Szczepionka firmy Johnson&Johnson – COVID-19 Vaccine Janssen jest szczepionką wektorową i wyróżnia się spośród innych jednodawkowym schematem szczepienia. Z racji jednodawkowego schematu szczepień, ze szczepionką JJ wiązano duże nadzieje, jeżeli chodzi o szybkie i względnie tanie zwiększenie wyszczepialności przeciw COVID-19.

Z drugiej strony szczepionka Janssen stała się atrakcyjna dla osób, które nie chciały „kłuć się” dwa razy lub chciały w szybki sposób uzyskać Unijny Certyfikat Covid. Czy idzie za tym jednak także jakość i trwałość uzyskiwanej odporności? Dlaczego szczepionka JJ nie jest uznawana przez niektóre kraje?

Było kilka problemów i wątpliwości wokół szczepionki Johnson&Johnson odkąd została wprowadzona na rynek, m.in.:

• opóźnienie dostaw szczepionki do UE w związku z przypadkami zanieczyszczenia podczas produkcji,
• tymczasowe wstrzymanie użycia szczepionki JJ przez FDA po wykryciu kilku przypadków rzadkiego zaburzenia krzepnięcia krwi,
• pojawienie się przypadków bardzo rzadkiego działania niepożądanego – zespołu Guillaina-Barrégo. (Patrz: “Szczepionka Janssen może powodować bardzo rzadkie przypadki wystąpienia zespołu Guillaina-Barré”.)

Wydaje się jednak, że problemy firmy Johnson&Johnson pojawiły się wraz z nadejściem dawek przypominających. Początkowo do szczepień dawkami przypominającymi dopuszczono tylko szczepionki Pfizera oraz Moderny. Niezależnie od szczepionki użytej w schemacie podstawowym, dawka przypominająca miała być podawana po 180 dniach od zakończenia schematu podstawowego zgodnie z poniższą tabelą.

Czytaj też:

Możliwość zastosowania dawki przypominającej szczepionki przeciw COVID-19 Spikevax firmy Moderna

Molnupiravir – zatwierdzono pierwszy lek przeciwwirusowy do leczenia COVID-19

Paxlovid – lek na COVID-19 firmy Pfizer

W momencie, gdy firma Johnson&Johnson rozpoczęła proces rejestracji swojej szczepionki do stosowania w szczepieniach przypominających, pojawiły się problemy z udowodnieniem jej skuteczności w utrzymaniu ochrony po 180 dniach w przeciwieństwie do szczepionek mRNA. W trakcie rozmów firmy J&J z Komitetem Doradczym FDA ds. Szczepionek i Produktów Biologicznych (VRBPAC), amerykańska agencja kontroli podważyła dowody na skuteczność szczepienia przypominającego po 6 miesiącach szczepionką Janssena. VRBPAC niejako podważyło jednodawkowy charakter szczepionki Janssena, uznając, że dawka podtrzymująca powinna być podana sporo wcześniej niż po 6 miesiącach od 1. dawki, bo już po 2 miesiącach.^[2] W grudniu 2021 r. podobnie postąpiła EMA rekomendując szczepionkę JJ do stosowania w UE jako dawki przypominające co najmniej po 2 miesiącach od przyjęcia 1. dawki JJ. Szczepionka JJ może być warunkowo podana, jako heterologiczna dawka przypominająca po szczepieniu podstawowym szczepionką mRNA z zachowaniem odstępu co najmniej 5 miesięcy po ukończeniu pełnego schematu szczepienia przeciw COVID-19. Aktualne schematy szczepień znajdziesz w poniższej tabeli.

Następstwem tej decyzji było zamieszanie i tymczasowe wstrzymanie wydawania certyfikatów w Polsce dla osób zaszczepionych dawką przypominającą, które wcześniej przyjęły jednodawkowy preparat JJ. Jako powód MZ podało brak porozumienia na szczeblu UE co do zasad uznawania dawki przypominającej po zaszczepieniu szczepionką JJ oraz brak rozwiązania technicznego, które miałoby rozpoznawać dawkę drugą szczepienia JJ jako dawkę przypominającą.^[4]

Aktualnie po szczepieniu przypominającym (drugim) preparatem JJ, należy odczekać 14 dni, zanim nowy Unijny Certyfikat Covid pojawi się na Internetowym Koncie Pacjenta.

Piśmiennictwo:

1. gov.pl (2021) Komunikat nr 14 Ministra Zdrowia w sprawie szczepień przeciw COVID-19 dawką przypominającą oraz dawką dodatkową uzupełniającą schemat podstawowy. https://www.gov.pl/web/zdrowie/komunikat-nr-14-ministra-zdrowia-w-sprawie-szczepien-przeciw-covid-19-dawka-przypominajaca-oraz-dawka-dodatkowa-uzupelniajaca-schemat-podstawowy⬏
2. statnews.com (2021) Follow the FDA advisory panel meeting on the J&J Covid vaccine booster. https://www.statnews.com/2021/10/15/follow-the-fda-advisory-panel-meeting-on-the-jj-covid-vaccine-booster/⬏
3. gov.pl (2021) Komunikat nr 17 Ministra Zdrowia w sprawie schematów mieszanych dla szczepień przeciw COVID-19 preparatami AstraZeneca, Pfizer/BionTech, Moderna oraz szczepionki COVID-19 VaccineJanssen https://www.gov.pl/web/zdrowie/komunikat-nr-17-ministra-zdrowia-w-sprawie-schematow-mieszanych-dla-szczepien-przeciw-covid-19-preparatami-astrazeneca-pfizerbiontech-moderna-oraz-szczepionki-covid-19-vaccinejanssen⬏
4. gov.pl (2021) Wstrzymujemy wydawanie certyfikatów po dawce przypominającej dla osób zaszczepionych Johnson&Johnson https://www.gov.pl/web/zdrowie/wstrzymujemy-wydawanie-certyfikatow-po-dawce-przypominajacej-dla-osob-zaszczepionych-johnsonjohnson⬏