Pytanie

W Polsce dostępne są cztery leki do kontroli masy ciała, które zarejestrowane są do leczenia otyłości, a także nadwagi z choć jednym czynnikiem ryzyka. Czy różnią się między sobą skutecznością?

Krótka odpowiedź

W zależności od wyników uzyskanych z badań oraz informacjami dostępnymi w ChPL, redukcja masy ciała po zastosowaniu poszczególnych leków wygląda następująco: Mysimba – od 3,7% do 8,1% (w ciągu 56 tygodni), Saxenda – od 7,1% do 7,5% (w ciągu roku i 56 tygodni), Wegovy – 11,85% do 14,9 % (od 52 do 68 tygodni), Xenical – 4,6% do 5,5% (w ciągu roku i 4 lat), Mounjaro – redukcja masy ciała od 15 do nawet 20,9% (w czasie 72 tygodni).

Wyjaśnienie

W Polsce zarejestrowanych jest pięć leków (wszystkie dostępne na receptę) na leczenie nadwagi z czynnikami ryzyka i otyłości: Mysimba (połączenie naltresksonu z bupropionem), Saxenda (liraglutyd), Wegovy (semaglutyd), Xenical (orlistat) oraz najnowszy – Mounjaro (tirzepatyd).

W ChPL wszystkich tych leków jest zawarta informacja o wskazaniach do stosowania u pacjentów z wartością BMI ≥30 kg/m2 (otyłość) lub od 27 kg/m2 do <30 kg/m2 (nadwaga) w przypadku gdy występuje jedna lub więcej chorób towarzyszących zwiększonej masie ciała (np. cukrzyca typu 2, dyslipidemia itp.). Jedynie w ChPL leku Xenical jest informacja o nadwadze z BMI równym lub większym niż 28 kg/m2. Poza przyjmowaniem leków producenci wskazują na konieczność spożywania produktów o obniżonej kaloryczności i zwiększeniu aktywności fizycznej.^{[1][2][3][4][5]}

Mysimba

Mysimba jest lekiem w tabletkach, zawierającym w składzie jako substancje czynne naltrekson oraz bupropion.^[1]

Przeprowadzono trzy wieloośrodkowe badania kliniczne III fazy nad leczeniem otyłości z wykorzystaniem Mysimby z grupą kontrolną otrzymującą placebo i zastosowaniem podwójnie ślepej próby. W badaniach trwających 56 tygodni uzyskano rozbieżne rezultaty zmniejszenia masy ciała wynoszące od 3,7 % do 8,1%.^[1]

Natomiast zgodnie z przeglądem systematycznym z 2021, ogólna redukcja masy ciała przy zastosowaniu leku zawierającego połączenie naltresksonu z bupropionem przez minimum 12 miesięcy wynosiła 6,1% (4,0% po odjęciu wyniku osiągniętego przez placebo).^[6]

Saxenda

Lek Saxenda jest dostępny w postaci roztworu do wstrzykiwań, który w składzie zawiera  liraglutyd jako substancję czynną.^[2]

W randomizowanym, podwójnie zaślepionym badaniu z 2020 roku SCALE IBT część osób dodatkowo do terapii behawioralnej dostawała liraglutyd w dawce 3 mg, a część placebo. Po 56 tygodniach średnia zmiana masy ciała w grupie badawczej wynosiła -7,5% (w grupie kontrolnej osiągnięto wynik -4.0%).^[7] Natomiast zgodnie z przeglądem systematycznym przytoczonym przy leku Mysimba wykazano, że ogólna redukcja masy ciała po stosowaniu leku zawierającego liraglutyd wynosiła 7.1 % (-5,4% przy uwzględnieniu ubytku wagi osiągniętym w grupie placebo).^[6]

Wegovy

Lek Wegovy jest dostępny w postaci roztworu do wstrzykiwań i zawiera w składzie semaglutyd.^[3] Posiada tą samą substancję czynną co  lek Ozempic, który jednak w ChPL ma wskazanie do stosowania jedynie w leczeniu cukrzycy typu 2.^[8]

Przeprowadzono randomizowane badanie trwające 68 tygodni z grupą kontrolną placebo oraz semaglutydem w dawce 2,4 mg, które zakończyło się w 2021 roku. W grupie badawczej złożonej z osób z otyłością lub nadwagą z przynajmniej jedną chorobą towarzyszącą (bez cukrzycy) uzyskano zmniejszenie masy ciała o 14,9% (12,4% po odjęciu wyniku uzyskanego w grupie kontrolnej).^[9] Natomiast zgodnie z przeglądem systematycznym i metaanalizą z 2022 roku, wśród osób z otyłością bez cukrzycy typu 2 semaglutyd podawany podskórnie spowodował średnie zmniejszenie masy ciała o 11,85% (analizowane badania trwały od 52 do 68 tygodni).^[10]

