Pytanie
Zarówno difenhydramina jak i doksylamina są wskazane w krótkotrwałym leczeniu bezsenności. Który z nich lepiej polecać pacjentom?
Krótka odpowiedź
Oba leki są skuteczne w leczeniu bezsenności. Różnią się jednak siłą i czasem działania oraz profilem działań niepożądanych, co ma praktyczne znaczenie w pracy farmaceuty.
Difenhydramina będzie lepszym wyborem u pacjentów, którzy mają problem z zasypianiem. Doksylamina z kolei lepiej sprawdzi się u pacjentów wybudzających się w nocy, gdyż działa dłużej i zmniejsza liczbę przebudzeń.
Wyjaśnienie
Doksylamina i difenhydramina to leki przeciwhistaminowe pierwszej generacji. Oba leki mogą dawać działania niepożądane w postaci nadmiernej sedacji. Doksylamina ma jednak dłuższy okres półtrwania, przez co w porównaniu do difenhydraminy może powodować większą senność następnego dnia. Dłuższy czas działania będzie jednak zaletą u pacjentów, którzy przebudzają się w nocy, gdyż poprawia jakość snu oraz zmniejsza częstotliwość przebudzeń nocnych.[1][2]
Difenhydramina działa krótko, co może być korzystne u pacjentów, którzy odczuwają nadmierną senność następnego dnia. Badanie obserwacyjne przekrojowe z 2017 roku wykazało jednak, że stosowanie difenhydraminy wiąże się z większym ryzykiem działań niepożądanych takich jak zawroty głowy, suchość w jamie ustnej, zaburzenia widzenia czy upośledzenie koncentracji, zwłaszcza u osób starszych, co wynika z tego, że ma silniejsze działanie antycholinergiczne niż doksylamina.[3] Z tego powodu difenhydramina nie jest dobrym wyborem dla seniorów.
Najważniejsze różnice przedstawiono w omówiono tabeli poniżej.
| Substancja | Difenhydramina | Doksylamina |
|---|---|---|
| Okres półtrwania | krótszy (2-9 h) | dłuższy (10-13 h) |
| Działanie antycholinergiczne | silniejsze | słabsze |
Podsumowując, difenhydramina będzie lepszym wyborem u osób, które potrzebują krótkotrwałej pomocy w zasypianiu i chcą uniknąć przedłużonej senności następnego dnia. Ze względu na ryzyko upadków i zaburzeń pamięci należy ją stosować ostrożnie u osób starszych.[3]
Doksylamina z uwagi na dłuższy okres półtrwania jest preferowana, jeśli celem jest poprawa jakości snu w ciągu nocy i zmniejszenie liczby przebudzeń, u pacjentów młodszych lub średniego wieku bez przewlekłych chorób. Również wymaga ostrożności w stosowaniu u seniorów z powodu ryzyka senności porannej.
- Hasco-Lek (2024). ChPL Senolek⬏
- Adamed Pharma (2024). ChPL Senamina⬏
- Abraham O, Schleiden L, Albert SM. Over-the-counter medications containing diphenhydramine and doxylamine used by older adults to improve sleep. Int J Clin Pharm. 2017 Aug;39(4):808-817. doi: 10.1007/s11096-017-0467-x. Epub 2017 May 2. PMID: 28466395; PMCID: PMC5541127⬏⬏
Piśmiennictwo
