Wierzba purpurowa, ze względu na kolorowe pędy i piękne kwiatostany, jest uprawiana jako roślina ozdobna. Oprócz tego jest to główny surowiec stosowany w wikliniarstwie, stąd też potoczna nazwa wierzby purpurowej – „wiklina”. Medyczne zastosowanie wierzby datuje się na 4000 r. p.n.e. Starożytne ludy wykorzystywały ją do leczenie bólu i gorączki.
Surowce
Kora wierzby – Salicis cortex
Skład chemiczny
Kora wierzby zawiera glikozydy fenolowe (salicyna, salikortyna), glikozydy flawonowe (izosalipurpozyd) i fenolokwasy. Salicyna i jej pochodne są hydrolizowane przez florę bakteryjną do alkoholu salicylowego, który utlenia się do kwasu salicylowego o działaniu przeciwbólowym, przeciwgorączkowym, przeciwzapalnym.
Działanie
Kora wierzby ma działanie:
- przeciwbólowe (potwierdzone w badaniach klinicznych),
- przeciwzapalne (zaobserwowane w badaniach na zwierzętach),
- przeciwgorączkowe (dzięki zawartości salicyny).[1]
Zastosowanie poparte wynikami badań klinicznych
Skuteczność kory wierzby jako leku przeciwbólowego została potwierdzona klinicznie.
Zastosowanie jako tradycyjny produkt leczniczy roślinny
Kora wierzby może być stosowana w leczeniu takich dolegliwości jak:
- przeziębienie – preparaty z kory wierzby działają przeciwgorączkowo.
- ból głowy,
- łagodny ból stawowy.[2]
Zastosowanie w medycynie ludowej
W medycynie ludowej korę wierzby stosuje się w takich schorzeniach jak: gościec stawowy lub mięśniowy, migrena, rany i obrzęki.
Interakcje
Mogą wystąpić interakcje kory wierzby z lekami, takimi jak:
- leki przeciwbólowe i przeciwgorączkowe – mogą działać addytywnie,
- kwas acetylosalicylowy – kora wierzby może nasilać przeciwzapalne i przeciwpłytkowe efekty,
- antykoagulanty – kora wierzby może zwiększyć ryzyko krwawień.
Nie jest zalecane równoczesne stosowanie preparatów z kory wierzby z lekami z grupy NLPZ.
Bezpieczeństwo stosowania
Preparaty z kory wierzby mogą wykazywać takie działania niepożądane jak:
- reakcje alergiczne, np. wysypka, pokrzywka, świąd,
- astma,
- dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego, takie jak: nudności, wymioty, ból brzucha, biegunka, niestrawność, zgaga.[2]
Przeciwwskazaniami do stosowania preparatów z kory wierzby są:
- nadwrażliwość na salicylany lub inne leki NLPZ,
- astma aspirynowa,
- choroba wrzodowa,
- trzeci trymestr ciąży,
- niedobór dehydrogenazy glukozo-6-fosforanowej,
- wiek poniżej 18. lat (ryzyko zespołu Reye’a),
- zaburzenia czynności wątroby i nerek,
- zaburzenia krzepnięcia krwi.[2]
Praktyczne wskazówki dla pacjentów
Nie zaleca się przyjmowania preparatów z kory wierzby przez kobiety w I i II trymestrze ciąży oraz w czasie laktacji. Salicylany przenikają przez łożysko i pojawiają się w mleku matki.[2]
Przykładowe preparaty
Leki zawierające wierzbę purpurową to:
- Kora wierzby (FLOS/Kawon) – zioła do sporządzania odwaru (do stosowania pomocniczo w przeziębieniu jako środek przeciwgorączkowy i przeciwzapalny oraz w bólach reumatycznych).
Ponadto wierzba purpurowa lub wyciąg są składnikami leków złożonych:
- Enterosol – płyn doustny (do stosowania w leczeniu niestrawności).
- Pyrosal – syrop (do stosowania pomocniczo w przeziębieniu jako środek przeciwgorączkowy i napotny).
- Salicortex – tabletki (do stosowania pomocniczo w przeziębieniu jako środek przeciwgorączkowy i przeciwzapalny oraz w bólach kostno-stawowych).
Piśmiennictwo