Xenical

Xenical jest lekiem zawierającym w składzie orlistat dostępnym w postaci kapsułek.^[4]

W badaniu XENDOS, największym randomizowanym badaniu z 2004 roku, w którym oceniano skuteczność orlistatu u 3 305 pacjentów, stwierdzono, że lek spowodował utratę masy ciała o 5,8 kg przy średniej początkowej wadze 110,4 kg w ciągu 4 lat, co daje spadek o 5,5% (po odjęciu wyniku uzyskanym w grupie placebo: 2,6 %).^[11] Zgodnie z przeglądem systematycznym z 2021 (wyniki przytoczone wcześniej w przypadku leków Mysimba i Saxenda) ogólna redukcja masy ciała po stosowaniu leku zawierającego orlistat wynosiła 4.6 % (-2,9% po uwzględnieniu wyniku osiągniętego przez placebo).^[6]

Mounjaro

Mounjaro jest lekiem dostępnym w Polsce dopiero od początku 2024 roku. Dostępny jest w postaci roztworu do wstrzykiwań i zawiera w składzie tirzepatyd.^[5]

W trwającym 72 tygodnie podwójnie zaślepionym i kontrolowanym placebo badaniu SURMOUNT-1 uzyskano redukcję wagi w grupie stosującej Mounjaro o 15,0%, 19,5% i 20,9% (po odjęciu wyników uzyskanych w grupie kontrolnej 11,9%, 16,4% i 17,8%) w zależności od dawki leku (5 mg, 10 mg i 15 mg). Badanie przeprowadzono na osobach dorosłych z otyłością lub nadwagą i co najmniej jedną chorobą współistniejącą.^[12]

Piśmiennictwo

1. ChPL Mysimba tabletki, 2015⬏⬏⬏
2. ChPL Saxenda roztwór do wstrzykiwań, 2023⬏⬏
3. ChPL Wegovy roztwór do wstrzykiwań, 2022⬏⬏
4. ChPL Xenical kapsułki, 2019⬏⬏
5. ChPL Mounjaro roztwór do wstrzykiwań, 2022⬏⬏
6. Tak, Y. J., & Lee, S. Y. (2021). Anti-Obesity Drugs: Long-Term Efficacy and Safety: An Updated Review. The world journal of men’s health, 39(2), 208–221. https://doi.org/10.5534/wjmh.200010⬏⬏⬏
7. Wadden, T. A., Tronieri, J. S., Sugimoto, D., Lund, M. T., Auerbach, P., Jensen, C., & Rubino, D. (2020). Liraglutide 3.0 mg and Intensive Behavioral Therapy (IBT) for Obesity in Primary Care: The SCALE IBT Randomized Controlled Trial. Obesity (Silver Spring, Md.), 28(3), 529–536. https://doi.org/10.1002/oby.22726⬏
8. ChPL Ozempic roztwór do wstrzykiwań, 2024⬏
9. Wilding, J. P. H., Batterham, R. L., Calanna, S., Davies, M., Van Gaal, L. F., Lingvay, I., McGowan, B. M., Rosenstock, J., Tran, M. T. D., Wadden, T. A., Wharton, S., Yokote, K., Zeuthen, N., Kushner, R. F., & STEP 1 Study Group (2021). Once-Weekly Semaglutide in Adults with Overweight or Obesity. The New England journal of medicine, 384(11), 989–1002. https://doi.org/10.1056/NEJMoa2032183⬏
10. Tan, H. C., Dampil, O. A., & Marquez, M. M. (2022). Efficacy and Safety of Semaglutide for Weight Loss in Obesity Without Diabetes: A Systematic Review and Meta-Analysis. Journal of the ASEAN Federation of Endocrine Societies, 37(2), 65–72. https://doi.org/10.15605/jafes.037.02.14⬏
11. Torgerson, J. S., Hauptman, J., Boldrin, M. N., & Sjöström, L. (2004). XENical in the prevention of diabetes in obese subjects (XENDOS) study: a randomized study of orlistat as an adjunct to lifestyle changes for the prevention of type 2 diabetes in obese patients. Diabetes care, 27(1), 155–161. https://doi.org/10.2337/diacare.27.1.155⬏
12. Forzano, I., Varzideh, F., Avvisato, R., Jankauskas, S. S., Mone, P., & Santulli, G. (2022). Tirzepatide: A Systematic Update. International journal of molecular sciences, 23(23), 14631. https://doi.org/10.3390/ijms232314631⬏