Transkrypcja:

Cześć, tu Dawid Panek. Witam w programie Pogadanki Farmaceutyczne. W tym odcinku opowiem o metamizolu. Jakich informacji udzielić pacjentowi i na co uważać? Zapraszam.

Metamizol to syntetyczny lek przeciwbólowy, przeciwgorączkowy i słabo rozkurczający mięśnie gładkie dróg moczowych, przewodu pokarmowego i naczyń krwionośnych. Został odkryty w 1920 roku i wprowadzony do lecznictwa w 1922 roku. Mechanizm działania leku poznano bliżej dopiero w ostatnich latach. Jest klasyfikowany jako nieopioidowy lek przeciwbólowy inny niż niesteroidowe leki przeciwbólowe ze względu na słabe działanie przeciwzapalne.

W Polsce metamizol został dopuszczony do obrotu w 1976 roku. Jest dostępny bez recepty w postaci tabletek i granulatu do sporządzenia roztworu, a w postaci kropli doustnych i roztworu do wstrzykiwań lek można zakupić wyłącznie na receptę.

Metamizol jest wskazany do stosowania w bólu o dużym nasileniu i gorączce, w przypadku braku skuteczności lub występowania przeciwwskazań do stosowania innych środków. Zastosowanie leku obejmuje bóle głowy, migreny, bóle kolkowe, pooperacyjne, nowotworowe i inne bóle przebiegające z wysoką gorączką. Wykazuje działanie przeciwbólowe, przeciwgorączkowe, słabe przeciwzapalne oraz zmniejsza napięcie mięśni gładkich. Metamizol nie jest lekiem pierwszego wyboru, ale może okazać się lepszym wyborem niż niesteroidowe leki przeciwzapalne m.in. u pacjentów z chorobą wrzodową w wywiadzie ze względu na mniejsze ryzyko krwawień z przewodu pokarmowego.

Przejdźmy teraz do sedna – jakie informacje warto przekazać pacjentowi przy każdym wydaniu preparatu z apteki, o czym poinformować w razie dodatkowych pytań, a o czym po prostu warto wiedzieć?

O dawkowaniu decydują nasilenie objawów, wiek, masa ciała i indywidualna reakcja pacjenta na lek. Maksymalna dawka dobowa u dorosłych i dzieci powyżej 15. roku życia wynosi 4000 mg, przy czym dawka pojedyncza nie może przekraczać 1000 mg. Poinformuj pacjenta, aby lek przyjmował nie częściej niż co 6-8 godzin, najlepiej w trakcie lub bezpośrednio po posiłku.

Wydając metamizol w postaci doustnej poinformuj pacjenta, że efekt działania leku odczuje w ciągu 30 do 60 minut od przyjęcia.

Krople zalecaj przyjmować z niewielką porcją wodą np. pół szklanki.

Metamizol nie jest lekiem pierwszego wyboru, ponieważ jego stosowanie wiąże się z rzadkim, ale zagrażającym życiu ryzykiem wystąpienia agranulocytozy i polekowego uszkodzenia wątroby. Poinformuj pacjenta, jakie objawy świadczą o konieczności zaprzestania przyjmowania leku. Są to owrzodzenia w jamie ustnej występujące w połączeniu z podwyższoną temperaturą ciała i bólem gardła, małopłytkowość czy zwiększenie aktywności enzymów wątrobowych w surowicy.

Metamizol przyjmowany jednocześnie z kwasem acetylosalicylowym w dawkach kardiologicznych (75-150 mg) może zmniejszać skuteczność hamowania agregacji płytek krwi przez kwas acetylosalicylowy. W retrospektywnym badaniu obserwacyjnym o zasięgu ogólnokrajowym zaobserwowano, że jednoczesne podawanie metamizolu i kwasu acetylosalicylowego wiąże się ze zwiększoną śmiertelnością z powodu zdarzeń sercowo-naczyniowych. Zachowanie odstępu czasowego pomiędzy lekami, a dokładnie przyjmowanie kwasu acetylosalicylowego 30 minut przed metamizolem nie zapobiega całkowicie zmniejszeniu skuteczności działania antyagregacyjnego.

Metamizol przenika przez łożysko. Stanowczo odradzaj stosowanie metamizolu w trzecim trymestrze ciąży, ze względu ryzyko szkodliwego działania na płód, czyli zaburzenie czynności nerek i zwężenie przewodu tętniczego. U kobiet w pierwszym i drugim trymestrze ciąży specjalista musi ocenić stosunek korzyści do ryzyka, ponieważ dane kliniczne dotyczące bezpieczeństwa stosowania leku w tym okresie nie są jednoznaczne. W prospektywnym badaniu obserwacyjnym, przeprowadzonym w grupie 446 kobiet leczonych metamizolem w pierwszym trymestrze, nie zaobserwowano zwiększonego ryzyka wystąpienia wad wrodzonych u dziecka, ale nie stanowi to wystarczającego argumentu do przyjęcia leku bez konsultacji z lekarzem specjalistą.

Metamizol przenika do mleka kobiecego. Spożycie przez dziecko mleka od matki, która przyjęła metamizol może powodować obecność substancji w surowicy dziecka na poziomie zagrażającym zdrowiu dziecka. Kobiecie w okresie laktacji zaleć stosowanie innego bezpieczniejszego leku przeciwbólowego i przeciwgorączkowego, którym jest paracetamol lub ibuprofen. W przypadku jednorazowego przyjęcia dawki leku poinformuj pacjentkę, aby zrezygnowała z karmienia piersią do momentu, aż upłynie 48 godzin od podania metamizolu.

Pacjentom, którym wydajesz metamizol w postaci dożylnej zwróć uwagę, że lek może powodować istotne obniżenie ciśnienia tętniczego.

Jeżeli u pacjenta wystąpiła w przeszłości reakcja anafilaktyczna na niesteroidowe leki przeciwbólowe, istnieje ryzyko narażenia na podobną reakcję po zastosowaniu metamizolu. Przypomnij pacjentowi, że pojawienie się wysypki, pokrzywki, obrzęku języka i duszności wymaga natychmiastowego wezwania pomocy lekarskiej.

Na polskim rynku dostępne są połączenia metamizolu z innymi substancjami czynnymi, takie jak metamizol i hioscyna, czyli lek Scopolan compositum, metamizol z pitofenonem i fenpiweryną, czyli lek Spasmalgon, metamizol z kofeiną i drotaweryną, czyli lek Vemonis Femi oraz metamizol z kofeiną i tiaminą, czyli lek Benlek. Lek Scopolan compositum, Spasmalgon i Vemonis Femi mają we wskazaniach bóle o dużym nasileniu w stanach skurczowych mięśni gładkich przewodu pokarmowego, dróg żółciowych lub układu moczowo-płciowego.

To już wszystko, dziękuję za uwagę i do zobaczenia w kolejnym odcinku.

Czytaj też: Czy zastosowanie NLPZ z posiłkiem faktycznie przeciwdziała wrzodom? – Wyjaśniamy!