Badania opublikowane na początku kwietnia 2020 r. budzą poważne wątpliwości co do skuteczności masek zarówno chirurgicznych, jak i bawełnianych w zapobieganiu rozprzestrzeniania się cząstek zakaźnych SARS-CoV-2.
Na początku miesiąca, CDC wydało nowe rekomendacje dotyczące używania masek na twarz przez społeczeństwo. [1] Wytyczne zachęcały ludzi do noszenia własnoręcznie zrobionych masek podczas przebywania poza domem, jednocześnie nakłaniając do pozostawienia specjalistycznych masek chirurgicznych pracownikom służby zdrowia, którzy borykają się z ich niedoborem.
Jednocześnie WHO, które także zaktualizowało wytyczne dotyczące stosowania masek ochronnych, ostrzega, że “powszechne stosowanie masek przez zdrowe osoby nie jest poparte żadnymi aktualnymi dowodami naukowymi i niesie ze sobą ryzyko”.[2]
Co wobec tego wskazują najbardziej aktualne dowody naukowe?
Większa ilość wirusów na zewnętrznej powierzchni maski
Według badań opublikowanych niedawno w Nature maski chirurgiczne mogą w pewien sposób przyczyniać się do zapobiegania rozprzestrzenianiu się cząstek zakaźnych przez osobę z wirusową infekcją dróg oddechowych. Jednak, chociaż badanie skupiało się na koronawirusach, nie wzięto pod uwagę SARS-CoV-2, ze względu na to, że pierwsze badania miały miejsce jeszcze przed początkiem obecnej pandemii.
Nowe badania, opublikowane w Annals of Internal Medicine[3], sugerują, że ani maski chirurgiczne, ani bawełniane nie są efektywne w zapobieganiu rozprzestrzeniania SARS-CoV-2.
Eksperyment przeprowadzony przez badaczy z Korei Południowej obejmował grupę czterech uczestników otrzymujących opiekę medyczną ze względu na COVID-19. Aby się dowiedzieć czy – i które – maski zapobiegają rozprzestrzenianiu się cząstek zakaźnych, badacze poprosili uczestników, aby zakaszleli nad szalkami Petriego – zarówno bez założonych masek, jak i w jednorazowych maseczkach chirurgicznych i tych bawełnianych, wielokrotnego użytku. W każdym z trzech przypadków uczestnicy musieli zakaszleć pięć razy, za każdym razem na inną szalkę Petriego. Na koniec badacze pobrali próbki zarówno z zewnętrznej, jak i wewnętrznej powierzchni masek bawełnianych i chirurgicznych. Spodziewano się znalezienia materiału zawierającego SARS-CoV-2 na wewnętrznej powierzchni masek. Pytaniem było, czy jakakolwiek cząsteczka wirusa byłaby w stanie przejść przez maskę na jej zewnętrzną stronę.
Po przeanalizowaniu wymazów badacze znaleźli cząstki SARS-CoV-2 na zewnętrznej stronie obu masek.
„Żadne z masek nie filtrowały w sposób skuteczny SARS-CoV-2 podczas kaszlenia przez zarażonych pacjentów” – oznajmiają badacze. „Poprzednie dowody sugerujące, że maski mogą efektywnie filtrować wirusa grypy, informowały o zaleceniach, aby pacjenci z potwierdzonym lub podejrzewanym zakażeniem COVID-19 nosili maseczki, aby zapobiec transmisji.”
Grupa badanych zwraca uwagę na to, że nie jest do końca jasne, jak duże są cząstki zawierające SARS-CoV-2 przenoszone drogą kropelkową. Szacunki dotyczące podobnego koronawirusa mogą sugerować, że jest to mało prawdopodobne, aby maseczki były efektywne.
„Warto zauważyć, że zanieczyszczenia znalezione na zewnętrznej części maseczek są większe niż te na wewnętrznej części. Chociaż możliwe jest przejście cząsteczek wirusa z powodu fizycznego nacisku podczas wymazu, pobraliśmy najpierw próbkę z zewnętrznej powierzchni. Jest to więc bardzo mało prawdopodobne, aby wykrycie wirusa na zewnętrznej powierzchni maski było spowodowane błędem eksperymentalnym” – podkreślają badacze.
Na podstawie odkryć, uczeni dochodzą do wniosku, że maseczki chirurgiczne, a także maseczki bawełniane wielokrotnego użytku są „nieefektywne w zapobieganiu rozprzestrzenianiu się SARS-CoV-2”.[4]
Pozostałe tematy dotyczące koronawirusa i COVID-19 omówiliśmy w innych opracowaniach:
- (Patrz: “Fakty na temat koronawirusa i COVID-19”.)
- (Patrz: “Okres inkubacji koronawirusa SARS-CoV-2”.)
- (Patrz: “Drogi zakażenia koronawirusem SARS-CoV-2”.)
- (Patrz: “Objawy COVID-19”.)
- (Patrz: “Powikłania COVID-19”.)
- (Patrz: “Śmiertelność COVID-19”.)
- (Patrz: “Koronawirus a ciąża”.)
- (Patrz: “Koronawirus a karmienie piersią”.)
- (Patrz: “Koronawirus a dzieci”.)
- (Patrz: “Zalecenia w przypadku podejrzenia COVID-19”.)
- (Patrz: “Maseczki (maski) a COVID-19”.)
- (Patrz: “COVID-19: Podręcznik i wytyczne FIP”.)
- (Patrz: “COVID-19: Wytyczne NIA dla aptek”.)
- (Patrz: “Profilaktyka zakażeń wirusem SARS-CoV-2”.)
- (Patrz: “Płyn do dezynfekcji rąk do wykonania w aptece”.)
- (Patrz: “Interaktywna mapa zakażeń koronawirusem”.)
Piśmiennictwo
- CDC: Use of Cloth Face Coverings to Help Slow the Spread of COVID-19 pełny tekst⬏
- WHO: Advice on the use of masks in the context of COVID-19 pełny tekst⬏
- Seongman B. et al. Effectiveness of Surgical and Cotton Masks in Blocking SARS-CoV-2: A Controlled Comparison in 4 Patients. Ann Intern Med. 2020. pełny tekst⬏
- NewsMedicalToday: New study questions the effectiveness of masks against SARS-CoV-2 pełny tekst⬏
Badanie ciekawe, wniosek badaczy jednak zbyt ogolny. Badanie dotyczy pacjentow objawowych (kaszel). Maseczki uzyte w badaniu nie chronily przed roznoszeniem wirus przez takich pacjentow (kluczowa wydaje sie zatem izolacja). Natomiast zalecenie powszechnego noszenia maseczek ma stanowic ochrone przed zakazeniem od pacjentow bezobjawowych. Czy to jest pomocne, poki co tego nie wiemy.
To prawda, wnioski autorów są zbyt daleko idące. To, że koronawirus przenika przez maseczki, nie oznacza, że ich noszenie nie zmniejsza ryzyka jego rozprzestrzeniania. Nadal maseczka ogranicza zasięg wirusa.
Wszystkich zainteresowanych tematem masek zachęcam do przejrzenia –> https://fastlifehacks.com/n95-vs-ffp
Można się nie zgadzać, można mieć dostęp do innych wyników badań, ale przeczytać warto.
Nie będę też bardzo oryginalna, jeśli nadmienię, że oprócz faktycznej ochrony maseczki zmniejszają – a przynajmniej powinny – odruch dotykania twarzy. Jeśli to tylko miałoby dać choćby 1% lepszy efekt niż brak osłony, to wydaje mi się, ze warto nosić.