Glikokortykosteroidy stosowane miejscowo są klasyfikowane do 7 grup uwzględniając ich siłę działania.[1] Podział taki jest tylko orientacyjny i opracowany został na podstawie siły, z jaką różne postaci leku zawierające różne substancje lecznicze (miejscowe glikokortykosteroidy, mGKS) obkurczają naczynia krwionośne. Należy zawsze pamiętać o tym, że pomimo obecności tej samej API w składzie leku, nie można zakładać, że preparaty różnych producentów będą biorównoważne! Podobnie nie zamienia się maści na krem i na odwrót.
| klasa mocy mGKS | preparat handlowy dostępny w Polsce | substancja czynna |
|---|---|---|
| I (najsilniejsze) | Beloderm - maść Diprolene - maść | betamethasone dipropionate (dipropionian betametazonu) |
| I (najsilniejsze) | Clobederm - maść, krem Clarelux - piana na skórę Dermovate - maść, krem Novate - krem, maść | clobetasol propionate (dipropionian klobetazolu) |
| II (o dużej sile działania) | Beloderm - krem | betamethasone dipropionate |
| II (o dużej sile działania) | Edelan - maść Elocom - maść Elosone - maść Ivoxel - maść Momecutan - maść Momester - maść | mometasone furoate (furoinian mometazonu) |
| II (o dużej sile działania) | Advantan - krem, maść | *methylprednisoloni aceponas (aceponian metyloprednizolonu)[2] |
| III - IV (o średniej sile działania) | Betnovate - maść, krem | betamethasone valerate (walerianian betametazonu) |
| III - IV (o średniej sile działania) | Flucinar - maść | fluocinolone acetonide (acetonid fluocynolonu) |
| III - IV (o średniej sile działania) | Cutivate - krem, maść | fluticasone propionate |
| III - IV (o średniej sile działania) | Pevison - krem Polcortolon TC - aerozol | *triamcinolone acetonide (acetonid trIamcynolonu) |
| III - IV (o średniej sile działania) | Edelan - krem Elocom - krem Elosone - krem Ivoxel - krem Momecutan - krem Ovixan - krem | mometasone furoate (furoinian mometazonu) |
| V (o średniej sile działania) | Laticor - krem, maść, płyn na skórę Locoid - krem, roztwór, emulsja | hydrocortisone butyrate (maślan hydrokortyzonu) |
| VI ( o małej sile działania) | Afloderm - krem, maść | alclometasone (aklometazon) |
| VI (o małej sile działania) | Locatop - krem | desonide (dezonid) |
| VI (o małej sile działania) | Flucinar - żel | fluocinolone acetonide (acetonid fluocynolonu) |
| VII (najsłabsze) | Hydrocort - maść Hydrocortisonum - krem | hydrocortisone acetate (octan hydrokortyzonu) |
| VII (najsłabsze) | Dexapolcort - aerozol | *dexamethasonum (deksametazon) |
| VII (najsłabsze) | Lorinden A - maść | *flumetasoni pivalas (piwalan flumetazonu) |
| VII (najsłabsze) | Mecortolon - krem Mecortolon N + krem | *prednizoloni pivolas (piwolan prednizolonu) |
Jak widać w powyższej tabeli, maści z tą samą substancją czynną wykazują silniejsze działanie niż kremy. Decydujące jest też połączenie estrowe: maślan hydrokortyzonu (Locoid) jest silniejszy od octanu (w dawce 0.5% dostępny bez recepty w postaci kremu). Krem będzie jednak lepszym wyborem w przypadku łagodniejszych zmian na większych partiach skóry. Koniecznie omów z pacjentem zasady stosowania mGKS (Zasady prawidłowej glikokortykoterapii miejscowej. Rola farmaceuty.) oraz wyjaśnij, czym jest jednostka FTU (Jednostka opuszki palca (FTU), czyli jak dawkować silne kremy i maści).
Piśmiennictwo
- American Academy of Dermatology, Atopic dermatitis: Topical corticosteroids recommendations, strona www [dostęp: 20.01.2017]⬏
- eg WHO https://www.whocc.no/atc_ddd_index/?code=D07A⬏
Nie wiedziałem, że maści są mocniejsze niż kremy 😊