jednoczesnego stosowania rywaroksabanu oraz leków przeciwgrzybiczych z grupy azoli, takich jak ketokonazol, itrakonazol czy worykonazol.

Wbrew utartej w świadomości opinii, pacjenci stosujący leki przeciwzakrzepowe, także rywaroksaban nie muszą unikać stosowania preparatów zawierających miłorząb japoński. Badania nie potwierdzają aby stosowanie ekstraktów z Ginkgo biloba wpływało na wzrost ryzyka wystąpienia krwawień.

Dawkowanie rywaroksabanu jest dobierane przez lekarza w zależności od wskazania, długości terapii oraz reakcji pacjenta na substancję czynną. Warto jednak wiedzieć co powiedzieć pacjentowi, który zapomni o przyjęciu dawki leku. Jeżeli pacjent stosuje lek dwa razy na dobę i pominie dawkę leku, poinstruuj go aby przyjął pominiętą tabletkę, tak aby zapewnić dobową dawkę leku. Może to zrobić niezwłocznie lub jednocześnie przyjąć dwie tabletki, a w kolejnych daniach zachować standardowe dawkowanie. Pacjent przyjmujący lek raz na dobę, w sytuacji pominięcia dawki leku, powinien przyjąć kolejną dawkę leku zgodnie ze schematem leczenia.

Szukając informacji o rywaroksabanie możesz spotkać się z określeniami takimi jak NOAC i DOAC, są to skróty pochodzące od angielskich określeń oznaczających odpowiednio nowe doustne leki przeciwzakrzepowe oraz bezpośrednie doustne leki przeciwzakrzepowe. Obecnie na rynku dostępny jest jeden lek zawierający rywaroksaban, o nazwie handlowej Xarelto. Leki generyczne pojawią się na rynku prawdopodobnie dopiero po 2024 roku, kiedy to upłynie jego ochrona patentowa. Na dziś to już wszystko, dziękuję za uwagę i zapraszam na kolejny odcinek Pogadanek Farmaceutycznych.